نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی گروه جامعه شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.(نویسنده مسئول)

2 دکتری جامعه شناسی دانشگاه اصفهان

چکیده

چکیده
مطالعه حاضردر قالب سنت روش‌شناختی کیفی، با الهام از روش داده بنیاد و رویکرد تفسیری، تلاش می‌کند تا ابعاد خشونت فرزندان علیه والدین را به عنوان موضوعی که غالباً از سوی والدین پنهان نگه داشته می‌شود، شناسایی کند. یافته‌ها نشان می‌دهد، ولی‌آزاری نه تنها به لحاظ شیوع بلکه با در نظر گرفتن علل، بستر شکل‌گیری و تبعات آن، موضوع اجتماعی بسیار مهمی‌است.  بر اساس مصاحبه‌های عمیقی که  با 40 نفر از والدین تهرانی انجام شد،  تجربه آنها از خشونت فرزندان مورد واکاوی قرار گرفت. داده‌ها حاکی از آن است که مصادیق ولی‌آزاری در سه دسته خشونت عاطفی، مالی و فیزیکی قابل دسته بندی و راهکارهای والدین در مقابل این پدیده در دو دسته‌ فعالانه و منفعلانه قابل ارائه است. همینطور انواع واکنش‌های والدین به خشونت فرزندان علیه خودشان تحت عناوین "واکنش‌های معطوف به خود"، واکنش "معطوف به طرف مقابل" و واکنش "معطوف به شخص سوم" قابل صورت بندی است. دلایل این خشونت‌ها در سه سطح خُرد، میانه و کلان قابل بررسی هستند که به نوبه‌ خود می‌توانند تبعاتی برای فرد و خانواده به همراه داشته باشند. در پایان، یافته‌های تحقیق در یک مدل مفهومی‌نمایش داده شدند. گر‌چه انجام این تحقیق می‌تواند در بسط نظری حوزه‌ خشونت‌های خانگی سهیم باشد اما در عین حال به علت محدود بودن حجم نمونه، نتایج قابلیت تعمیم پذیری ندارند.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating Parents' Understanding of Parent Abuse: A Grounded Theory Study in Tehran

نویسندگان [English]

  • Sohiela Sadeghi Fassaei 1
  • ELAHEH SHABANI AFARANI 2

1 Faculty member associat professor - sociology department - Tehran University

2 PhD in Sociology, University of Isfahan

چکیده [English]



  
Abstract
Based on traditions of qualitative research and grounded theory, the present research tries to study the dimensions of parent abuse (children’s violence against their parents) which is often kept secret by parents. Results of previous research suggest that considering the causes, context of the formation and consequences of this violence as well as its prevalence, parent abuse should be considered a social problem. Based on in-depth interviews conducted with 40 parents in Tehran, the instances of violence against parents were classified in three categories: emotional, physical, and financial aspects which in turn led to reactions from parents toward themselves, towards the child or towards a third person. The causes of violence were grouped in micro, meso and macro levels which could have implications for individuals and their families. Parental strategies against this phenomenon were categorized in two active and passive strategies. At the end, findings were articulated in a concept model. Although this study can have certain theoretical contributions to the field of family violence which has been neglected earlier, due to the small sample size, the generalizability of the results is not possible.
 
Keywords: Domestic Violence, Fatherhood, Motherhood, Generations, Violence Against Parents
 




 



