نویسندگان

1 استاد مددکاری اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبائی.

2 کارشناسی ارشد مددکاری اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبائی (نویسنده مسئول)

چکیده

چکیده
هدف از اجرای این پژوهش، شناخت تأثیر عوامل خانوادگی بر توانمندی اجتماعی دختران است. به همین منظور تعداد 192 نفر از دختران مراجعه‌کننده به بنیاد خیریه امید مهر، به روش نمونه‌گیری اتفاقی انتخاب شدند. چارچوب نظری این پژوهش متشکل از نظریه منابع بلود و وولف، نظریه توانمندی سارا لانگه و نظریه الگوی مدیریت خانواده آنتونی گیدنز می‌باشد. ابزار جمع‌آوری اطلاعات، پرسشنامه ساختاریافته بود و داده‌ها توسط نرم‌افزار SPSS و با استفاده از ضریب‌های همبستگی پیرسون، اسپیرمن تحلیل شدند.
نتایج توصیفی نشان داد که توانمندی اجتماعی 82 درصد از دختران موردمطالعه در سطح متوسط است. آزمون فرضیات بیانگر این بود که بین الگوی مدیریت خانواده و نظرات مادران نسبت به نقش‌های جنسیتی با میزان توانمندی اجتماعی دختران رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد ولی بین پایگاه اجتماعی پدر و میزان توانمندی اجتماعی دختران رابطه معناداری وجود نداشت. با توجه به همبستگی معنادار متغیرهای "نظرات مادران نسبت به نقش‌های جنسیتی" و "نوع الگوی مدیریت خانواده" با متغیر وابسته از روش رگرسیون چندمتغیره هم‌زمان استفاده شد. نتایج این بررسی حاکی از معناداری اثر مدل نظری بر متغیر وابسته بود. به این صورت که نظرات مادران نسبت به نقش‌های جنسیتی می‌توانست بیشتر از 30% واریانس در توانمندی اجتماعی دختران را تبیین کند. گفتنی است که متغیر الگوی مدیریت خانواده دراین‌بین اثر معناداری نداشت. نتایج نشان می‌دهد که سیاست‌های اجتماعی- فرهنگی می‌بایست به توسعه و گسترش برنامه‌های آموزشی و فرهنگی در راستای تأثیر نقش مادران بر توانمندی‌های اجتماعی دختران تأکید ویژه داشته باشند.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Impact of Family Factors on Girls' Social Empowerment

نویسندگان [English]

  • m z 1
  • m t 2

1

2

چکیده [English]

The Impact of Family Factors on Girls' Social Empowerment
Mohammad Zahedi Asl[1] ,  Mahboobeh Tavakoli[2]
Accepted:                Received: 24/9/2017
 
Abstract
In this study, we aimed to investigate effective family factors on girls’ social empowerment. For this aim, 192 admitted girls to the Omid-E-Mehr institution were selected by random sampling. The theoretical framework of the current study included the Resource Theory of Blood and Wolf, Empowerment Theory of Sara Lange and the family management theory of Anthony Giddens. The data were collected through a standard questionnaire and was analyzed by SPSS using Pearson and Spearman correlation coefficients.
Descriptive results showed that 82 percent of participants are at an average level in social empowerment. Hypothesis testing indicated that there is a significant relationship between the patterns of household management, mothers’ views of gender-based roles and girls’ social empowerment. While there is no significant correlation between the social status of the father and the girls’ social empowerment. Regarding the significant correlation between “Mothers' views toward Gender Roles” and “Family Management Patterns” variables, a multiple regression analysis was used simultaneously with a dependent variable. The results of this study showed that the effect of the theoretical model on the dependent variable was significant. So views of mothers toward gender roles could explain more than 30% of the variance in girls’ social empowerment. It should be noted that the variable of “the family management model” did not have a significant effect. The results show that socio-cultural policies should emphasize the development and expansion of educational and cultural programs in order to improve the influence of the role of mothers on the girls’ social empowerment.
Keywords: Father’s Social Status, Mother’s Views of Gender-based Roles, Pattern of the Household Management, Social Empowerment



