شهاب الدین عیسی لو؛ محمود جمعه پور؛ علی خاکساری
چکیده
چکیده سالمندی عموماً به دورانی اطلاق می‌شود که فرد براثر دخالت عامل زمان به ضعف جسمانی مبتلا گردد. محدودیت‌های جسمی این دوران زندگی اهمیت سهولت استفاده از محیط‌های فیزیکی را دوچندان می‌سازد. امروزه با افزایش تعداد سالمندان، طولانی شدن عمر و سپری شدن بخش قابل‌توجهی از زندگی افراد در این مرحله از زندگی، موضوع خلق فضای شهری دوستدار ...
بیشتر
چکیده سالمندی عموماً به دورانی اطلاق می‌شود که فرد براثر دخالت عامل زمان به ضعف جسمانی مبتلا گردد. محدودیت‌های جسمی این دوران زندگی اهمیت سهولت استفاده از محیط‌های فیزیکی را دوچندان می‌سازد. امروزه با افزایش تعداد سالمندان، طولانی شدن عمر و سپری شدن بخش قابل‌توجهی از زندگی افراد در این مرحله از زندگی، موضوع خلق فضای شهری دوستدار سالمند به یکی از ضروریات تحقق عدالت اجتماعی تبدیل شده است، به همین منظور طی سالیان اخیر اقداماتی از سوی مدیریت شهری در قالب طرح‌های مناسب‌سازی شهری انجام گرفته است، با این وجود طبق ارزیابی‌ها، فضاهای شهری، همچنان بسترفیزیکی مناسب و درخور حضور پذیری سالمندان، به‌عنوان بخشی از گروه‌های آسیب‌پذیر و نیازمند حمایت را فراهم نساخته‌اند. بازشناخت نیازها و مشکلات سالمندان به‌عنوان گروه‌های هدف طراحی می‌تواند اقدامات را با نتایج مؤثرتری همراه سازد. محدوده مطالعه این تحقیق خیابان‌های بخش مرکزی شهر قماست که در آن ۱۵۰ عابر پیاده سالمند (۵۰ نفر خیابان ارم، ۵۰ نفر خیابان هدف، ۵۰ نفر خیابان ۱۹ دی) به‌صورت انتخاب تصادفی مورد پرسشگری قرار گرفت. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه توأم با مصاحبه است. یافته‌ها نشان داد خروج سالمندان از منزل و رفت آمد پیاده در خیابان به‌منظور پاسخگویی به نیاز معیشتی با (۳۲ درصد)، نیاز عاطفی (۳۳/ ۳۱ درصد)، نیاز به امنیت (۱۸ درصد)، شرکت در زندگی اجتماعی (۱۰ درصد) و نیاز به تفریح (۶۶/۸ درصد) است که در حین تردد عواملی تحدیدکننده و تهدید زا نظیر پلّه‌ها و سطوح ناصاف، فهم تابلوها و علائم خیابانی، نبودن فضایی مکث برای نشستن در طول مسیر، ترس از زمین خوردن، برخورد با وسایط نقلیه با سرعت زیاد و احساس ناامنی مانع از حضور آسان، ایمن و عادلانه آنان در فضای شهری است. طراحی مبلمانی به‌منظور ممانعت از عبور دوچرخه و وسایل موتوری از پیاده‌روها، استفاده از نرده در کنار سطوح شیب‌دار و تأمین ایمنی هنگام عبور عرضی از محور خیابان از خواسته‌های اصلی سالمندان در خیابان‌های بخش مرکزی شهر قم است. در پایان پیشنهادهای این پژوهش به ارائه راهکارهای برنامه‌ریزی حمل‌ونقل بر مبنای اصول «3E» (مهندسی + آموزش، + اجرای مقررات) نیل به کاربست در طرح‌های مناسب‌سازی شهری نائل آمده است.
علیرضا افشانی؛ نفیسه محمدی
چکیده
چکیده پژوهش حاضر به بررسی وضعیت حمایت اجتماعی بیماران مبتلا به دیابت شهر یزد و رابطه آن با سرمایه اجتماعی پرداخته است. این پژوهش یک مطالعه توصیفی- تحلیلی است که به شیوه مقطعی بر روی 245 بیمار دیابتی مراجعه‌کننده به مرکز تحقیقات درمانی دیابت یزد انجام شده است. نمونه پژوهش به روش تصادفی از میان بیماران مراجعه‌کننده به این مرکز انتخاب ...
