نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه تعاون و رفاه اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

چکیده

چکیده
با توجه به افزایش بروز رفتارهای پرخطر در بین جوانان، در این پژوهش ضمن بررسی میزان بروز رفتارهای پرخطر و میزان بیگانگی اجتماعی در بین جوانان شهر مشهد، تأثیر بیگانگی اجتماعی به‌عنوان یکی از عوامل مؤثر در بروز رفتارهای پرخطر مورد سنجش قرار گرفته است. در پژوهش حاضر ازنظریه عمومی فشار اگینو، همنشینی افتراقی ساترلند، بازدارندگی اجتماعی هیرشی و گادفردسون و نظریه بیگانگی اجتماعی سیمن به‌عنوان چارچوب نظری بهره گرفته شد. این پژوهش در قالب یک پیمایش و به‌صورت مقطعی انجام شد. داده‌های تحقیق از 384 نفر از جوانان شهر مشهد جمع‌آوری شد. روش نمونه‌گیری، خوشه‌ای چندمرحله‌ای و ابزار سنجش رفتارهای پرخطر، پرسشنامه خطرپذیری جوانان ایرانی بوده است؛ در این راستا، پایایی و اعتبار مقیاس از طریق آلفای کرونباخ و روایی محتوا تأییدشده است. آلفای کرونباخ، در همه سازه‌ها بیشتر از 7/0 بوده و داده‌ها به کمک نرم‌افزارهای آماری SPSS و Amos تحلیل‌شده است. یافته‌های پژوهش نشان داد که رفتارهای پرخطر در بین پسران بیش از دختران بوده اما تفاوت معناداری بین بیگانگی اجتماعی پسران و دختران در شهر مشهد وجود نداشته است. همچنین رابطه سن با رفتارهای پرخطر و بیگانگی اجتماعی معنادار نبود. میانگین رفتارهای پرخطر جوانان مجرد در ابعاد گرایش به الکل، گرایش به خشونت، گرایش به رفتارهای جنسی و گرایش به رانندگی پرخطر بیشتر از متأهلین و میانگین میزان بیگانگی اجتماعی در ابعاد احساس انزوای اجتماعی و احساس تنفر از خود نیز بیشتر از متأهلین بوده است. نتایج نشان داد که بین بیگانگی اجتماعی و ابعاد آن با رفتارهای پرخطر و ابعاد آن رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد، به‌عبارت‌دیگر با افزایش میزان بیگانگی اجتماعی، ارتکاب رفتارهای پرخطر نیز افزایش می‌یابد.
 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Social Alienation and Tendency Toward Risky Behavior: A Case Study of the City of Mashhad

نویسندگان [English]

  • zakiye Nateghi
  • SeyedAlireza Afshani

Social Welfare Department, Social Sciences Faculty, Yazd University, Yazd, Iran

چکیده [English]

Social Alienation and Tendency Toward Risky Behavior: A Case Study of the City of Mashhad
Zakieh Nateghi[1]  ,  Seyed Alireza Afshani[2]
 
Abstract
Regarding the increase in the incidence of risky behavior among young people, the present study has investigated the impact of social alienation as a risk factor in the tendency toward risky behavior in the City of Mashhad. In this research, Agnew’s General Strain Theory, Sutherland’s theory of Differential Association, Hirschi and Gottfredson’s Social Control Theory, and Seeman’s Social Alienation Theory were used as the theoretical framework. This study was conducted as a cross-sectional survey. A total sample size of 384 individuals from Mashhad were interviewed in the present analysis. Respondents were selected using the cluster random sampling method. The instrument used was a questionnaire. In this regard, reliability and validity of the scale were assessed through Cronbach’s alpha and content validity.
The findings showed that risky behavior among boys was higher than girls, but there was no significant difference between social alienation of boys and girls. There was no significant relationship between age and risky behavior and social alienation. The mean of risky behavior among single participants in terms of tendency to alcohol, tendency towards violence, tendency to sexual behavior and risk-driving tendency was higher than that of married participants, and the average amount of social alienation in dimensions of social isolation and self-denial of single participants was higher than that of the married participants. The results showed that social alienation and its dimensions have a direct and significant effect on risky behavior and its dimensions.
Keywords:Social Alienation, Risky Behavior, Social Isolation, Powerlessness, Youth.



[1] ?


[2] ?

