نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مریم رهنما کمامردخی ¹
• محمد سعید ذکایی ²
• ستار پروین ³
• معصومه معارف وند ⁴

¹ مددکاری اجتماعی،علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی،تهران، ایران

² گروه مطالعات فرهنگی، دانشکده علوم اجتماعی،دانشگاه علامه طباطبایی، تهران،ایران

³ مددکاری اجتماعی،دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

⁴ مددکاری اجتماعی،سلامت اجتماعی،علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی،تهران، ایران

چکیده

تخریب محیط‌زیست و تغییرات اقلیمی منبع مهم‌ترین تهدیدها برای سلامت انسان، دسترسی به منابع حیاتی و حقوق اولیه بشر است. مددکاری اجتماعی به‌عنوان حرفه‌ای که ریشه در حقوق بشر و عدالت اجتماعی دارد می‌تواند نقش مهمی در موضوعات حقوق بشر و عدالت اجتماعی و زیست‌محیطی داشته باشد. از این‌سو طی چند دهه گذشته در خارج از ایران، تغییر گفتمانی در مددکاری اجتماعی به وقوع پیوسته و مددکاران اجتماعی در هر دو عرصه نظریه‌پردازی و عملی در رابطه با محیط‌زیست و توسعه پایدار آثار و فعالیت‌های چشمگیری ارائه کرده‌اند. در این مطالعه با هدف فهم گستردگی و ماهیت ادبیات مددکاری اجتماعی در رابطه با موضوعات محیط‌زیستی و توسعه پایدار در عرصه نظریه‌پردازی و مداخلات عملی، آثار مهم این حوزه بین سال‌های 2000 تا 2023 به شیوه‌ای نظام‌مند بررسی شدند. درمجموع 85 مقاله معیار ورود به این مطالعه را یافتند. داده‌های این مقالات در دو بخش رویکردهای نظری و مداخلات عملی مددکاری اجتماعی در مسائل محیط‌زیست و توسعه پایدار استخراج شدند. مفهوم‌پردازی‌ها و رویکردهای مختلف چون رویکرد بوم‌شناختی-اجتماعی، مددکاری اجتماعی سبز، مددکاری بوم‌شناختی ژرف و مانند آن نشان از تورم مفهومی در حوزه معرفتی رابطه مددکاری اجتماعی با محیط‌زیست است. در حوزه روش‌شناختی، مددکاران اجتماعی با توجه به مسائل زیست‌محیطی و توسعه پایدار به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم فعالیت‌هایی چون ترویج عدالت زیست‌محیطی، توسعه زیرساخت‌های اجتماعی و فنی، ارزیابی تأثیرات اجتماعی، مشارکت دهی و سازمان‌دهی مردم، آموزش و بالا بردن آگاهی و سواد زیست‌محیطی، حفاظت از محیط‌زیست، مداخلات تاب‌آوری را به انجام رسانده‌اند.

کلیدواژه‌ها

• رویکرد بوم شناختی اجتماعی
• مددکاری اجتماعی سبز
• توسعه پایدار
• مرور سیستماتیک

عنوان مقاله [English]

Environment and sustainable development in social work theory and practice: a systematic review

نویسندگان [English]

• maryam rahnama komamardakhi ¹
• mohammadsaeed zokaei ²
• Sattar Parvin ³
• masommeh moarefvand ⁴

¹ social work social science, allameh tabataba'i.tehran.iran

² Cultural Study.Social Science.Allameh Tabataba'i.Tehran.Iran

³ social work.social science. allameh tabataba'i university. tehran. iran

⁴ social work.social health.social health and social rehabilitation.tehran.iran

چکیده [English]

Environmental destruction and climate change are the source of the most important threats to human health, access to vital resources and basic human rights. Social work as a profession rooted in human rights and social justice can play an important role in human rights and social and environmental justice issues. From this point of view, during the last few decades outside of Iran, a change of discourse in social work has taken place and social workers have presented significant works and activities in both theoretical and practical fields in relation to the environment and sustainable development. In this study, with the aim of understanding the extent and nature of social work literature in relation to environmental issues and sustainable development in the field of theorizing and practical interventions, the important works of this field between 2000 and 2023 were systematically reviewed. The data of these articles were extracted in two parts: theoretical approaches and practical interventions of social work in environmental issues and sustainable development. Various conceptualizations and approaches, such as eco social approach, green social work, deep ecological work, and the like, show conceptual inflation in the epistemological field of the relationship between social work and the environment. In the methodological field, social workers, with regard to environmental issues and sustainable development, directly or indirectly carry out activities such as promoting environmental justice, developing social and technical infrastructure, assessing social impacts, participating and organizing people, educating and raising environmental awareness and literacy have been carried out.

کلیدواژه‌ها [English]

• Eco-Social Approach
• Green Social Work
• Sustainable Development
• Systematic Review