بیشتر
چکیده پژوهش حاضر به بررسی وضعیت حمایت اجتماعی بیماران مبتلا به دیابت شهر یزد و رابطه آن با سرمایه اجتماعی پرداخته است. این پژوهش یک مطالعه توصیفی- تحلیلی است که به شیوه مقطعی بر روی 245 بیمار دیابتی مراجعه‌کننده به مرکز تحقیقات درمانی دیابت یزد انجام شده است. نمونه پژوهش به روش تصادفی از میان بیماران مراجعه‌کننده به این مرکز انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه حمایت اجتماعی ادراک‌شده چندبعدی (MSPSS) زیمت و همکاران (1988) و سرمایه اجتماعی محقق ساخته است. داده‌ها به‌وسیله نرم‌افزار SPSS نسخه 20 و با کمک آزمون‌های آمار توصیفی، جدول توزیع فراوانی و آزمون‌های آماری (آزمون t، ضریب همبستگی پیرسون) تجزیه‌وتحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد میانگین حمایت اجتماعی در بین بیماران مبتلا به دیابت در شهر یزد بالاتر از حد متوسط است و میانگین شاخص سرمایه اجتماعی در حد متوسط است. ضریب همبستگی پیرسون میزان حمایت اجتماعی و ابعاد سرمایه اجتماعی عبارت است از: اعتماد اجتماعی (218/0 = r)، هنجار اجتماعی (184/0 = r)، شبکه اجتماعی (277/0 = r) که به لحاظ آماری معنادار بودند. نتایج نشان می‌دهد که بین میزان حمایت اجتماعی و ابعاد سرمایه اجتماعی رابطه معنی‌دار و مستقیمی وجود دارد و با افزایش سرمایه اجتماعی، حمایت اجتماعی افزایش می‌یابد.
عباسعلی یزدانی؛ سیمین دوستی
چکیده
چکیده خانواده قدیمیترین نهاد اجتماعی در تمام طول تاریخ بشر بوده است اما در دوران‌های مختلف، انواع متفاوتی از خانواده برقرار بوده است. تحولات شکل و کارکرد خانواده یکی از موضوعات جالب برای مطالعات متخصصان حوزه اجتماعی است. با رصد خانواده در کشورهای مختلف در سالیان اخیر به نظر می‌رسد که این تحولات هم سرعت و هم سمت و سوی متفاوتی ...
بیشتر
چکیده خانواده قدیمیترین نهاد اجتماعی در تمام طول تاریخ بشر بوده است اما در دوران‌های مختلف، انواع متفاوتی از خانواده برقرار بوده است. تحولات شکل و کارکرد خانواده یکی از موضوعات جالب برای مطالعات متخصصان حوزه اجتماعی است. با رصد خانواده در کشورهای مختلف در سالیان اخیر به نظر می‌رسد که این تحولات هم سرعت و هم سمت و سوی متفاوتی گرفته و علاوه بر شکل آن، به محتوا و حتی معنای خانواده نیز رسیده است. در این مقاله از روش کتابخانه‌ای و مطالعه و تحلیل اسناد مرتبط، مفایسه و تطبیق‌های ترکیبی و تحلیل آمارهای موجود برای جمع آوری داده‌ها استفاده شد و شش مورد از مهمترین چالش‌های واحد خانواده و پاسخ‌های جامعه ایرانی به آنها تحلیل شود. بررسی سمت و سوی تحولات خانواده، سست شدن سازه خانواده به عنوان یک نهاد ارزشمند را نشان می‌دهد. اما برخی معتقدند نوع بشر در حال تجربه و بازسازی خانواده به شکلی متناسب با جهان کاملاً دگرگون شده هزاره جدید است. ایران نیز اگرچه به عنوان یک جامعه نسبتاً سنتی و مذهبی در مقابل این تغییر شکل مقاومت کرده و نسبتاً تأثیر کمتری از آن گرفته اما برخی چالش‌های اساسی در ذهن مردم به ویژه جوانان ایجاد شده است که لازم است با گفتگوی بین نسلی پیرامون آنها، پاسخ مناسبی یافت شود. اما به نظر می‌رسد هنوز عزم و آمادگی جدی برای پاسخ به این چالش‌ها وجود ندارد.
ستار پروین؛ صلاح حلیمی
چکیده
چکیده هدف از این تحقیق بررسی میزان فرسودگی شغلی و عوامل درون‌سازمانی مؤثر بر آن در بین مددکاران شاغل در بهزیستی بوده است. روش انجام این پژوهش پیمایش و جمعیت آماری آن تمام مددکاران شاغل در بهزیستی استان تهران بوده است که به دلیل محدود بودن تعداد آنها تمام این افراد که 200 نفر بوده‌اند مورد بررسی قرارگرفته‌اند. یافته‌های تحقیق نشان ...
