نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار جمعیت‌شناسی دانشگاه علامه طباطبائی. ) عضو پیوسته گروه مطالعات جوانان)

چکیده

چکیده
این مقاله به سنجش اندازه اثر تعیین‌کننده‌های گرایش به طلاق در پیمایش‌های منتخب طی دوره 1394- 1374 می‌پردازد. روش تحقیق فراتحلیل است. محاسبه ضرایب اثر نشان می‌دهد که برخلاف پژوهش‌های قبلی که نشان‌دهنده آن بودند که عواملی نظیر درآمد و بیکاری از عوامل درجه نخست گرایش به طلاق بوده‌اند، در حال حاضر شکل توزیع قدرت در خانواده با ضریب اثر 8/0 مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده طلاق شناخته شده و بعد از آن عواملی چون دخالت اطرافیان با ضریب اثر 71/0، رفتارهای خشونت‌آمیز با ضریب اثر 65/0 و مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی با ضریب اثر 62/0 مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده طلاق در کشور هستند. با توجه به این‌که موازنه قدرت در خانواده ایرانی، دچار تغییرات اساسی شده است، مردان بایستی نقش تعیین‌کننده زنان در مدیریت و تصمیم‌گیری‌های خانوادگی را به رسمیت بشناسند. مددکاران اجتماعی با توجه به تغییرات ایجادشده در ساختار خانواده بایستی در زمینه حل و مدیریت تعارضات خانوادگی، زوجین را کمک کنند و از طریق مداخلات مددکارانه به‌موقع، به ترمیم روابط آسیب‌دیده در خانواده‌های در شُرُف طلاق بپردازند.

 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Measuring the Effect Size of Divorce Tendencies in Conducted Surveys During 1995-2015. Mahmoud Moshfegh

نویسنده [English]

  • m m
منابع
-    آبروی، مریم. (1388). بررسی عوامل پیش‌بینی کننده طلاق در زوجین شهر اصفهان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی. دانشگاه اصفهان.
-    احدی، مهناز. (1388). بررسی علل طلاق در بین دختران خانواده‌های تحت پوشش کمیته امداد خمینی در شهر سنندج. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم اجتماعی. دانشگاه پیام نور استان تهران.
-    احمدی حبیب. (1383). بررسی تأثیر برخی عوامل اجتماعی و فرهنگی بر نابرابری جنسیتی در خانواده‌های شهر کرمان و پیرامون، فصلنامه مطالعات زنان.
-    اسحاقی، محمد؛ محبی، سیده فاطمه؛ پروین، ستار؛ محمدی، فریبرز. (1391). سنجش عوامل اجتماعی مؤثر بر درخواست طلاق زنان در شهر تهران. زن در توسعه و سیاست، شماره 3.
-    اسماعیل زاده، بقائی و عمیدی. (1394). "مرور سیستماتیک تحقیقات انجام‌شده در زمینه طلاق"، فصلنامهعلمی - پژوهشیمطالعاتراهبردیورزشوجوانان، شماره 27.
-    آقایی، اصغر؛ قاسمی، علی. (1380). مقایسه میزان سازگاری روان‌شناختی در مراجعین به مرکز پیشگیری از طلاق و زوجهای عادی. دانش و پژوهش دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان. علوم تربیتی و روانشناسی، شماره 10.
-    اکبری، فریبا. (1393). بررسی میزان طلاق عاطفی و پیامدهای اجتماعی، روانی آن. (مطالعه موردی زوجین شهر سنندج). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده مدیریت و حسابداری. دانشگاه تبریز.
-    بارانی، مطهره. (1392). مقایسه ساختار قدرت در خانواده و عزت‌نفس زنان متقاضی طلاق و رضایتمند شهر بندرعباس. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده روانشناسی. دانشگاه هرمزگان.
-    باقری، علیرضا؛ ساروخانی، باقر. (1393). عوامل اجتماعی طلاق و سلامت روانی اجتماعی در زوجین متقاضی طلاق توافقی و غیر توافقی. فصلنامه فرهنگی تربیتی زنان و خانواده، سال هشتم، شماره 26.
-    بخشی پور، باب الله؛ اسدی، مسعود؛ کیانی، احمدرضا؛ شیرعلی پور، اصغر؛ احمد دوست، حسین. (1391). رابطه عملکرد خانواده با تعارضات زناشویی زوج‌های در آستانه طلاق. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، شماره 2.
