نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم اجتماعی-دانشکده علوم انسانی-دانشگاه کاشان- کاشان-ایران

2 گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

3 دانشگاه کاشان، کاشان ، ایران

4 گروه علوم اجتماعی -دانشکده علوم انسانی- دانشگاه کاشان- کاشان- ایران

چکیده

چکیده
امروزه با توجه به آمار رو به افزایش معلولین بررسی مسائل مربوط به آنان مورد توجه جهانی قرار گرفته است، چرا که توانمندسازی و ارتقاء کیفیت زندگی معلولین می‌تواند عامل موثری نیز در بهبود شاخصه‌های رشد و توسعه جوامع باشد. در این میان برخی نیازهای معلولین نیازمند نگاه خاص و برنامه‌ریزی ویژه است که از آن جمله می‌توان ازدواج و تشکیل خانواده معلولین را نام برد. هدف: با توجه به ضرورت ازدواج این قشر هدف از تحقیق پیش‌رو تعیین متغیرهای مؤثر و موانع ازدواج معلولین و دستیابی به مدل این عوامل در جهت برنامه‌ریزی و اقدام مؤثر در این حوزه است. روش: برای دستیابی به این متغیرها از تحقیقات پیشین و مصاحبه از چهار گروه معلول، خانواده معلول، مسئولین مراکز و متخصصین استفاده شده است، روش مورد استفاده برای تحلیل روابط بین متغیرها، مدلسازی ساختاری تفسیری ISM است که میزان اثرگذاری و اثرپذیری متغیرها بر یکدیگر نیز با استفاده از تحلیل MICMAC در آن مشخص گردید. یافته ها: یافته های حاصل از تحقیق نشان می‌دهد که عوامل نوع و شدت معلولیت تأثیرگذارترین متغیرهای مدل به دست آمده هستند که پس از آن نوع نگرش جامعه به معلولیت و فقدان سازوکارهای سازمانی و قانونی نیز عامل مهمی در رفع موانع ازدواج معلولین می‌باشد. نتیجه گیری: بنابر نتایج ضروری است که چالش‌های حاصل از موانع ذکر شده با اولویت آموزش و پیشگیری و اصلاح نگرش و اقدام در حوزه سیاست گذاری‌های صحیح رفع گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Development Model for Barrier of Disabled Married in Iran: A Structural Interpretative Modeling Approach

نویسندگان [English]

  • Mohsen Niazi 1
  • zahra SadeqiArani 2
  • hadis ebrahimi 3
  • azam heidari 4

1 Department of Social Sciences, University of Kashan, Kashan, Iran

2 Assistant Professor, Department of Management and Entrepreneurship, University of Kashan, Kashan, Iran

3 MSc Student of Cultural Studies, University of Kashan, Kashan, Iran

4 Department of Social Sciences, University of Kashan, Kashan, Iran

چکیده [English]

Abstract

Nowadays, due to the increasing number of people with disabilities, the study of issues related to them has received worldwide attention, because empowering and promoting the quality of life of people with disabilities can be an effective factor in improving the growth and development indicators of societies. Some of the needs of people with disabilities, however, require special consideration and special planning, such as marriage and family formation. Objective: Considering the necessity of marriage in this group, the aim of this study is to determine the effective variables and barriers of marriage for persons with disabilities and to obtain a model of these factors in order to plan and act effectively in this field. Method: Previous research and interviews with four groups of disabilities, disabled families, center officials and specialists have been used to obtain these variables. The method used for analyzing the relationships between variables is ISM's interpretive structural modeling that measures the effectiveness and effectiveness of the variables on each other. It was also determined using MICMAC analysis. Results: Findings show that the factors affecting the type and severity of disability are the most influential variables in the model. Then, the type of society's attitude towards disability and lack of organizational and legal mechanisms are also important factors in removing barriers to marriage. Conclusion: According to the results, it is necessary to address the challenges of the mentioned barriers with priority of education, prevention and reform of attitude and action in the field of sound policies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Disability
  • Disability Marriage
  • Barriers to Marriage
  • Interpretive Structural Modeling
 
