نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه ایلام

2 استاد علوم قرآن و حدیث دانشگاه ایلام.

3 استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه ایلام (نویسنده مسئول).

چکیده

این پژوهش باهدف شناخت ابعاد مختلف تعارض در تعاملات اجتماعی و ارائه راهبردهای افزایش توانایی مدیریت آن با بهره‌مندی از آیات قرآن به‌عنوان کتاب هدایتگر انسان، به روش تحلیل محتوا و با استناد به آیات قرآن نگاشته شده است. تبیین مرحله‌به‌مرحله تعارض در آیات قرآن، تبیین قرآنی سبک‌های مدیریت تعارض و ارائه راهبردهای قرآنی برای حل تعارضات ارتباطی از دستاوردهای پژوهش حاضر است. نتیجه آنکه قرآن کریم مسئله تعارض در روابط را پذیرفته و آن را نتیجه طبیعی و اجتناب‌ناپذیر تفاوت‌های ذاتی انسان‌ها می‌داند. در آیات قران چهار نوع تعارض موردتوجه قرار گرفته است و سبک‌های پنجگانه مدیریت تعارض به‌خوبی قابل ‌شناسایی است. قرآن برای افزایش توانایی دفع و کنترل آن‌که در بُعد فردی مطرح می‌شود: حقیقت‌جویی و حقیقت‌خواهی، خودآگاهی، خوددرمانبخشی و عقل‌گرایی و برای رفع و حل تعارض‌ها که به بُعد میان فردی مسئله توجه دارند مواردی منجمله: مذاکره، میانجی‌گری، و داوری را پیشنهاد نموده است. بکارگیری صحیح این راهبردها می‌تواند تعارض را از حالت یک رویداد مخرب و آسیب‌زا به حالت فرصتی برای بهره‌مندی از نظرات و تفاوت‌های بین‌فردی تبدیل نماید.
 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Representation of Conflict Management Styles and Conflict Resolution Strategies in the Holy Quran

نویسندگان [English]

  • fatemeh seyfaliei 1
  • sohrab morovati 2
  • seyed mohamadreza hoseyninia 3

1 phd student of ilam university

2 ilam u

3 ilam u

چکیده [English]