-    بهاری، فرشاد؛ احمدی، احمد؛ فاتحی زاده، مریم؛ مولوی، حسین؛ بهرامی، فاطمه. (1389). تأثیر مشاوره زناشویی مبتنی بر امید، بخشش و ترکیبی از این دو بر میزان تحریف‌های شناختی بین فردی زوج‌های متقاضی طلاق. مجله تحقیقات علوم رفتاری، 8.
-    بهجتی اردکانی، فاطمه؛ نصر اصفهانی، احمدرضا؛ فاتحی‌زاده، مریم. (1383). بررسی تأثیر فرهنگ در پایین بودن آمار طلاق در شهرهای یزد، اردکان و میبد. مجله فرهنگ یزد، 20.
-    تارین، سرکوت. (1388). بررسی نگرش جوانان نسبت به طلاق و ازدواج. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی. دانشگاه علامه طباطبایی.
-    تقی پور، غلامرضا. (1383). بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر تقاضای طلاق زوجین متقاضی طلاق مراجعین. (مرکز مشاوره طلاق شهر ساری طی سال‌های 1380-1379). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم اجتماعی. دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی.
-    توسلی، غلام عباس؛ غیاثی ندوشن، علی. (1390). عوامل اجتماعی مؤثر بر طلاق در دهه‌های اخیر. علوم اجتماعی: مطالعات توسعه اجتماعی ایران، شماره 4.
-     جلیلیان، زهرا. (۱۳۷۸). «عوامل اجتماعی مؤثر بر درخواست طلاق در شهر تهران» پایان‌نامه کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی.. (48.)
-    چابکی، ام البنین. (1382). آموزش و جنسیت در ایران، فصلنامه مطالعات زنان.
-    حسینی، توحید. (1393). عوامل اجتماعی مؤثر برافزایش طلاق در سال 1393(منطقه 5 تهران). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم اجتماعی. دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی.
-    الحسینی، فاطمه. (1390). گونه شناسی نگرش زنان مطلقه نسبت به طلاق. (شهر اراک). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم اجتماعی. دانشگاه علامه طباطبایی.
-    حیدری، امیر. (1387). مطالعه‌ای درباره موانع و مشکلات انتخاب همسر در بین دانشجویان علوم پژشکی همدان، اولین کنفرانس ملی ازدواج و سلامت روانی.
-    خانی، لطفعلی. (1390). بررسی عوامل اجتماعی و فردی مؤثر بر درخواست طلاق: بررسی تطبیقی دو گروه از خانواده‌های درخواست دهنده طلاق و طلاق نگرفته. (میاندوآب). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه پیام نور استان تهران.
-    خلیلی، مرجان. (1378). بررسی تضاد در خانواده با تأکید میان تضاد در همسران و عوامل مؤثر بر آن. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی. دانشگاه الزهرا. (س).
-    دلاور، علی. (1380). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی، تهران، انتشارات رشد.
-    رحمت پور، بخشان. (1390). نگرش بر طلاق و تحلیل روند آن در ایران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی.
-    رستگاری، شیوا. (1390). بررسی عوامل اجتماعی-اقتصادی مرتبط با اقدام به طلاق زوجین مراجعه‌کننده به دادگاه‌های خانواده. (مطالعه موردی شهر سنندج و پاوه). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم اجتماعی. دانشگاه شیراز.
-    رنجبران مهدی، چیذری مینا، مطوری پور پگاه. (1394). بررسی شیوع اختلالات عملکرد جنسی زنان در ایران: مرور ساختاریافته و متاآنالیز، مجله دانشگاه علوم پژشکی سبزه وار، دوره 22، شماره 7.
-    ریاحی محمد اسماعیل؛ علیوردی نیا اکبر، کاکاوند؛ بهرامی سیاوش. (1386). تحلیل جامعه شناختی میزان گرایش به طلاق، مطالعه موردی شهرستان کرمانشاه، پژوهش زنان، دوره 5، شماره 3.
-    ساروخانی، باقر؛ قاسمی، علیرضا. (1393). بررسی جامعه‌شناختی عوامل مؤثر برافزایش طلاق توافقی در شهرستان کرمانشاه. فصلنامه فرهنگی-تربیتی زنان و خانواده، شماره 21.
