نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی

2 گروه مددکاری اجتماعی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی

چکیده

چکیده
خانواده قدیمی­ترین نهاد اجتماعی در تمام طول تاریخ بشر بوده است اما در دوران‌های مختلف، انواع متفاوتی از خانواده برقرار بوده است. تحولات شکل و کارکرد خانواده یکی از موضوعات جالب برای مطالعات متخصصان حوزه اجتماعی است.  با رصد خانواده در کشورهای مختلف در سالیان اخیر به نظر می‌رسد که این تحولات هم سرعت و هم سمت و سوی متفاوتی گرفته و علاوه بر شکل آن، به محتوا و حتی معنای خانواده نیز رسیده است.
در این مقاله از روش کتابخانه‌ای و مطالعه و تحلیل اسناد مرتبط، مفایسه و تطبیق‌های ترکیبی و تحلیل آمارهای موجود برای جمع آوری داده‌ها استفاده شد و شش مورد از مهمترین چالش‌های واحد خانواده و پاسخ‌های جامعه ایرانی به آنها تحلیل شود.
بررسی سمت و سوی تحولات خانواده، سست شدن سازه خانواده به عنوان یک نهاد ارزشمند را نشان می‌دهد. اما برخی معتقدند نوع بشر در حال تجربه و بازسازی خانواده به شکلی متناسب با جهان کاملاً دگرگون شده هزاره جدید است. ایران نیز اگرچه به عنوان یک جامعه نسبتاً سنتی و مذهبی در مقابل این تغییر شکل مقاومت کرده و نسبتاً تأثیر کمتری از آن گرفته اما برخی چالش‌های اساسی در ذهن مردم به ویژه جوانان ایجاد شده است که لازم است با گفتگوی بین نسلی پیرامون آنها، پاسخ مناسبی یافت شود. اما  به نظر می‌رسد هنوز عزم و آمادگی جدی برای پاسخ به این چالش‌ها وجود ندارد.

 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Emerging forms of Family in Iran and its Challenges Abbasali Yazdani[1] , Simin Dousti[2] Received: 18/11/2016 Accepted: 11/04/2017

نویسندگان [English]

  • Abbasali Yazdani 1
  • Simin Dousti 2

2 Department of social work, University of Social welfare and Rehabilitation Sciences

چکیده [English]

Emerging forms of Family in Iran and its Challenges
Abbasali Yazdani[1]  ,  Simin Dousti[2]
Received: 18/11/2016              Accepted: 11/04/2017
 
Abstract
Family is assumed to be a primary institution in human society. Structure and functions of this social unit have been evolving. However, social scientists believe the changes it has been facing during the recent years are different, because they go beyond structure and now the meaning of family is somehow changing.Many policymakers and scholars are seriously concerned about the way people see and preserve traditional views to this sacred institution. Others see this as a natural trend and believe that the world has been completely revolutionized and mankind is trying to build a new form of family, appropriate to the modern time in the new millennium.
In this article we tried to articulate six important challenges of the unit of family. Then, we addressed responses of Iran’s society to them. To do that, we reviewed related documents and statistics as well as official definitions of the family in different countries.
Iran has a relatively traditional, religious society and thus resistant to big changes in this area. But many questions have risen particularly for young people and proper responses must be provided. So, we need to negotiate via intergenerational dialogue. It appears that we are not well-prepared for these challenges.
Keywords: Family Forms, Family Evolution, Emerging Family, Iranian Family



[1]. Ph.D. student of Social Work in University of Social Welfare and Rehabilitation
    Sciences (Corresponding Author) abbasayazdani@gmail.com


[2]. BSW Student in University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences

