نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد توکل ¹
• ابراهیم اخلاصی ²
• سید پویا رسولی نژاد ³

¹ استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران

² استادیار جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبائی

³ دانشجوی دکتری دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

پراکندگی نتایج مطالعات، ضرورت مرور نظام‌مند پژوهش‌های ناظر به تعیین‌کننده‌های سلامت روان را به منظور رسیدن به تصویری نسبتا جامع از آورده‌ها و چالش‌های مطالعاتی آشکار می‌سازد. هدف مطالعه، شناسایی و سنخ‌بندی متغیرهای معطوف به سلامت روان در جامعه ایرانی است. پرسش اصلی مطالعه این است که در پژوهش‌های داخلی 1399-1385 موضوع سلامت روان در نسبت با چه متغیرهایی مورد توجه محققان علوم اجتماعی قرار گرفته است؟ مرور نظام‌مند 30 مقاله پژوهشی منتخب نشان می‌دهد سلامت روان متاثر از 36 متغیر در چهار سنخ اجتماعی، فرهنگی، زمینه‌ای و روان‌شناختی، محصول شرایط اجتماعی و فرهنگی است. متغیرهای اجتماعی در 6/36% موارد بیشترین فراوانی را دارا هستند و متغیرهای روان‌شناختی در 4/23% موارد کمترین اهمیت را نزد نویسندگان پژوهش‌های مرورشده داشته‌اند. این نتیجه نشانگر اهمیت شرایط اجتماعی و موید یافته‌های علمی جهانیِ ناظر به سهم بیشتر تعیین‌کننده‌های اجتماعی – نسبت به تعیین‌کننده‌های فردی و روان-شناختی - در سلامت و بیماری و به طور خاص سلامت و بیماری روانی می‌باشد. متغیرهای فرهنگی و زمینه‌ای نیز هر کدام به طور جداگانه در 30% پژوهش‌ها توجه پژوهشگران را به خود جلب نموده‌اند. عدم راهکار اجرایی در مطالعات، امتناع پژوهشگران داخلی از کاربست روش‌های کیفی و تفسیری، و بی‌توجهی به نوع مناسبات میان ساختار و مولفه‌های سیاسی با سلامت روان از جمله محوری‌ترین وجوه مغفول در پژوهش-های مرورشده است. این بررسی اهمیت عوامل اجتماعی و نیاز به اقدامات سیاستی و مداخلات جدی برای ارتقاء سلامت روان اعضای جامعه را برجسته می‌سازد.

کلیدواژه‌ها

• سلامت روان
• جامعه شناسی بیماری های روانی
• نهاد سلامت
• مرور نظام مند
• حمایت اجتماعی

عنوان مقاله [English]

Systematic review of studies on the determinants of mental health in Iranian society Exploration case: Internal scientific research articles 1399-1385

نویسندگان [English]

• Mohammad Tavakkol ¹
• Ebrahim Ekhlasi ²
• seyyed pouya Rasoulinejad ³

¹ professor sociology of Tehran university

² Assistant Professor of Sociology / Allameh Tabataba'i University

³ PHD student / Allameh Tabataba'i University

چکیده [English]

The dispersion of the study results reveals the need for a systematic review of research on mental health determinants in order to achieve a relatively comprehensive picture of the findings and challenges of the study. The purpose of this study is to identify and classify the variables related to mental health in Iranian society. The main question of the study is that in domestic research in 2006-2010, the subject of mental health has been considered by social science researchers in relation to what variables? Systematic review of 30 selected research articles shows that mental health is affected by 36 variables in four types of social, cultural, contextual and psychological, the product of social and cultural conditions. Social variables have the highest frequency in 36.6% of cases and psychological variables in 23.4% of cases have the least importance among the authors of the reviewed studies. This result indicates the importance of social conditions and confirms the global scientific findings regarding the greater share of social determinants - than individual and psychological determinants - in health and disease, and in particular health and mental illness. Cultural and contextual variables each separately in 30% of studies have attracted the attention of researchers. Lack of executive solution in studies, refusal of domestic researchers to use qualitative and interpretive methods, and disregard for the type of relationship between political structure and components with mental health are among the most central aspects neglected in the reviewed research.

کلیدواژه‌ها [English]

• Mental health
• sociology of mental illness
• health institution
• Systematic review
• social support