-    سعیدیان، فاطمه؛ نوابی‌نژاد شکوه؛ کیامنش، علیرضا. (1387). بررسی رابطه بین ساختار قدرت در خانواده با تعارضات زناشویی، پژوهش‌های مشاوره، دوره 7، شماره 28.
-    سیف‌زاده، علی؛ قنبری، علی. (1392). بررسی نقش خشونت بر میزان طلاق در میان زنان. فصلنامه زن و جامعه، شماره 3.
-    شعبانی، سعید. (1392). بررسی میزان طلاق عاطفی و عوامل جامعه‌شناختی مرتبط با آن موردمطالعه: افراد متأهل شهر همدان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه تبریز.
-    شهولی، کیامرث؛ رضایی‌فر، سلطان مراد. (1390). بررسی علل ناسازگاری و طلاق در خانواده‌های شهرستان ایذه. علوم اجتماعی: جامعه پژوهی فرهنگی، شماره 3.
-    صداقت، کامران؛ اسدیان، عقیل. (1392). تبیین جامعه‌شناختی عوامل اجتماعی مؤثر بر طلاق. (مطالعه موردی: شهرستان قائم‌شهر). جامعه‌شناسی کاربردی، شماره 54.
-    طباطبائی، قاضی؛ ودادهیر، ابوعلی. (1389). فراتحلیل در پژوهش‌های اجتماعی و رفتاری، انتشارات جامعه‌شناسان.
-    طوسی، وحیده. (1377). بررسی طلاق از دیدگاه جامعه شناسسی و عوامل مرتبط با آن، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبائی. تهران.
-    عرب، ابراهیم زاده پزشکی؛ مروتی شریف آبادی. (1393). طراحی مدل فرا ترکیب عوامل مؤثر بر طلاق با مرور نظام مند مطالعه‌های پیشین، مجلهتخصصیاپیدمیولوژیایران، دوره 10، شماره 4.
-    عسگری، حشمت اله؛ بادپا، بهروز. (1393). اثر نوسانات موقت و پایدار درآمد بر طلاق در ایران، فصلنامه اقتصاد مقدار.
-    عسگری، سعید؛ رشیدی، علیرضا؛ نقشینه، طیبه؛ شریفی، سارا. (1394). رابطه الگوهای ارتباطی خانواده و تمایزیافتگی خود باکیفیت زندگی زنان متقاضی طلاق. رویش روانشناسی، شماره 11.
-    عنایت، حلیمه؛ نجفی‌اصل، عبدالله؛ زارع، صادق. (1392). بررسی عوامل مؤثر بر طلاق زودهنگام در بین جوانان شهری شهر بوشهر. فصلنامه پژوهش‌های جامعه معاصر، شماره 3.
-    عیسی مراد، ابوالقاسم. (1391). بررسی مقایسه‌ای ویژگی‌های شخصیتی و سبک‌های دلبستگی زوجین در معرض طلاق و زوجین عادی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی. دانشگاه علامه طباطبائی.
-    قادری نیا، کوهسار. (1392). عوامل مؤثر بر گرایش زوجین به طلاق و علل آن. (تهران). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم اجتماعی. دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی.
-    قاسمی، هانیه. (1389). بررسی عوامل اجتماعی فرهنگی مؤثر اقدام به طلاق در 5 سال اول زندگی مشترک. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم اجتماعی. دانشگاه علامه طباطبایی.
-    کامکار، علی؛ طوبار طوری. (1390). نگرش دانشجویان علوم پزشکی یاسوج در مورد ازدواج، ارمغان دانش، شماره 15 و 16.
-     کفاشی، مجید؛ سر آبادانی، سمیه. (1393). عوامل اقتصادی اجتماعی مؤثر بر طلاق عاطفی دو گروه زنان متأهل خانه‌دار و شاغل شهر قم. دو فصلنامه پژوهش‌های جامعه‌شناسی معاصر، سال سوم، شماره 5.
-    کلانتری، روشنفکر و جواهر. (1390). مرور سه دهه تحقیقات"علل طلاق" در ایران، فصلنامهشورایفرهنگیاجتماعیزنانوخانواده، شماره 53.
-    کلانتری، عبدالحسین؛ روشنفکر، پیام. (1390). مرور سه دهه تحقیقات علل طلاق» در ایران. مطالعات راهبردی زنان، سال 14، شماره 53.
