نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی گروه جامعه شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

2 دکتری تخصصی جامعه شناسی فرهنگی از دانشگاه تهران - دبیر کمیسیون علوم اجتماعی شورای برنامه ریزی و گسترش (وزارت علوم/شورای عالی انقلاب

چکیده

چکیده
طی دهه گذشته، افزایش روند خانگی شدن فناوری‌های ارتباطی و اطلاعاتی (ICTS) به‌عنوان مسأله اجتماعی نوظهور در خانواده‌های ایرانی، تجربه و درک جدیدی از زندگی روزمره خانوادگی را در تکالیف و حقوق، تصورات و انتظارات از نقش، نظارت و روابط والد-فرزندی به وجود آورده است. یکی از مهم‌ترین دستاوردهای این مسأله، افزایش قدرت کنشگری و توانایی‌های بالقوه و نهفته فرزندان نوجوان در پی مصرف و استفاده از آن فناوری‌ها به‌منزله یک منبع تقویت‌کننده بوده است. نویسندگان تحلیل واقعیت مذکور را با انجام پژوهشی میدانی در شهر تهران (مناطق 3، 6 و 11) بررسی کردند. بدین منظور، رویکرد تحلیلی و نظریِ چند-وجهی درباره ارتباط فناوری با مقوله‌های قدرت، مصرف، فردگرایی، جامعه‌پذیری و زبان و همچنین، الهام از پارادایم ساخت یابی آنتونی گیدنز اتخاذ شده است. به‌علاوه، با توجه به استراتژی نمونه‌گیری نظری و هدفمند، با 120 نفر از نوجوانان 17-13 ساله مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته انجام گرفت. برای رسیدن به بازسازی واقعیت، مصاحبه‌ها در فرآیندی شامل نظم دهی چند-مرحله‌ای، کدگذاری، الگویابی و سنخ‌شناسی تحلیل شدند. نتایج نشان می‌دهند به‌رغم برخی آسیب‌پذیری‌ها، 16 نوع قدرت برای فرزندان شناسایی پذیر است که می‌توان آنها را در دو سنخ قدرت‌های اکتسابی و قدرت‌های منتقل‌شونده طبقه‌بندی کرد. این قدرت‌ها عمدتاً ماهیتی وابسته، مشروط، موقت، بالقوه، غیر مشروع، لحظه‌ای، نمایشی و کوتاه-بُرد دارند که باید در شبکه قدرت-وابستگی و نیاز به والدین نگریسته شوند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Teenagers’ Power Balance at Home with Regard to ICTS as a Social Problem: The New Power Types and Activism Amplification Soheila Sadeghi Fassaei , Iman Erfanmanesh Received: 17/6/2017 Accepted: 14/10/2017

نویسندگان [English]

  • Sohiela Sadeghi Fassaei 1
  • Iman Erfanmanesh 2

1 Faculty member associat professor - sociology department - Tehran University

2 Ph.D. of Cultural Sociology - Tehran University

چکیده [English]

purposive sampling strategy. In order to achieve the reality reconstruction, the interviews were analyzed in a process consisting of multi-step ordering, coding, pattern revealing, and typology. Despite some vulnerabilities, the results show that 16 types of power for children are discoverable which one can classify into two major categories of acquisitive and transmitted power. Primarily, these types of power are of the dependent, conditional, temporary, potential, illegitimate, instant, exhibitive, and short-rang essence, and they should be considered in the power-dependency network and the need for parents.
Keyword: ICTS, Power, Family, Adolescent Children, Social Vulnerability & Problem.


Teenagers’ Power Balance at Home with Regard to ICTS as a Social Problem: The New Power Types and Activism Amplification[1]
Soheila Sadeghi Fassaei[2]  ,  Iman Erfanmanesh[3]
Received: 17/6/2017                                Accepted: 14/10/2017
 
Abstract
During the past decade, the intensification in the trend of domestication of ICTS, as a newborn social problem, in Iranian families has created a new experience and perception of everyday family life in the aspects of assignments and rights, imagination and expectation of roles, surveillance, as well as the parent-child relations. One of the most significant achievements of this problem has been the amplification of the activism potency and the potential dormant abilities of adolescent children as a result of adopting technological gadgets as a booster. The authors have investigated the analysis of the mentioned factors by conducting a field research in Tehran (regions 3, 6 & 11). For this purpose, the multi-dimensional theoretical and analytic approach was adopted concerning the relationship between technology and elements such as power, consumption, individualism, socialization, as well as language. The theoretical framework was inspired by the Structuration paradigm generated by Anthony Giddens. Furthermore, applying the semi-structural interview technique, 120 cases of 13-17 year-old adolescents were interviewed according to the theoretical and



[1]. This article is from the Ph.D. thesis.