منابع
استراوس، انسلم. (1385 اصول روش کیفی: نظریه مبنایی رویه‌ها و روش‌ها، ترجمه: بیوک محمدی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
اعزازی، شهلا. (1376)، جامعه‌شناسی خانواده. (تاکید بر نقش ساختار و کارکرد خانواده در دوران معاصر)، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.
آزاد ارمکی، تقی. (1386)، جامعه‌شناسی خانواده ایرانی، تهران: انتشارات سمت، چاپ اول.
اینگلهارت، رونالد. (1373)، تحول فرهنگی در جامعه پیشرفته صنعتی، ترجمه: مریم وتر، تهران: انتشارات کویر.
-  برناردز، جان. (1384)، خانواده‌ها در دنیای امروز، ترجمه: حسن قاضیان، تهران: نشر نی.
پدرام، احمد. (1383)، بررسی ارتباط بین روابط زن و شوهری موفق و تاثیر آن بر روابط والدینی، نخستین کنگره سراسری آسیب‌شناسی خانواده در ایران.
توکل، محمد؛ قاضی‌نژاد، مریم. (1385)، شکاف نسلی در رویکردهای کلان جامعه‌شناختی: بررسی و نقد رهیافت‌های نسل تاریخی و تضاد با تاکید بر نظرات مانهایم و بوردیو، نامه علوم اجتماعی، شماره 27.
چیت ساز، محمدجواد؛ جعفرزاده، فروزنده. (1388)، کندو کاوها در مسائل جوانان و مناسبات نسلی، جلد دوم، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی، سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ اول.
-  چیل، دیوید. (1388)، خانواده‌ها در دنیای امروز، ترجمه: محمد مهدی لبیبی، تهران: نشر افکار.
خدابخش، آناهیتا. (1383)، بررسی و مقایسه رابطه ولی فرزندی در کودکان دختر و پسر عادی و خیابانی، اولین کنگره سراسری آسیب شناسی خانواده در ایران.
دستجردی، رضا؛ خزاعی، کلثوم. (1383)، مبانی روانشناختی تعارض با والدین از دیدگاه نوجوانان مقطع متوسطه شهر بیرجند، اولین کنگره سراسری آسیب شناسی خانواده.
ریتزر، جورج. (1386)، نظریه جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمه: محسن ثلاثی، تهران: ناشر علمی.
سلیمی، علی؛ داوری، محمد. (1386)، جامعه شناسی کجروی، تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
صادقی، سهیلا. (1384)، چالش فمینیسم با مادری، مجله مطالعات راهبردی، شماره 28.
عباسی اسفجیر، علی‌اصغر و دیگران. (1383)، تضاد والدین و فرزندان از نظر والدین (بررسی مقایسه‌ای خانواده‌های شهر تهران و روستاهای شهرستان قوچان)، اولین کنگره سراسری آسیب‌شناسی خانواده در ایران.
گیدنز، آنتونی. (1379)، جهان رها شده، ترجمه: علی‌اصغر سعیدی و یوسف حاجی عبدالوهاب، چاپ اول، تهران: انتشارات علم و ادب.
مک کارتی، جبین ربینز و ادواردز، روزالیند. (1390)، مفاهیم کلیدی در مطالعات خانواده، ترجمه: محمدمهدی لبیبی، تهران: نشر علمی.
میشل، آندره. (1354)، جامعه‌شناسی خانواده و ازدواج، ترجمه: فرنگیس اردلان، تهران: دانشکده علوم اجتماعی و تعاون.
 
-   Cottrell, Barbara & Peter Monk. (2004). “Adolescent-to-Parent Abuse: A Qualitative Overview of Common Themes”, Journal of Family Issues 25: 1072.
-   Flick, Uwe. (2009). An Introduction to Qualitative Research, London: sage.
-   Ibabe, Izaskun & Jaureguizar, Joana. (2010). child-to-parent violence: profile of abusive adolescents and their families, Journal of criminal justice, volume 38, issue 4: 616-624.
-   Janosik, Ellen. (1992). Family Life, Jones and Bartlett Publisher.
-   Heide, Kathleen M &-Thomas A. Petee. (2007). Parricide: An Empirical Analysis of 24 Years of U.S. Data, J Interpers Violence, 22: 1382.
-   Heide, Kathleen M. & Thomas A. Petee. (2007). Weapons Used by Juveniles and Adult Offenders in U.S. Parricide Cases, J Interpersonal Violence, 22: 1400.
-   Kethineni, Sesha. (2004). “Youth-on-Parent Violence in a Central Illinois County”,Violence and Juvenile Justice 2:374
-   Margolin, Gayla & Baucom, Brian. (2014). adolescents' aggression to parents: longitudinal links with parents' physical aggression, Journal of adolescent health, volume 55, issue 5: 645-651.
-   Muravyeva, Marianna & Toivo, Raisa Maria. (2016). Journal of family history, volume 41, issue 3: 231-235.
-   Newman, David M. (1999). Sociology of Families, Sage Publication.