-    الماسی، احسان. (1392). مطالعه عوامل اجتماعی مؤثر بر نگرش و ادراک شهروندان نسبت به طلاق. (آران بیگدل). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه تربیت‌معلم تهران.
-    محمدی، حسین. (1391). عوامل مؤثر بر طلاق. (خمین سال 1390). پایان‌نامهکارشناسی ارشد. دانشکده علوم اجتماعی. دانشگاه آزاد تهران واحد مرکزی.
-    محمودی، ابراهیم. (1390). عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مؤثر بر میزان گرایش به طلاق. (شهر یاسوج). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم اجتماعی. دانشگاه یاسوج.
-    محمودیان، حسین؛ خدامرادی، حسام. (1389). بررسی رابطه طلاق و توسعه اقتصادی اجتماعی در شهرستان‌های کشور سال 1385. فصلنامه مطالعات امنیت اجتماعی.
-    مددی، حسین. (1380). بررسی علل تقاضای طلاق زوجین از دیدگاه اقتصادی- اجتماعی. (شهر اراک) پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم اجتماعی. دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی.
-    مهدی خانی سرو جهانی، لیلا. (1383). مقایسه زنان متقاضی طلاق در زنانی که همسرشان متقاضی طلاق هستند، پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی. دانشگاه الزهرا (س).
-    مهدی‌زاده، شرار؛ صالحی، ناهید. (1386). عوامل مؤثر بر روابط زوجین در خانواده تهران‌های روستایی استان، فصلنامه زن در توسعه و سیاست، دوره 5، شماره 3.
-    نظری، علی‌محمد. (1390). تحلیل جامعه‌شناختی عوامل مؤثر بر گرایش زوجین به طلاق. (اصفهان). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه اصفهان.
-    هاشم زهی، نوروز. (1390). آسیب‌های اجتماعی درکلانشهر تهران، فراتحلیل پژوهش‌های طلاق و حاشیه نشینی، اداره کل مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران.
-    هاشمی، سیدضیاء؛ فولادیان مجید و دیگران. (2015). بررسی تجربی دو نظریه رقیب همسر گزینی در ایران، فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، شماره 4. 
-    یزدانی، عباس؛ حقیقتیان، منصور؛ کشاورز، حمید. (1391). تحلیلی بر کیفیت زندگی زنان دچار طلاق عاطفی (مطالعه موردی: شهرکرد). فصلنامه راهبرد اجتماعی و فرهنگی، شماره 6.
 
-    Matysiak, A., Styrc, M., & Vignoli, D. (2014). The educational gradient in marital disruption: A meta-analysis of European research findings. Population Studies, 68(2), 197-215.
-    Amato, P. R & Keith,B. (2001) “Children of Divorce in the 1990s: An Update of the Amato and Keith Meta-Analysis”. Journal of Family Psychology. Volume15,  Issue 3, Pages 355-370.
-    Koo, H. P., Suchindran, C. M., & Griffith, J. D. (1984). The effects of children on divorce and re-marriage: A multivariate analysis of life table probabilities. Population Studies, 38(3), 451-471.
-    Bernardi, F., & Martínez-Pastor, J. I. (2011). Divorce risk factors and their variation over time in Spain. Demographic Research, 24, 771-800
-    Bramlett, M. D., & Mosher, W. D. (2002). Cohabitation, marriage, divorce, and remarriage in the United States. Vital health statistics, 23(22), 1-32.
-    Brien, M. J., Lillard, L. A., & Stern, S. (2006). Cohabitation, marriage, and divorce in a model of match quality. International Economic Review, 47(2), 451-494.
-    Hargie, O., Saunders, C., & Dickson, D. (1994). Social skills in interpersonal communication. Psychology Press.
-    Hargie, O., Dickson, D., & Tourish, D. (2004). Communication skills for effective management. Houndmills, Basingstoke: Palgrave Macmillan.
-    Parker, J. D., Taylor, G. J., & Bagby, R. M. (2001). The relationship between emotional intelligence and alexithymia. Personality and Individual differences, 30(1), 107-115.
-    Poortman, A. R., & Kalmijn, M. (2002). Women's labour market position and divorce in the Netherlands: Evaluating economic interpretations of the work effect. European Journal of Population/Revue europeenne de demographie, 18(2), 175-202.
-    Safarinejad M. Female sexual dysfunction in a population-based study in Iran: prevalence and associated risk factors. International journal of impotence research. 2006; 18(4):382-95.