منابع
-  آخوندی، نیلا. (1386)، مطالعه وضعیت اعتیاد در فرزندان طلاق ارجاع داده شده به مرکز اصلاح و تربیت تهران. مجله علمی-پژوهشی پیک نور، دوره 5 شماره 1.
-  آزادارمکی، تقی؛ زند، مهناز؛ خزایی، طاهره. (1379)، بررسی تحولات اجتماعی  وفرهنگی در طول سه نسل خانواده تهرانی: با تأکید بر مقایسه مراسم، آداب و کارکردهای حمایتی. نامه علوم اجتماعی. شماره 16.
-  ایلیچ، ایوان. (1389)، مدرسه زدایی از جامعه. ترجمه: داور شیخاوندی. تهران: انتشارات گیسا.
-  بستان، حسین. (1388)، کارکردهای خانواده از منظر اسلام و فمینیسم. فصلنامه حوزه و دانشگاه، شماره 35
-  بهروان، حسین؛ بهروان ندا. (1392)، نقش اختلافات و عوامل خانوادگی در ارتکاب جرم و بزهکای جوانان، نخستین همایش ملی خانواده و امنیت، دانشگاه یزد.
-  بهنام، جمشید. (1356)، ساختار خویشاوندی در ایران. تهران: نشر خوارزمی. چاپ سوم.
- پروین، ستار؛ داودی، مریم؛ محمدی، فریبرز. (1391)، عوامل جامعه شناختی موثر در طلاق عاطفی در بین خانواده‌های تهرانی. مجله مطالعات راهبردی زنان. سال 4. شماره 56.
- توسلی، غلام عباس. (1380)، نظریه‌های جامعه شناسی. تهران: انتشارات سمت. چاپ هشتم.
- خبرگزاری تسنیم. (21/6/1394)، آمار طلاق در شمال تهران به مرز ۶۰ درصد رسید. مصاحبه با مدیر کل آمار و اطلاعات جمعیتی سازمان ثبت احوال کشور. شناسه خبر: 856313
- خبرگزاری مهر. (21/2/1395)، ۲۲۰ هزار سقط جنین درکشور/ آمار سقط ۱۵ برابر کشته‌های تصادف درسال. شناسه خبر: 3620638
- چیل، دیوید. (1388)، خانواده‌ها در دنیای امروز. مترجم: محمدمهدی لبیبی. تهران: انتشارات افکار
- رابرتسون، یان. (1377)، در آمدی بر جامعه. ترجمه: حسین بهروان. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی. چاپ سوم.
- ساروخانی، باقر و صداقتی فرد، مجتبی. (1388)، شکاف نسلی در خانواده ایرانی، دیدگاه‌ها وبینشها. پژوهش نامه علوم اجتماعی. سال سوم. شماره 4 .
- سازمان ثبت احوال کشور. ازدواج و طلاق‌های ثبت شده و نسبت ازدواج به طلاق در نه ماهه 94. برگرفته در 1395/4/5 از:
https://www.sabteahval.ir/Default.aspx?tabid=4822
-  صادقی فسائی، سهیلا؛ عرفان منش، ایمان. (1392)، تحلیل جامعه شناختی تأثیرات مدرن شدن بر خانواده ایرانی و ضرورت تدوین الگوی ایرانی اسلامی. زن در فرهنگ و هنر، دوره 5، شماره 1.
- صالحی، جواد؛ پور محی آبادی، حسین؛ سالاری راد، معصومه. (1391)، بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر بزهکاری اولیه و ثانویه کودکان. مجله مهندسی فرهنگی. شماره 73 و 74.
-  فروید، زیگموند. (1362)،  توتم و تابو، ترجمه: ایرج پورباقر، تهران: نشر آسیا
-  قانون حمایت خانواده مصوب 1/12/1391 مجلس شورای اسلامی. روزنامه رسمی ‌شماره 19835 مورخ 22 فروردین 1392
-  کرایب، یان. (1378)، نظریه اجتماعی مدرن؛ از پارسونز تا‌هابرماس. تهران: نشر آگه
-  کالینز، دانلد؛ جردن، کتلین؛ کولمن، هیتر. (1393)، مددکاری اجتماعی کار با خانواده. ترجمه: فریده همتی. تهران: انتشارات سمت.

- گیدنز، آنتونی. (1389)، جامعه شناسی. مترجم: منوچهر صبوری کاشانی. تهران: نشر نی. چاپ بیست و چهارم

-  محمدی، علی‌رضا. ( 1386)، انقلاب نسل‌ها: انقلاب اسلامی ‌و مواجهه با نسل سوم. پگاه حوزه. شماره 207.
- مظاهری سیف، حمیدرضا. (1384)، تعریف نسل سوم. ماهنامه ‌اندیشه و تاریخ سیاسی ایران معاصر. سال 4. شماره 31 و 32.
- مصرآبادی، جواد. (1381)، .بررسی تفاوت نظام‌های ارزشی نوجوانان با والدین در شهر قم. مجله نامه قم، سال پنجم شماره 17و18.
-  مطهری، مرتضی. (1357)، خدمات متقابل اسلام و ایران. قم: نشر صدرا. چاپ نهم
-  نعمتی، معصومه. (1391)، مطالعه رابطه گرایش به اعتیاد با زندگی نامه و نوع ارتباط با والدین در چرخه رشد جوانان 20 تا 40 ساله شهرستان کرج. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه علامه طباطبائی

- یزدانی، عنایت الله؛ قادری علی. (1390)، شکاف نسل‌ها؛ بررسی جامعه شناختی فاصله نسل‌ها از انقلاب اسلامی‌تاکنون. مجله مطالعات انقلاب اسلامی. سال 8. شماره 24.

 
-  Australian bureau of statistics(2010) A Picture Of Australian Families And Communities 2010 retrieved 2016/06/27  from:
-  Census of India Organization. retrieved 2016/06/27 from:
    http://www.dataforall.org/dashboard/censusinfo/
-  Copen, Casey; Daniel, Kimberly; Mosher, William. (2013). first Premarital Cohabitation in the United States: 2006–2010 National Survey of Family Growth. Department Of Health And Human Services
-  Duman, Fatih. (2012). The Roots of Modern Feminism: Mary Wollstonecraft and the French Revolution. International journal of humanities and social science. Vol2. No 9. Pp 75-89
- Government of Netherlands. 2016. Marriage, registered partnership and cohabitation agreements. Retrieved 2016/06/27 from:
-  Lee, Kristen Schultz; Ono, Hiroshi. (2012). Marriage, Cohabitation, and Happiness: A Cross-National Analysis of 27 Countries. Journal of Marriage and Family. Vol 74. Issue 5. Pp 953-972
- Official website of the European Union retrieved 2016/06/27 from: http://europa.eu/youreurope/citizens/index_en.htm
-  Statistics Bureau of Japan. Family Type of Household Used in the 2005 Population Census of Japan retrieved 2016/06/27 from:
-  Statistics Canada. 2012. Portrait of Families and Living Arrangements in Canada: Families, households and marital status, 2011 Census of Population. Retrieved July 2, 2014, from:
-  Statistics Finland 2015. Family type. Retrieved 2016/06/27 from:
-  Statistics South Africa. (Stats SA) retrieved2016/06/27 from:
United Nations. (1948). Universal declaration of human rights. Retrieved July 11, 2005, from:  http://www.un.org/Overview/rights.html