[2]. Associate Professor, Department of Sociology, TehranUniversity, (Corresponding
    Author).     ssadeghi@ut.ac.ir


[3]. Ph.D. Candidate of Cultural Sociology, TehranUniversity,
    iman.erfanmanesh@gmail.com

منابع
- بنت، اندی. (1386)، فرهنگ و زندگی روزمره، ترجمه: لیلا جو افشانی و حسن چاوشیان، تهران: اختران.
- تامپسون، جان بروکشیر. (1380)، رسانه‌ها و مدرنیته: نظریه اجتماعی رسانه‌ها، ترجمه: مسعود اوحدی، تهران: سروش.
- ترلو، کریسپین و همکاران. (1390)، ارتباطات کامپیوتر-واسط: تعاملات اجتماعی و اینترنت، ترجمه: سروناز تربتی، تهران: جامعه‌شناسان.
- خلیلی‌آذر، ‌هایده. (1392)، شناخت ویژگی‌های شبکه‌های اجتماعی و تأثیرات آنها بر روابط بین فردی نوجوانان، پژوهش‌های ارتباطی، شماره 75.
- داتن، ویلیام. (1384)، دگرگونی‌های اجتماعی در یک جامعه اطلاعاتی، ترجمه: محمد توکل و ابراهیم کاظمی پور، تهران: کمیسیون ملّی یونسکو.
- ساروخانی، باقر. (1387)، جامعه‌شناسی ارتباطات، تهران: اطلاعات.
- سعدی‌پور، اسماعیل. (1392)، بررسی اثرات اینترنت بر خانواده‌های دارای فرزند نوجوان، پژوهش‌های ارتباطی، شماره 76.
- سعدی‌پور، اسماعیل. (1393)، دنیای دیجیتال: با تأکید بر نوجوانان، تهران: جامعه‌شناسان.
-   صادقی فسایی، سهیلا؛ عرفان منش، ایمان. (1394)، مبانی روش‌شناختی روش پژوهش اسنادی در علوم اجتماعی، راهبرد فرهنگ، شماره 29.
-   عاملی، سعید رضا. (1388)، مطالعات شهر مجازی تهران: رویکرد تحلیلی به فضاهای عمومی، جلد 1، تهران: قلم.
-   علی‌بابایی، یحیی. (1387)، قشربندی اجتماعی، همدان: نور علم.
-  کاستلز، مانوئل. (1385)، عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ، جلدهای 1، 2 و 3، ترجمه: احد علی‌قلیان و افشین خاکباز، تهران: طرح نو.
-  کاستلز، مانوئل. (1393)، قدرت ارتباطات، ترجمه: حسین بصیریان جهرمی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
-  کیا، حامد. (1392)، از نیرو تا قدرت: سرریز شدن امر طبیعت در امر اجتماع، جامعه، فرهنگ، رسانه، شماره 7.
-  گیدنز، آنتونی. (1392)، تجدد و تشخص: جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمه: ناصر موفقیان، تهران: نی.
-  لادریر، ژان. (1380)، رویارویی علم و تکنولوژی با فرهنگ‌ها، ترجمه: پروانه سپرده، تهران: مؤسسه پژوهشی فرهنگ، هنر و ارتباطات.
-  محسنی، منوچهر. (1380)، جامعه‌شناسی جامعهاطلاعاتی، تهران: دیدار.
-  مک‌کی، هیو و همکاران. (1386)، تحقیق در جامعهاطلاعاتی، ترجمه: رامین کریمیان، تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانه‌ها.
-   میروویتز، جاشوا. (1387)، رسانه‌ها و رفتار: حلقه مفقوده در نظریه‌های ارتباطات، ترجمه: گودرز میرانی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
-  هنسون، جریس؛ نارولا، اوما. (1381)، تکنولوژی‌های جدید ارتباطی در کشورهای در حال توسعه، ترجمه: داوود حیدری، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
 
-  Bakardjieva, M. (2005). Internet Society: The Internet in Everyday Life, London: Sage.
-  Buckingham, D. & et al. (2008). Youth, Identity & Digital Media, Cambridge: MIT.
-  Cavanagh, A. (2007). Sociology in the Age of the Internet, England: Open University.
-  Hertlein, K. M. (2012). Digital Dwelling: Technology in Couple & Family Relationships, Family Relations, Volume 61, pp374-387.
-  Jordan, T. (2001), Cyberpower: The Culture & Politics of Cyberspace & the Internet, London: Routledge.
-  Patton, M. (1990). Qualitative Evaluation & Research Methods, CA: Sage.
-  Silverstone, R. (1999). Why Study the Media?, London: Sage.
-  Watne, T. & et al. (2011). Children as Agents of Secondary Socialisation for Their Parents, Young Consumers, Volume 12(4), pp285-294.
-  Zinn, M. B.; Eitzen, D. S. (1990). Diversity in Families, New York: Harper & Row.
-  http://atlas.tehran.ir.