-  آذر، عادل و بیات، کریم. (1387)، «طراحی مدل فرآیند محوری کسب‌وکار با رویکرد مدل‌سازی ساختاری تفسیری (ISM)»، مدیریت فناوری اطلاعات، دوره اول، شماره 1: 3 -18.
-  احمدی، حبیب؛ دستیار، وحید و زاده باقری، لیلا. (1396)، «تأثیر ازدواج بر توانمندی معلولین جسمی (معلولین جسمی، حرکتی، احشایی، حسی) با میانجی‌گری سرمایه اجتماعی»، دو فصلنامه مشارکت و توسعه اجتماعی، دوره دوم، شماره 4: 79 -113.
-  بزرگی‌مهر، شمس الله. (1385)، حقوق معلولین در ایران، پایان‌نامۀ مقطع کارشناسی ارشد رشتۀ حقوق، دانشگاه شهید بهشتی تهران.
-  بیات، بهناز و اسدی، مریم. (1381)، بررسی نظرات معلولین و خانواده‌های آن‌ها نسبت به معلولیت در خانواده در شهرستان‌های قزوین و کرج، پایان‌نامۀ دکتری پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی قزوین.
-  پرهیزکاری، رؤیا و فضلی، صفر. (1395)، «مدل‌سازی ساختاری تفسیری عوامل مؤثر در ارزیابی اثرات زیست‌محیطی توسعه محصول سبز (مطالعه موردی: ارزیابی و انتخاب طرح محصول سبز در صنعت لوازم بهداشتی استان قزوین)»، پژوهش‌های نوین در تصمیم‌گیری، دوره یک، شماره 4: 25-44.
-  رحیمی، غلامرضا. (1389)، «سازمان بهداشت جهانی (WHO)»، مجله دانشکده پیراپزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران، سال پنجم، شماره اول، مسلسل 8، 53-56.
-  رضایی، مهدی و پرتوی، لطیف. (1394)، «زنان معلول و تعامل با جامعه (مطالعه کیفی زندگی اجتماعی زنان معلول)»، مطالعات راهبردی زنان، سال هفدهم، شماره 67: 7- 44.
-  ریتزر، جرج. (1374)، نظریه‌های معاصر جامعه‌شناسی، ترجمۀ: محسن ثلاثی، تهران: نشر علمی.
-  سرور، رحیم؛ اکبری، مجید و درویش، بهروز. (1396)، «طراحی مدل توسعه گردشگری غذا در ایران با رویکرد مدل‌سازی ساختاری تفسیری، جغرافیا (فصلنامه علمی- پژوهشی و بین‌المللی انجمن جغرافیای ایران)»، دوره جدید، سال پانزدهم، شماره 53: 73 -90.
-  ساروخانی، محمدباقر. (1389)، مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی خانواده، تهران: نشر سروش.
-  سطوت، افسانه؛ خدابخشی کولایی، آناهیتا؛ فلسفی نژاد، محمدرضا و ثناگو، اکرم. (1397)، «شناسایی چالش‌های ازدواج معلولین جسمی حرکتی شهر تهران: یک مطالعه پدیدارشناسی»، نشریه پژوهش توانبخشی در پرستاری، دوره 5، شماره 2: 55 -62.
-  صادقی فسائی، سهیلا و فاطمی نیا، محمدعلی. (1394)، «معلولیت نیمه پنهان جامعه رویکرد اجتماعی به وضعیت معلولین در سطح جهان و ایران»، فصلنامه علمی-پژوهشی رفاه اجتماعی، سال 15، شماره 58: 157 -192.
-  ظهیری نیا، مصطفی. (1390)، «بررسی پیامدهای فردی و اجتماعی معلولیت»، پژوهش‌نامه فرهنگی هرمزگان، شماره پیاپی 1-2: 162 -180.
-   عباسی تهرانی، فاطمه و دولت‌آبادی، شیوا. (1381)، «بررسی میزان افسردگی و اضطراب در معلولین بینایی 16-50 سالۀ شهر تهران برحسب سن، جنس، میزان معلولیت، وضعیت تأهل و وضعیت اشتغال آنان»، پژوهش در حیطۀ کودکان استثنایی 6، سال دوم، شماره 4:359 -376.
-  فرجی، محمدعلی. (1393)، مطالعةتطبیقی اصل عدم تبعیض برمبنای معلولیت درحوزة اشتغال، فصلنامه حقوق پزشکی، سال 8، شماره 29: 167 -195.
-   قاسمی برقی، رضا؛ حسن‌زاده، غلامرضا؛ جوادی، مریم؛ اسدی، مریم، بیات، بهناز؛ ساعی پور، نرگس و چوبینه، حمید. (1390)، «بررسی نظرات معلولین و خانواده آن‌ها در خصوص معلولیت در شهرهای قزوین و کرج»، مجله دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران (پیاوردسلامت)، دوره 5 شماره 2: 71 - 79.
-  قلیچ خانی، زینب. (1397)، بررسی مقایسه‌ای نگرش افراد دارای ناتوانی و خانواده‌هایشان و کارکنان مراکزتوانبخشی نسبت به ناتوانی در شهر تهران سال 1395، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ مدیریت توانبخشی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
-  قهرمانی، زینب؛ حیدری، نرگس؛ شعبانی، مینا؛ اقوامی، مژگان سادات و حریری، مهری. (1393)، «باورهای مذهبی و سلامت روان اعضای جامعۀ معلولین»، مجلۀ علمی-پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی زنجان، دورۀ ۲۲، شمارۀ 90: 53 - 61.
-  کلدی، علیرضا. (1379)،، «بررسی نگرش مردم نسبت به معلولین»، فصلنامه علوم اجتماعی ایران، شماره 11 و 12: 175- 201.
-  کوئن، بروس. (1390)، مبانی جامعه‌شناسی، ترجمۀ: غلامعباس توسلی و رضا فاضل، تهران: سمت
-  محسنی تبریزی، علیرضا و زرین‌کفشیان، غلامرضا. (1394)، «بررسی عوامل مؤثر بر طرد اجتماعی معلولان: مطالعه موردی معلولان جسمی حرکتی تحت پوشش بهزیستی شهرستان ری»، بررسی مسائل اجتماعی ایران، دوره 6، شماره 2: 327 - 352.
-  مراد زاده، حسن. (1391)، معلولین در حقوق مسئولیت مدنی، رسالة دکتری رشتۀ حقوق، دانشگاه تهران.
-  نوری، محمد. (1396)، آسیب‌شناسی اشتغال معلولان، قم: انتشارات توانمندان.
-  یوسفی اصفهانی، علیرضا. (1383)، نگرش به معلول و معلولیت واقعیت‌ها و ضرورت‌ها، تعلیم و تربیت کودکان استثنایی، شماره 38 و 39: 2- 9.
 