بیشتر
چکیده هدف از این تحقیق بررسی میزان فرسودگی شغلی و عوامل درون‌سازمانی مؤثر بر آن در بین مددکاران شاغل در بهزیستی بوده است. روش انجام این پژوهش پیمایش و جمعیت آماری آن تمام مددکاران شاغل در بهزیستی استان تهران بوده است که به دلیل محدود بودن تعداد آنها تمام این افراد که 200 نفر بوده‌اند مورد بررسی قرارگرفته‌اند. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهند که میزان فرسودگی شغلی در بین مددکاران شاغل در بهزیستی بالاست و نیز نحوه مدیریت، اثربخش نبوده و ارتباطات درون‌سازمانی و بین فردی نیز ضعیف و شکننده است. با بررسی فرضیات و مدل تحقیق با استفاده از معادلات رگرسیونی مشخص گردید که ارتباط با همکاران با مقدار بتای (500/0) بیشترین تأثیر را بر فرسودگی شغلی دارد و بعدازاین متغیر، استرس شغلی (382/0-) مؤثر بر فرسودگی شغلی میباشد و در کل، متغیرهای در نظر گرفته شده در این تحقیق 60 درصد از واریانس متغیر فرسودگی شغلی را تبیین میکنند. از نتایج چنین استنباط می‌شود که وجود جو رسمی و صرفاً بروکراتیک در سازمانی که عمدتاً با آسیب دیدگان اجتماعی رو به رو است موجب گردیده است که کارکنان در نبود روابط دوستانه و وجود روابط صرفاً کاری، استرس دو چندانی را تجربه نمایند و میزان فرسودگی شغلی آنها دو چندان گردد.
محسن شاطریان؛ بهروز بهروزیان؛ احمد فلاحی
چکیده
چکیده هدف پژوهش حاضر شناخت جهت‌گیری ارزش‌های میانسالان با استفاده از رویکرد تفسیرگرایی اجتماعی در بین ساکنان شهرستان رودبار جنوب است. روش‌شناسی پژوهش، کیفی است و از روش نظریه زمینه‌ای به‌عنوان روش اجرای عملیات پژوهش استفاده شده است. داده‌های کیفی در این مطالعه با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق گردآوری و جهت تجزیه‌وتحلیل اطلاعات ...
بیشتر
چکیده هدف پژوهش حاضر شناخت جهت‌گیری ارزش‌های میانسالان با استفاده از رویکرد تفسیرگرایی اجتماعی در بین ساکنان شهرستان رودبار جنوب است. روش‌شناسی پژوهش، کیفی است و از روش نظریه زمینه‌ای به‌عنوان روش اجرای عملیات پژوهش استفاده شده است. داده‌های کیفی در این مطالعه با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق گردآوری و جهت تجزیه‌وتحلیل اطلاعات و ارائه نظریه نهایی از استراتژی نظریه زمینه‌ای استفاده گردیده است. بر اساس روش نمونه‌گیری هدفمند و نیز معیار اشباع نظری، 12 نفر از جامعه مورد مطالعه در این پژوهش مشارکت داشتند که فهم و درک آنها نسبت به ارزش‌های شخصی مورد بررسی و تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت؛ یافته‌های بهدست آمده با استفاده از روش «نظریه زمینه‌ای» شامل شش مقوله عمده به شرح زیر میباشد: واقعگرایی، نارضایتی از شیوه زندگی، استفاده از رسانههای ارتباطجمعی جدید، نوعدوستی، همگرایی با ارزش‌های دینی و خویشاوند گرایی. مقوله «هسته» این بررسی «بازاندیشی معطوف به گذشته» است که سایر مقولات عمده را در برمیگیرد. نظریه زمینه‌ای بهدستآمده در قالب یک مدل پارادایمی شامل سه بُعد شرایط، تعاملات/فرایندها و پیامدها ارائهشده است.
محمد حسن شربتیان؛ سامره علیزاده
چکیده
چکیده هدف این پژوهش مطالعه تأثیر مهارت‌های زندگی بر میزان سلامت اجتماعی جوانان است که با توجه به مبانی نظری کییز (سلامت اجتماعی) و نظریه یادگیری اجتماعی باندورا (مهارت زندگی) مورد مطالعه قرارگرفته است. در این پژوهش با استفاده از روش پیمایش، جوانان 15 تا 29 ساله شهرستان حاجی‌آباد واقع در خراسان جنوبی مورد مطالعه قرارگرفته‌اند. حجم نمونه ...
