نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار جمعیت‌شناسی دانشگاه تهران و محقق موسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیتی کشور

2 دانشجوی دکتری بهداشت باروری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی تهران

3 استادیار مرکز تحقیقات سالمندی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران (نویسنده مسئول).

چکیده

چکیده
هدف از این مقاله بررسی وضعیت و انواع خشونت خانگی و عوامل مرتبط با آن در بین زنان جوان متأهل شهر تهران است. داده‌ها از طریق اجرای پیمایش کمّی و شیوه نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای با حجم نمونه 405 نفر از زنان متأهل زیر 30 سال در مناطق مختلف شهر تهران گردآوری و با استفاده از آزمون‌های تحلیل واریانس و رگرسیون چندمتغیری تجزیه‌وتحلیل شد. از نظریه‌های ترکیبی که بر چندبُعدی بودن خشونت و تأثیرپذیری آن از تعامل بین عوامل فردی، خانوادگی و اجتماعی تأکید دارند، استفاده شد. نتایج مطالعه نشان داد زنان مورد بررسی در طول زندگی زناشویی خود تجربه پنج شکل خشونت خانگی شامل؛ خشونت جسمی، روانی، کلامی، جنسی، و اقتصادی داشته‌اند. در این میان، خشونت کلامی بیشترین و خشونت جنسی کمترین شیوع را داشته است. نتایج تحلیل چندمتغیره نشان داد شیوع خشونت در ازدواج‌های نامطلوب (ازدواج در سنین پایین، ترتیب یافته، و بدون شناخت)، ساختار غیرمشارکتی قدرت در خانواده، طبقه پایین اجتماعی، و بیکاری به‌طور معناداری بیشتر بوده است. آموزش و مشاوره زوجین در امر همسرگزینی و دسترسی زنان به منابع و حمایت‌های اجتماعی رسمی و غیررسمی جهت کاهش خشونت خانگی علیه زنان پیشنهاد می‌شود.
واژه‌های کلیدی: خشونت خانگی، ازدواج ترتیب یافته، ساختار قدرت، طبقه اجتماعی، ساختارهای اجتماعی.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Factors Associated with Domestic Violence Against Women in Tehran

نویسندگان [English]

  • r s 1
  • Maryam Vizheh 2
  • Nasibeh Zanjari 3

2 PhD Student of Reproductive Health, Medical University of Tehran

3 Assistant Professor of Social Health and Welfare, Iranian Research Center on Aging

چکیده [English]

Abstract
The purpose of this article is to examine the prevalence and different types of domestic violence and its related factors among married young women in the city of Tehran. The data was gathered using a survey with a sample size of 405 married women under the age of 30 in Tehran. Combined theories that emphasize the multidimensionality of violence and its determinants based on the interaction of individuals, the family and social forces were used. The results indicated that women have experienced five types of domestic violence, including physical, psychological, verbal, sexual, and economic violence. Verbal violence was the most prevalent and sexual violence was the least prevalent among the different types of domestic violence. A multivariate analysis revealed that prevalence of violence was significantly higher among couples with inappropriate (early or arranged) marriages, families with a non-cooperative power structure, low social class groups, and unemployed women. These factors have accounted about 40 percent of domestic violence prevalence. Marriage education for young people, communication skills training, women's access to resources and opportunities, and social support are recommended.
Keywords: Domestic Violence, Arranged Marriage, Power Structure, Social Class, Social Structure.   