-    Agarwal, Ashish, Shankar, Ravi, and Tiwari, M. K. (2007). "Modeling agility of supply chain". Industrial marketing management36(4), 443-457.‌
-    Barbotte Eric, Guillemin Francis, and Chau Nearkasen, Lorhandicap G. (2001). "Prevalence of impairments, disabilities, handicaps and quality of life in the general population: a review of recent literature". Bulletin of the World Health Organization,79(11),1047-55.
-    Bellancaa Nicolò, Biggeria Mario, and Marchettab Francesca. (2011). "An extension of the capability approach: Towards a theory of dis-capability Vers une théorie de la «dis-capabilité»", European Journal of Disability Research, Alter 5(3), 158–176.
-    Bi ckenbach Jerome, Posarac A, Cieza A, Kostanjsek N. (2015). "Assessing Disability in Working Age Population", Geneva; Document of the World Bank.
-   Fasisal, Mohd Nishat, Banwet, Deviner kumar, Shankar, Ravi. (2006). "Supply chain risk mitigation: odelling the enablers", Business process Management, 12(4): 535-552.
-    Jia Long, Teoh & Bahari, Ferlis. (2017). "Marital Happiness of Married Visually Disabled Persons: An Intrinsic Case Study"Simposium Psikologi dan Kesihatan Sosial.
-    Lincoln, Y. S, Guba, E. G. (1985). "Naturalistic Inquiry". Beverly Hills, CA: Sage Publications, Inc.
-    Stephen L. Fink s, James K. Skipper, Jr. and Phyllis N. (1968). "Physical Disability and Problems in Marriage", Journal of Marriage and Family, Vol. 30, 64-73.
-    Sushi. (2012). "Interpreting the Interpretive Structural Model". Global Journal of Flexible Systems Management,13(2):87–106.
-    Vikström Lotta, Haage Helena, Häggström Lundevaller Erling. (2020) ".Marriages among people with disabilities in 19th-century Sweden: marital age and spouse’s characteristics", The History of the Family, vol 25, 1-23.
-    World Health Organization. (2011). "World report on disability". Geneva: World Health Organization.
-    who. (2018). "Disability and health", available at: www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail (7 June2019).
-    handicap Meaning, available in: https://en.oxforddictionaries.com/definition/handicap, in data: 20 may 2020.
-    handicap Meaning, available in: https://www.merriam-webster.com/dictionary/handicap, in data: 20 may 2020.
-    disability Meaning, available in: https://www.merriam-webster.com/dictionary/disability, in data: 20 may 2020.
-    disability Meaning, available in: https://www.merriam-webster.com/dictionary/disability, in data: 20 may 2020.
-    https://www.mehrnews.com/news/725553.
-    https://www.who.int/health-topics/disability#tab=tab_1.
-    https://www.who.int/news-room/facts-in-pictures/detail/disabilities.