منابع
-  احمدی، حبیب و معینی، مهدی. (1394)، بررسی رابطه مهارت‌های اجتماعی و رفتارهای پرخطر جوانان: مطالعه موردی شهر شیراز. پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی. شماره 1.
-  افشانی، سید علیرضا؛ امانی، شرمین و میرمنگره، اکرم. (1394)، دین‌داری و رفتارهای پرخطر. فصلنامه توسعه اجتماعی (توسعه انسانی سابق)، دوره 9، شماره 2.
-  باریکانی، آمنه. (1387)، رفتارهای پرخطر در نوجوانان مدارس راهنمایی و دبیرستان‌های شهر تهران. مجله روان‌پزشکی و روانشناسی بالینی ایران، دوره 14، شماره 2.
-  توفیقیان‌فر، علی حسن و حسینی، سید احمد. (1391)، بررسی بیگانگی اجتماعی جوانان و عوامل اجتماعی مرتبط با آن (نمونه: جوانان شهر یاسوج). فصلنامه مطالعات جامعه‌شناختی جوانان، دوره 8، شماره 8.
-  جانی، ستاره؛ مولایی، مهری؛ هاشمی، جواد. (1393)، نقش اعتیاد به اینترنت در گرایش به مصرف مشروبات الکلی، رفتارهای جنسی، چت و هک کردن در نوجوانان اردبیل. فصلنامه دانش انتظامی اردبیل، دوره 1، شماره 4.
-  جواهرچیان، ندا؛ جنتی‌فر، اکبر؛ صباغچی، مرجان. (1394)، بررسی رابطه بین رفتارهای پرخطر و بیگانگی اجتماعی در بین جوانان شهر یزد. فصلنامه دانش انتظامی یزد، دوره 2، شماره 6.
-  ربانی، رسول؛ انصاری، محمداسماعیل. (1388)، جامعه‌شناسی کار و شغل دیدگاه و نظریه‌ها، اصفهان: انتشارات دانشگاه اصفهان.
-  رحمانی، مریم؛ قاسمی، وحید؛ هاشمیان فر، علی. (1394)، بررسی رابطه بیگانگی اجتماعی با بروز رفتارهای پرخطر در بین نوجوانان شهر بجنورد. فصلنامه دانش انتظامی خراسان شمالی، دوره 2، شماره 8.
-  زاده محمدی، علی؛ احمدآبادی، زهره. (1387)، هم‌وقوعی رفتارهای پرخطر در بین نوجوانان دبیرستان‌های شهر تهران. فصلنامه خانواده پژوهی، دوره 4، شماره 12.
-  زکی، محمدعلی. (1388). بیگانگی اجتماعی جوانان (مطالعه موردی: دانشجویان دختر و پسر دانشگاه اصفهان). فصلنامه پژوهش جوانان، فرهنگ و جامعه، دوره 3، شماره 3.
-  ستوده، هدایت الله. (1388)، آسیب‌شناسی اجتماعی (جامعه‌شناسی انحرافات)، تهران: انتشارات آوای نور، چاپ بیستم.
-  سلیمانی، مهدی؛ نایبی، هوشنگ. (1391)، تبیین رابطه بین ازخودبیگانگی و بزهکاری نوجوانان (مطالعه موردی، نوجوانان 12 تا 18 سال دبیرستان‌های تهران. فصلنامه مطالعات امنیت اجتماعی، شماره 32.
-  سلیمانی نیا، لیلا؛ جزایری، علیرضا؛ محمدخانی، پروانه. (1384)، نقش سلامت روان در ظهور رفتارهای پرخطر نوجوانان. فصلنامه رفاه اجتماعی، دوره 5، شماره 19.
-  شاملو، سعید. (1380)، آسیب‌شناسی روانی، تهران: انتشارات رشد.
-  شعاع کاظمی، مهرانگیز و مؤمنی، جاوید. (1393)، آسیب‌های اجتماعی (نوپدید) با تأکید بر تئوری‌های زیربنایی و راهکارهای مقابله‌ای، تهران: آوای نور.
-  شهبازیان خونیق، آرش؛ حسنی، امید. (1397)، تمایز دانشجویانِ با احساس تنهایی بالا و پایین بر اساس رفتارهای پرخطر. بهداشت‌کار و ارتقاء سلامت. شماره 2.
-  عارفی، مختار. (1393)، اثربخشی ماتریکس بر کاهش رفتارهای پرخطر جنسی مردان معتاد شهر کرمانشاه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه.
-  عطادخت، اکبر؛ فلاحی، وحید؛ احمدی، شیرین. (1396)، نقش ازخودبیگانگی تحصیلی و احساس تنهایی در پیش‌بینی گرایش نوجوانان به رفتارهای پرخطر. فصلنامه سلامت اجتماعی و اعتیاد، دوره 4، شماره 14.
-  علیوردی‌نیا، اکبر؛ یونسی، عرفان. (1393)، تأثیر میزان خودکنترلی بر ارتکاب جرم در میان دانشجویان. فصلنامه راهبرد فرهنگ. شماره 26.
-  علیوردی‌نیا، اکبر. (1393)، مطالعه رفتارهای پرخطر دانشجویان از دیدگاه جامعه‌شناختی. فصلنامه توسعه اجتماعی (توسعه انسانی سابق)، دوره 7،شماره 3.
-  کوک، لیز؛ راسل، برایان. (1384)، سبک‌های رهبری مدیران زن و مرد، ترجمه: مهدی ایران‌نژاد پاریزی، تهران: نشر مدیران.
-  گیدنز، آنتونی. (1383)، جامعه‌شناسی، ترجمه: منوچهر صبوری، چاپ یازدهم، تهران: انتشارات نی.
-  ماهر، فرهاد. (1383)، رفتارهای پرخطر در اوقات فراغت جوانان، روندها و الگوها. فصلنامه مطالعات جوانان، شماره 6.
محسنی تبریزی، علیرضا. (1370)، بیگانگی مفهوم‌سازی و گروه‌بندی تئوری‌ها در حوزه‌های جامعه‌شناسی و روان‌شناسی. نامه علوم اجتماعی، دوره 2، شماره 0 .
-  محسنی تبریزی، علیرضا. (1383)، وندالیسم؛ مبانی روان‌شناسی اجتماعی، جامعه‌شناسی و روان‌شناسی رفتار وندالیستی در مباحث آسیب‌شناسی و کژ رفتاری اجتماعی، تهران: نشر آن.
-  محمودی، ناهیدالملوک؛ بهمن‌پور، حمید؛ باسامی، طاهره. (1389)، بررسی عوامل مؤثر بر ریسک‌پذیری دانشجویان. فصلنامه جامعه‌شناس کاربردی، شماره 38.
-  ممتاز، فریده. (1381)، انحرافات اجتماعی، نظریه‌ها و دیدگاه‌ها. تهران: شرکت سهامی انتشار.
-  مهرابی،حسینعلی؛ محمودی، فهیمه؛ مولوی، حسین.(1395)،پیش‌بینی گرایش به رفتارهای پرخطر بر اساس باورهای دینی، هیجان خواهی،آلودگی محیط و رسانه‌ها در دانشجویان دختر.دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، دوره 17، شماره 2.
-  وثوقی، منصور؛ ساری، محسن. (1392)، گونه‌های مختلف بیگانگی اجتماعی جوانان (تحقیق در شهر تهران). مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران. شماره 3.
-  ولد، جورج. (1380)، جرم‌شناسی نظری، ترجمه: علی شجاعی، تهران: انتشارات سمت.
-    یوسفی فرخاد، رضا؛ احمدی، شهرام؛ احمدنژاد، الهام؛ شیرمحمدی، لیلا؛ حاتمی، ساناز. (1386)، بررسی شیوع رفتارهای پرخطر جنسی در دختران 12-20 ساله شهرستان ارومیه به روش تلفنی. کنگره سراسری رفتارهای پرخطر زاهدان. شماره 3.
 