[1] . Professor of Social Work, Allameh Tabataba’i  University.   Zahedi2010@yahoo.com


[2] . Master of Social Work, Allameh Tabataba’i  University. (Corresponding Author)
    Mahb.tavakoli@gmail.com

منابع
-  اسپنله، آن ماری روش بلاو. (1372). مفهوم نقش در روانشناسی اجتماعی. ترجمه: ابوالحسن سرو مقدم، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی
 
-  امامی نصیرمحله، علی. (1383). بررسی عوامل مؤثر بر میزان قدرت زنان در تصمیم‌گیری‌های خانواده. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی.
 
-  باقری، شهلا. (1388). مدیریت خانواده: الگوها و مقتضیات. مجله مباحث بانوان شیعه، شماره 20
 
-  چمنی بالا بیگلو، سولماز. (1389). سطح توانمندی زنان متأهل و عوامل مرتبط با آن، مورد کاوی: شهر اردبیل در سال 1389 پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی.
 
-  ساروخانی، باقر. (1370)، دایره المعارف علوم اجتماعی. تهران: انتشارات کیهان
 
-  سرداری، ناهید. (1383). عوامل مؤثر بر عاملیت زنان در تغییرات اجتماعی (در شبکه خانواده). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی.
 
-  شکوری، علی؛ رفعت جاه، مریم؛ جعفری، معصومه. (1386). مؤلفه‌های توانمندی زنان و تبیین عوامل مؤثر بر آن. زن در توسعه و سیاست، شماره 17.
 
-  شهشانی، سهیلا. (1380). چارچوب مفهومی جنسیت؛ نگرشی بر تحلیل جنسیتی در ایران. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی
 
-  فاطمی، فاتح. (1391). بررسی بهره‌مندی زنان از پروژه‌های محله محور شهرداری تهران و تأثیر آن بر میزان ارتقای احساس توانمندی اجتماعی و روانی آنان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی.
 
-  فرهنگ و پژوهش. (1382). فصل الخطاب سیاست‌ها: مسائل جنسیتی در برنامه چهارم توسعه با دو فصل اشتغال و تأمین اجتماعی. فرهنگ و پژوهش، شماره 127.
 
-  کاظمی پور، شهلا. (1378)، «الگویی در تعیین جایگاه اقتصادی – اجتماعی افراد و سنجش تحرک اجتماعی با تکیه‌بر مطالعات موردی شهر تهران»، نامه علوم اجتماعی، شماره 14
 
-  کرمانی، مهدی؛ خراسانی، محمد مظلوم؛ بهروان، حسین؛ نوغانی، محسن. (1392). عوامل مؤثر بر توانمندی زنان سرپرست خانوار؛ موردمطالعه: زنان شاغل در مراکز کوثر شهرداری تهران در سال 1391. مجله جامعه‌شناسی ایران، دوره چهاردهم، شماره 3.
 
-  نیکجو، محمد. (1377). بررسی عوامل خانوادگی مؤثر بر نگرش دختران نسبت به نقش اجتماعی خود. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی.
 
-   Ferber, MA. (1982). Labor market participation of young married wome: causes and effects. Marriage and Family. Vol.44,No
-   Kabeer. Naila. (2010). Gender equality and women's empowerment: A critical analysis of the third millennium development goal 1. Pages 13-24
-   Kabeer. Naila. MahmoodSimeen&TasnimSakiba. (2011). “Does Paid Work Provide a Pathway to Womans Empowerment? Empirical Findings Fom Bangladesh Gender equality and womens empowerment”. Institute of Development.Brigton.UK.
-   Saigal,Gunjan., Sarawat, Krishna. (2013). Women's Empowerment in India. Roorkee Engineering and Management Technology Institute, India and IILM, India. DOI: 10.15410/aijm/2013/v2i2/50551