منابع
-  آبوت، پاملا و والاس، کلر (1383). جامعه‌شناسی زنان، ترجمه: نجم عراقی، تهران: نشر نی.
-  احمدی، بتول؛ ناصری، سیمین؛ علـی‌محمـدیان، معصومه؛ شمس، محسن؛ رنجبر، زینب؛ شریعت، مامک و همکاران (1387)، دیدگاه زنان و مردان تهرانی و صاحب‌نظران درباره خشونت خانگی علیه زنان در ایران: یک پژوهش کیفی، مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، دوره 6 شماره 2: 67-81.
-  آقاخانی، نادر؛ افتخاری، علی؛ زارعی خیرآباد، عباس؛ موسوی، احسان؛ دلیر راد، محمد؛ پرند، مریم و همکاران (1391)، بررسی انواع خشونت شوهران علیه زنان و تأثیر عوامل مختلف در میزان بروز آن‌ها در زنان مراجعه‌کننده به پزشکی قانونی شهرستان ارومیه در سال 91، مجله علمی پزشکی قانونی، دوره 18، شماره 2-3: 69-78.
-  ثقفی، سید محمد و عابدی، غلامرضا (1392)، «بررسی جامعه‌شناختی عوامل مؤثر بر خشونت شوهران علیه زنان در خانواده (مطالعه موردی: زنان متأهل شهرستان لنگرود)»، فصلنامه مطالعات جامعه‌شناختی ایران، سال 3، شماره 11: 25-40.
-  حاج نصیری، حمیده؛ قانعی قشلاق، رضا؛ کرمی، مریم؛ طاهر پور، مریم؛ خاتونی، مرضیه و سایه‌میری، کوروش (1395)، خشونت‌های خانگی علیه زنان و مداخله جهت پیشگیری در منطقه مینودر و کوثر قزوین»، مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، دوره 21: 110-121.
-  حسن‌پور ازغدی، سیده بتول؛ معصومه سیمبر، معصومه و کرمانی ،مهدی . (1390). خشونت خانگی علیه زنان: مروری بر نظریه‌ها، میزان شیوع و عوامل مؤثر بر آن، نشریه دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دوره 21، شماره 44:52-73.
-  خانجانی، زینب؛ ساعدی، سحر و بهادری خسروشاهی، جعفر (1388). عوامل مرتبط با شدت خشونت خانگی علیه زنان مراجعه‌کننده به پزشکی قانونی تبریز (تحلیلی بر نقش عوامل بیماری‌شناختی و جمعیت شناختی)، مجله زن و مطالعات خانواده، سال 2، شماره 6: 67-84..
-  داودی، فرنوش؛ رسولیان، مریم؛ احمد زاد اصل، مسعود و نجومی، مرضیه (1391)،عوامل خطر و محافظت‌کننده خشونت خانگی فیزیکی علیه زنان در کشورهای حوزه مدیترانه شرقی: مرور نظام‌مند و فرا تحلیل، مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، سال 18، شماره 4: 261-275.
-  ریاحی، محمد اسماعیل؛ علیوردی‌نیا،اکبر و بهرامی کاکاوند، سیاوش. (1386). تحلیل جامعه‌شناختی میزان گرایش به طلاق: مطالعه موردی شهرستان کرمانشاه، پژوهش زنان، دوره 5، شماره 3: 109-140.
-  زنجانی زاده، هما، ابراهیم صالح‌آبادی، ابراهیم و جعفریان یزدی، ندا .(1393). بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر خشونت خانگی علیه زنان در مشهد، فصلنامه توسعه اجتماعی، دوره 9، شماره 2: 7-46.
-  سالاری، اسماعیل؛ معین، لادن؛ سهامی، سوسن و حقیقی، حمید (1392)، بررسی رابطه فرهنگ مردسالاری، همسان همسری، با تعارضات زناشویی در بین دبیران و پرستاران زن متأهل»، زن و مطالعات خانواده، سال 5، شماره 19: 95-114.
-  صابریان، معصومه؛ آتش نفس، الهه و بهنام، بهناز (1383). بررسی عوامل مؤثر در بروز خشونت خانگی و روش‌های مقابله با آن از دیدگاه زنان مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهرستان سمنان در سال 1382، مجله دانشگاه علوم پزشکی سمنان، شماره 2: 115-121.
-  طالب پور، اکبر. (1396). بررسی عوامل مؤثر بر خشونت خانگی با تأکید بر همسر آزاری در مناطق شهری و روستایی استان اردبیل، دو فصلنامه پژوهش‌های جامعه‌شناسی معاصر، سال ششم، شماره 11: 27-49.
-  طاهر خانی، سکینه؛ میر محمدعلی، ماندانا؛ کاظم نژاد، انوشیروان؛ اربابی، محمد و عامل ولی زاده، مهرنوش (1388).بررسی میزان خشونت خانگی علیه زنان و ارتباط آن با مشخصات زوجین،مجله علمی پزشکی قانونی،دوره 15،شماره2: 123-129.
-  فلاح، سعید؛ رستم زاده، سوده و قلیچی قوجق، موسی (1394). عوامل مؤثر بر خشونت خانگی علیه زنان متأهل»، مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی گرگان، دوره 17، شماره 4: 91-97.
-  معاشری، نرگس؛ میری، محمدرضا؛ ابوالحسن نژاد، وحیده؛ هدایتی، هایده و زنگویی، محبوبه. (1391). شیوع و ابعاد جمعیت شناختی خشونت‌های خانگی علیه زنان در شهر بیرجند، مراقبت‌های نوین، فصلنامه علمی دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، سال 9 شماره 1: 32-39.
-  نوح‌جاه، صدیقه؛ لطیفی، سید محمود؛ حقیقی، مریم؛ اعتصام، حمیده؛ فتح الهی فر، افسانه و زمان، ندا (1390). شیوع خشونت خانگی علیه زنان و برخی عوامل مرتبط با آن در استان خوزستان، سال 87-1386، بهبود - دوماهنامه علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، سال 15، شماره 4: 278-286.
-   Abramsky, T., Devries, K., Kiss, L., Nakuti, J., Kyegombe, N., Starmann, E., & et al. (2014). Findings from the SASA Study: a cluster randomized controlled trial to assess the impact of a community mobilization intervention to prevent violence against women and reduce HIV risk in Kampala, Uganda, BMC Medicine, 12,122: 1-17.