-    Abousselam, N., Naudé, L., Lens, W., & Esterhuyse, K. (2016). The relationship between future time perspective, self-efficacy and risky sexual behaviour in the Black youth of central South Africa. Journal of Mental Health, 25(2): 176-183.
-    Carr, G.M., & Grover, S. (2003). Risk taking behavior of young women in Australia, screening for health risk behavior. Medical journal of Australia, 178(12): 601-604.
-    Damondaran, A. (2000). Models of Risk and Return.
-    Gans, J. E., Blyth, D. A., Elster, A. B., & Gaveras, L. L. (1990). Americas adolescents: how healthy are they?, Chicago: American Medical Association.
-    Kermode, M., Sono, C. Z., Songput, C. H., & Devine, A. (2013). Falling through the cracks: a qualitative study of HIV risks among women who use drugs and alcohol in Northeast India. BMC international health and human rights, 13(1): 9.‌
-    Masten, A.S. (1991). Resilience and development: contributions from the study of children who overcome adversity. Development and Psychopathology, 2(4): 425-444.
-    Nicol, A. A., & Rounding, K. (2014). The moderating role of alienation on the relation between social dominance orientation, right-wing authoritarianism, and person-organization fit. Psychological reports, 115(3): 710-724.
-    Niño, M. D., Cai, T., & Ignatow, G. (2016). Social isolation, drunkenness, and cigarette use among adolescents. Addictive behaviors, 53: 94-100.
-     Nordmarker, A, Hjarthag, f, Perrin-Wallqvist, R, & Archer, T. (2016). The roles of gender and personality factiors in vandalism and scrawl-graffiti amongs wedish adolescents. Psych Journal, 5 (3): 180-190. ‌
-    Reijntjes, A., Thomaes, S., Bushman, B. J., Boelen, P. A., de Castro, B. O., & Telch, M. J. (2010). The outcast-lash-out effect in youth: Alienation increases aggression following peer rejection. Psychological Science, 21(10): 1394-1398.
-    Seeman, M. (1959). On the meaning of alienation. American sociological review, 783-791.
-    Van Ouytsel, J., Ponnet, K., & Walrave, M. (2017). The associations of adolescents' dating violence victimization, well-being and engagement in risk behaviors. Journal of adolescence, 55, 66-71.
-    Siegel, Larry. (2003). Criminology. Thamson-Wadsworth.