This research was written with the aim of recognizing different dimensions of conflict in social interactions and presenting strategies to increase its management ability by using Quranic verses as a guidebook for human beings. Content analysis method was used. Step-by-step explanation of conflict in Quranic verses, Quranic explanation of conflict management styles, and presentation of Quranic strategies for resolving communication conflicts are one of the achievements of the present study. The conclusion is that the Holy Quran accepts the issue of conflict in relationships and considers it as a natural and inevitable result of the inherent differences of human. In the verses of the Quran, four types of conflict have been considered. And the five styles of conflict management are well identifiable. The results showed that the Holy Quran increases the ability to repel and control it, which is presented in the individual dimension: truth-seeking and truthfulness, self-awareness, self-healing, and rationalism; moreover, to resolve conflicts by focusing on the interpersonal dimension of the issue; therefore, the strategies used in Quran are: negotiation, mediation, and arbitration. Proper use of these strategies can transform conflict from a destructive and harmful event to an opportunity to benefit from interpersonal opinions and differences.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Conflict Management
  • Conflict Resolution Strategy
  • Interpersonal Relationships
  • Holy Quran
 قرآن کریم. (1376). ترجمه: محمدمهدی فولادوند، تهران: دارالقرآن الکریم.
 نهج‌البلاغه. (1414). گردآورنده: سید شریف رضی، محقق صبحی صالح، قم: هجرت.
-   ابن‌بابویه، محمد بن علی. (1378 ق). عیون اخبار الرضا (ع)، تهران: جهان.
-   ابن‌بابویه، محمد بن علی. (1362). الخصال، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
-   ابوالمعالی‌الحسینی، خدیجه. (1392). «تحلیل کیفی متن: استقرا/قیاس»، مطالعات معارف اسلامی و علوم تربیتی، سال اول، شماره 1: 14-27.
-   اسمعیلی، (1394). «بررسی عوامل خوددرمانبخش تعارضات زوجین در مبانی روابط چهارگانه انسانی (ارتباط با خدا، خود، هستی، و دیگران) از نگاه جوادی آملی». زنان و خانواده. سال دهم، شماره 3: 31-106.
-   انتظامی بیان، نرگس؛ احقر، قدسی و شعبانی کیل چالان، حسن. (1396). «تأثیر یادگیری خودتنظیمی بر سبک‌های حل تعارض دانش آموزان دوره راهنمایی»، رویکردهای نوین آموزشی، سال دوازدهم، شماره 2: 110-129.
-   باباپور خیرالدین، جلیل. (1381). بررسی رابطه بین شیوه حل مسئله، شیوه حل تعارض و سلامت روان‌شناختی دانشجویان. پایان‌نامه دکتریرشته روانشناسی، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
-   باباپور خیرالدین، جلیل. (1385). «بررسی رابطه بین شیوه‌های حل تعارض ارتباطی و سلامت روان‌شناختی دانشجویان»، فصلنامه روانشناسی دانشگاه تبریز، سال اول، شماره 4.
-   بانوی امین، نصرت. (1361). مخزن العرفان در تفسیر قرآن، تهران: نهضت زنان مسلمان.
-   بولتون، رابرت. (1381). روانشناسی روابط انسانی (مهارت‌های مردمی): چگونه ابراز وجود کنید، ترجمه: حمیدرضا سهرابی، تهران: رشد.
-   بیابانگرد، اسماعیل. (1384). روانشناسی نوجوانی، تهران: نشر فرهنگ اسلامی.
-   پیروز، علی آقا. (1384). «رویکرد اسلامی به تعارض سازمانی»، مجله حوزه و دانشگاه، سال یازدهم، شماره 45: 9-24.
-   تستری، ابومحمد سهل بن عبدالله. (1423). تفسیر التستری، تحقیق: محمدباسل عیون السود. بیروت: دارالکتب العلمیه.
-   جوادی آملی، عبدالله. (1388). حکمت عبادات، محقق: حسین شفیعی، قم: انتشارات اسراء.
-   جوادی آملی، (1389). انتظار بشر از دین، محقق: محمدرضا مصطفی‌پور، قم: انتشارات اسراء.
-   خادم الرضا، علی. (1396). تعریف استراتژی، جعبه‌ابزار کارآفرینی، تهران: دیباگران.
-   درگاهی، حسین؛ موسوی، سید محمدهادی؛ عراقیه فراهانی، سمانه و شهام، گلسا. (1387). «مدیریت تعارض و راهبردهای مرتبط»، بیاورد سلامت، سال اول، شماره 2: 63-72.
-   زمخشری، محمود. (1407) الکشاف عن حقایق غوامض التنزیل، بیروت: دارالکتاب العربی.
-   زورق، محمدحسن. (1386). ارتباطات و آگاهی (مفاهیم، مبانی، و روشها)، تهران: صداوسیما.
-   سلامت، مائده؛ زمانی، احمدرضا و الهیاری، طلعت. (1386). «تأثیر آموزش مهارت‌های ارتباطی با استفاده از روش تحلیل رفتار متقابل (ta) بر کاهش تعارض زناشویی». روانشناسی کاربردی، دوره اول، شماره 3: 29-33.
-   سیفعلی‌ئی، فاطمه. (1394). اخلاق اجتماعی کاربردی، قم: بوستان کتاب.
-   شاذلی، سید بن قطب بن ابراهیم. (1412). فی ظلال القرآن، بیروت: دارالشروق.
-   شبر، سید عبدالله. (1412). تفسیر القرآن الکریم، بیروت: دارالبلاغه للطباعة و النشر.
-   شریعتی ‌فیض‌آبادی، مهدی؛ گودرزی، محمود. (1394). رویکرد کیفی مبتنی بر تحلیل محتوا. دانش سیاسی، سال 11، ش 2.
-   صدوق، محمد بن علی. (1376) الامالی، تهران: کتابچی.
-   صدوق، محمد بن علی. (1413). من لا یحضره الفقیه، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
-   طباطبائی، سید محمدحسین. (1374). تفسیر المیزان، ترجمه: سید محمدباقر موسوی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
-   طبرسی، فضل بن حسن. (1360). مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن، تهران: انتشارات فراهانی.
-   طبری، محمد بن جریر. (1412). جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دارالمعرفه.
-   طوسی، محمد بن حسن. (بی تا). التبیانفی تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
-   طیب، سید عبدالحسین. (1378). اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران: انتشارات اسلام.
-   عسگری، پرویز، صفرزاده، سحر، (1393)، «رابطۀ تنظیم هیجانی و اعتقادات مذهبی با راهبردهای حل تعارض با والدین در دانشجویان»، روانشناسی و دین، سال بیست و پنجم، شماره 1: 81-95.
-   غفوریان، هما؛ فلامرزی، آمنه. (1389). «بررسی رابطه بین تعارض و عملکرد شغلی کارکنان»، فصلنامه تازه‌های روانشناسی صنعتی/سازمانی، سال نخست، شماره 2: 35-50.
-   فتحی، الهام؛ اسمعیلی، معصومه؛ فرح‌بخش، کیومرث و دانش پور، منیژه. (1394). «حیطه‌های تعارض و استراتژی‌های حل آن در زوجین رضایتمند»، فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، سال ششم، شماره 24: 30-56.
-   فخر رازی، محمد بن عمر. (1420). مفاتیح الغیب، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
-   فرهنگی، علی‌اکبر. (1387). ارتباطات انسانی، تهران: خدمات فرهنگی رسا.
-   فیض کاشانی، ملأ محسن. (1415). تفسیر الصافی، تهران: انتشارات الصدر.
-   کلینی، محمد بن یعقوب. (1407). الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
-   مجلسی، محمدباقر. (1403). بحارالانوار، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
-   مراغی، احمد بن مصطفی. (بی تا). تفسیر المراغی، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
-   معین، محمد. (1375). فرهنگ معین، تهران: امیرکبیر.
-   مغنیه، محمدجواد. (1424). تفسیر الکاشف، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
-   مکارم شیرازی، ناصر. (1374). تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
 