بیشتر
چکیده هدف این پژوهش مطالعه تأثیر مهارت‌های زندگی بر میزان سلامت اجتماعی جوانان است که با توجه به مبانی نظری کییز (سلامت اجتماعی) و نظریه یادگیری اجتماعی باندورا (مهارت زندگی) مورد مطالعه قرارگرفته است. در این پژوهش با استفاده از روش پیمایش، جوانان 15 تا 29 ساله شهرستان حاجی‌آباد واقع در خراسان جنوبی مورد مطالعه قرارگرفته‌اند. حجم نمونه پژوهش حاضر 368 نفر بوده که از طریق نمونه‌گیری تصادفی ساده با بهره‌مندی از پرسشنامه استانداردشده، مورد ارزیابی قرارگرفته است. با استفاده از نرم‌افزار Spss22 یافته‌ها مورد تجزیه‌وتحلیل قرارگرفته است. جهت تحلیل روابط بین متغیرها نیز از آزمون‌های T-test، ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون و تحلیل مسیر استفاده‌شده است. نتایج نشان داد که میزان سلامت اجتماعی جوانان در حد متوسط به بالا بوده است. یافته‌ها بیانگر رابطه مستقیم بین ابعاد مهارت زندگی با سلامت اجتماعی در جامعه مورد مطالعه بوده است. همچنین سلامت اجتماعی جوانان برحسب وضعیت تأهل آنها تفاوت معناداری دارد، اما سلامت اجتماعی جوانان برحسب جنسیت آنها متفاوت نیست. نتایج رگرسیون نیز حاکی از آن است که از میان متغیرهای اثرگذار بر سلامت، متغیر مهارت ارتباطی با مقدار بتای 93/0 به‌طور مستقیم بیشترین تأثیر را بر سلامت اجتماعی جوانان جامعه موردتحقیق داشته است؛ یافته‌های تحلیل مسیر بیانگر این است تنها متغیر تفکر خلاق-انتقادی هم اثر مستقیم و هم اثر غیرمستقیم داشته، سایر متغیرها فقط اثر مستقیم بر روی پاسخگویان جامعه مورد مطالعه داشته‌اند. همچنین نتایج بیانگر این است که شاخص‌های مهارت ارتباطی، میزان خودآگاهی، میزان تصمیم‌گیری، میزان هیجانات و تفکر خلاق می‌توانند تا حدود 90 درصد از متغیر وابسته را تبیین کنند.
ریحانه تمیزی فر؛ خیام عزیزی مهر
چکیده
چکیده اوقات فراغت اشاره به زمانی فارغ از کار و اشتغال دارد که افراد می‌توانند به دور از مشغله‌های کاری و بنا بر میل خود از آن استفاده کنند. نحوه گذران اوقات فراغت تأثیر فراوانی بر ابعاد مختلف زندگی فردی دارد که پیامدهای اجتماعی مهمی به بار می‌آورد، ازجمله نشاط اجتماعی که میزان آن بسته به نحوه گذران اوقات فراغت می‌تواند کم یا زیاد ...
بیشتر
چکیده اوقات فراغت اشاره به زمانی فارغ از کار و اشتغال دارد که افراد می‌توانند به دور از مشغله‌های کاری و بنا بر میل خود از آن استفاده کنند. نحوه گذران اوقات فراغت تأثیر فراوانی بر ابعاد مختلف زندگی فردی دارد که پیامدهای اجتماعی مهمی به بار می‌آورد، ازجمله نشاط اجتماعی که میزان آن بسته به نحوه گذران اوقات فراغت می‌تواند کم یا زیاد شود. مقاله حاضر به بررسی رابطه بین اوقات فراغت و نشاط در شهر اصفهان می‌پردازد. در اینجا اوقات فراغت در ابعاد فردی فعال، فردی غیرفعال، جمعی فعال و جمعی غیرفعال و نشاط نیز با استفاده از پرسشنامه استاندارد نشاط آکسفورد مورد سنجش قرار گرفته است. در مبنای نظری – تحلیلی بررسی از بحث‌های ساکتیول، لو و آرگایل، و کانمان و همکارانش استفاده شده است. بر اساس بحث‌های ساکتیول (2012) اوقات فراغت دارای چهار بعد جمعی/فردی و فعال/غیرفعال است و مطابق با نظر کانمان و همکارانش (2006) و لو و آرگایل (1993) اوقات فراغت جمعی و فعال اثرات بیشتری بر نشاط دارد. روش انجام پژوهش، پیمایش است و جامعه آماری آن را ساکنان شهر اصفهان تشکیل می‌دهند. بر مبنای فرمول نمونه‌گیری کوکران 1200 نفر به‌عنوان نمونه تعیین و به‌شیوه تصادفی سیستماتیک انتخاب شدند. نتایج نشان می‌دهد که بین اوقات فراغت و نشاط و نیز رضایت از گذران اوقات فراغت بانشاط رابطه معناداری وجود دارد؛ با افزایش رضایت از اوقات فراغت بر میزان نشاط نیز افزوده می‌شود. همچنین شیوه فعال گذران اوقات فراغت نسبت به شیوه غیرفعال آن، همبستگی قوی‌تری بانشاط دارد و در شیوه غیرفعال، شکل جمعی آن رابطه قوی‌تری بانشاط دارد.