-   Aneshensel, C. (1992). Social Stress: Theory and Research, Annual Review of Sociology 18: 15–38.
-   Bandura A (1975). Social Learning Theories, New York, Academic Press
-   Campbell, J.C. (2002). Health consequences of intimate partner violence, Lancet, 359: 1331–36
-   Castro, R. J., Cerellino, L. P., & Rivera, R. (2017). Risk Factors of Violence against Women in Peru, Journal of Family Violence, 32:807–815
-   Clark, C.J., Bloom, D.E., Hill, A.G., & Silverman, J.G. (2009). Prevalence estimate of intimate partner violence in Jordan, Eastern Mediterranean Health Journal 15(4):880-889
-   Devries, K. M., Child, J.C., Bacchus, L. J., Mak, J., Falder, G., Graham, K., & et al (2013). Intimate partner violence victimization and alcohol consumption in women: a systematic review and meta-analysis, Addiction, 109: 379–391
-   Ellsberg, M., Jansen, H. A., Heise, L., Watts, C. H., Garcia-Moreno, C. (2008). Intimate partner violence and women’s physical and mental health in the WHO multi-country study on women’s health and domestic violence: an observational study, Lancet, 371: 1165–1172
-   Garcia-Moreno, C., Zimmerman, C., Morris-Gehring, A., Heise, L., Amin, A., Abrahams, & et al (2015). Addressing violence against women: a call to action, Lancet, 385: 1685–95
-   Gells, R. J. & Straus, M. A. (1979). Violence in the family" in W.R. Burre, R. Hill, F. J. Nye & L. L. Reiss (E.d.). Contemporary theories about the family, New York: Free Press.
-   Hajian, S., Vakilian, K., Najm-abadi, K. M., Hajian, P., Jalalian, M. (2014). Violence against Women by Their Intimate Partners in Shahroud in Northeastern Region of Iran, Global Journal of Health Science, 6(3): 117-130.
-   Hampton Rl Vandergriff-Avery M Kim J (1999) Understanding the Origins and Incidence of Spousal Violence in North America. Thousand Oaks (Ca): Sage Publications.
-   Hoffman K Demo D Edwards J (1994). Physical wife abuse in a non-western society: An integrated theoretical approach, Journal of Marriage and the Family. 56 (1)131-146.
-   Kalokhe, A., del Rio, C., Dunkle, K., Stephenson, R., Metheny, N., Paranjape, A., & Sahay, S. (2017),Domestic violence against women in India:A systematic review of a decade of quantitative studies, Global Public Health,12)4(: 498–513
-   Krahe, B. (2018). Violence against women, Current Opinion in Psychology, 19:6–10
-   Ler, P., Sivakami, M., Monárrez-Espino, J (2017). Prevalence and factors associated with intimate partner violence among young women aged 15 to 24 years in India: a social-ecological approach. Journal of interpersonal violence, ePub:0886260517710484.
-   Nam, B., Kim, J.Y., Ryu, W (2017), Intimate partner violence against women among North Korean refugees: a comparison with South Koreans, Journal of interpersonal violence. https://doi.org/10.1177/0886260517699949
-   O'leary, K. D., Tintle, N., Bromet, E. (2014),Risk factors for physical violence against partners in the U.S, Psychology of Violence, 4(1): 65-77.
-   Sen, S., & Bolsoy, N. (2017), Violence against women: prevalence and risk factors in Turkish sample, BMC Women's Health, 100: 1-9.
-   Sudha, S., & Morrison, S. (2011). Marital violence and women’s reproductive health care in Uttar Pradesh, India, Women’s Health Issues, 21(3), 214–221.
-   Sylaska, K. M., & Edwards, K. M. (2014), Disclosure of Intimate Partner Violence to Informal Social Support Network Members: A Review of the Literature, Trauma, Violence, & Abuse, 2014, 15(1): 3-21.
-   Walton-Moss, B. J., Manganello, J., Frye, V., & Campbell, J. C. (2005). Risk factors for intimate partner violence and associated injury among urban women, Journal of Community Health, 30(5): 377- 389.
-   Watts, C., & Zimmerman, C. (2002), Violence against women: global scope and magnitude, Lancet, 359:1232–7.
-   Xu, X., Zhu, F., O’Campo, P., Koenig, M. A., Mock, V., Campbell, J. (2005),Prevalence of and Risk Factors for Intimate Partner Violence in China, American Journal of Public Health, 95(1): 78-85.
-   Yoshikawa, K., Agrawal, N. R., Poudel, K.C., Jimba, M (2012). A lifetime experience of violence and adverse reproductive outcomes: Findings from population surveys in India, BioScience Trends, 6(3): 115–121.