- Aland Islands Peac Institute, Conflict management. (2002). Available fromworkld wide web. Journal of Sex &Marital Therapy, 26 (4), 334-321.
- Buss, D, M. (2000). Cognitive biases and emotional wisdom in the evolution of conflict between sexes. Current directions in psychological science, 9(4): 136-139.
- Erfurt, Johm. (2002). Dealing with conflict.4. Available from world wide web
- Greeff, A. P. and De Bruyne, A. T. (2002). Conflict management style and marital satisfaction.
- Harigopal, K. (1995). Conflict Management (Managing Interpersonal Conflict), Oxford and IBH Publishing Co. Pvt. Ltd.
- Hermon, D. A; Hazler, R. J. (1999). Adherence to A Wellness Model and Perceptions of Psychological Well Being. Journal of Counselling andDevelopment, 77 (3): 339-343.
- Hornung, Christy. (2002). Conflict5.Management techniques. Available fromworld wide web.
- Hsiu- Fang & Sara E. Shanon, "Three Approaches to Content Analysis", Qualitativr Health Research, Vol.15, No.9
- Jones, Gareth R; George, Jennifer; Hill, Charles W. (2000). Contemporary management. Boston: McGraw-Hill.
- Mayer, R. C; Davis, J. H. & Schoorman, F. D. (1995). An integrative model of organizational
- P. Stone, The general inquirer: Acomputer approach to content analysis, p 5.
- Plunkett warren R; attner, Raymond F. (1997). Management. Ohio: south western coggege publishing.
- Rahim, M. A. (1986). Managing Conflict in Organisation. Journal of SocialPsychology, 126:79-86.
- Rautenbach, J. (2008). The Strengths of Enduring Marriages: Overgoming Severs stress.
- Rice, F. D, (1996). Intimate relation ships, marriage and family, California. Colerichard. goodman.
USDA Organization. (2002). Under-12.standing conflict management and ADA. Available from world wide web.
- Rothman, J. (1998). Resolving Identity-Based Conflict: Nations, Organisationsand Communities. San Fransisco: Jossey-Bass Publishers
- Sekiguchi, T. (1999). Conflict Management Strategies and Family and BusinessOutcomes in Family Business.
- Slocum, John (2002). Conflict management available from world wide web.
- Stone, M.Q. (1966). The jeneral inquirer: a computer approach to content analysis, Cambridge: m I t press.
- Tampson, R. A. (1994). Emotion regulation: A theme in search of definition, In N.A.Fox (Ed.), the development of emotion requlatin: Biological and behavioral considerations, p. 25.
- Trust. Academy of Management Review, Vol. 20, PP: 709–734.
- Vandenbos, G. R. (2007). Apa dictionary of psychology. American psychology association.