نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد سبزی خوشنامی ¹
• الهام محمدی ²
• ملیحه عرشی ³
• مرضیه تکفلی ⁴
• سارا نوروزی ⁵

¹ دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران

² استادیار مددکاری اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی

³ عضو هیات علمی مددکاری اجتماعی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران

⁴ گروه آموزشی مددکاری اجتماعی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران.

⁵ دکترای تخصصی مددکاری اجتماعی، دانشگاه علوم پزشکی لرستان، خرم آباد، ایران

چکیده

طرح مراکز ساماندهی کودکان خیابانی به‌عنوان بخشی از تلاش سازمان بهزیستی در کاهش آسیب، بیش از یک دهه در حال اجراست. هدف این مطالعه، فهم اثرات طرح با در نظر گرفتن چالشهای آن بر اساس تجربه خدمت دهندگان و خدمت گیرندگان است. این پژوهش از نوع کیفی در سال 1396 و با جامعه پژوهش شامل مدیران، کارشناسان، مربیان، کودکان و سرپرستان در 4 استان تهران، سمنان، کردستان و سیستان و بلوچستان انجام شد. با روش نمونه‌گیری هدفمند، نمونه‌ای شامل مجموعاً 124 نفر مورد مصاحبه نیمه ساختاریافته قرار گرفتند و داده‌ها با روش تحلیل تماتیک بررسی شد. 11 مضمون اصلی، 28 مضمون فرعی و 79 مفهوم به دست آمد. دو مضمون اصلی شامل کاستی های طرح و پیچیدگی مختصات مساله کودکان خیابانی فراتر از قابلیتهای طرح اشاره به چالشهای ماهیتی طرح و مضمونهای اصلی شامل دیدگاه سازمانی و فرا سازمانی غیرمسئولانه، کمبود های مادی، فنی و مهارتی، مشکلات نیروی انسانی و هم افزایی آسیبهای مرکز و خدمت دهی ناقص از چالشهای اجرایی طرح بودند. در سایه این چالشها، اثرات طرح شامل مضمونهای اصلی کار پاسخی به تداوم ضعفهای خانوادگی، تحصیلی و محیطی، تقویت سرپرستی ، ترس از مرکز مولد نقشهای بهتر والد-فرزندی، تداوم دشواریهای والدگری و درهم تنیدگی احساس گرفتاری و دلخوشی از اثرات بود. به طور کلی طرح درگیر چالشهای ذاتی و اجرایی متعددی بوده که موجب اجرای ناقص وحداقلی آن شده است. طرح در کاهش اشتغال به کار و افزایش اشتغال به تحصیل، هنوز راه زیادی برای موفقیت دارد اما در تغییر سرپرستی برخی کودکان خیابانی موفق بوده است.

کلیدواژه‌ها

• مراکز ساماندهی کودکان خیابانی
• آسیب اجتماعی
• چالشها
• اثرات
• مطالعه کیفی

عنوان مقاله [English]

Understanding Effects of the Plan for Organizing Stree Children by Considering its Challenges

نویسندگان [English]

• mohammad sabzi khoshnami ¹
• Elham mohammadi ²
• Maliheh Arshi ³
• Marzieh Takaffoli ⁴
• Sara Noruzi ⁵

¹ university of social welfare and rehabilitation.tehran

² department of social work, Allame Tabatabae Uuniversity

³ , Department of Social Work, Academic member, University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences, Tehran, Iran.

⁴ Department of Social work, University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences, Tehran, Iran.

⁵ Lorestan university of medical sciences, Khorramabad. Iran

چکیده [English]

The plan for organizing street children as a part of Welfare organization efforts has been in progress for more than a decade. Understanding the effects of this plan with a comprehensive look at its challenges is the goal of this study.This qualitative research was conducted in 2016. The study population was managers, experts, educators, children and caregivers in 4 provinces of Tehran, Semnan, Kurdistan and Sistan and Baluchestan. Through purposive sampling, a sample of 124 people was interviewed and data were analyzed by thematic analysis method. A total of 11 main themes, 28 sub themes and 79 concepts were extracted. Two main themes including deficiencies of the plan and complicated charactersitics of the street children problem exceeding the possibilities of the plan were the intrinsic challenges of the plan and main concepts of irresponsible organizational and infrastructural views, shortage of budget, techniques and skills, problems of workforce and synergy of problems and insufficient services were plan’s operational challenges. Under the effects of these challenges, the plan had different outcomes. The main themes about effects were continuity of working as a response to problems of family ,education and environment, better parents-child relations because of fear of center, difficulties of parenting and intertwinded feeling of imprisonment and happiness.overall the plan faced many intrinsic and operational challenges that lead to inadequate implementation of it. It has been successful in chaging the custody of some children, but it is not good enough at reducing working rate and increasing school attandence of street children.

کلیدواژه‌ها [English]

• Street children's organizing centers
• social problem
• challenges
• effects
• qualitative study