نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه آموزشی علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 استادیار گروه علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد (نویسنده مسئول).

3 گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

4 استادیار گروه علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

چکیده
این پژوهش به واکاوی تجربة زیسته و شناخت ادراک عاملان اجتماعی پیرامون پدیده روسپی‌گری می‌پردازد. پژوهش حاضر از نظر هدف پژوهش اکتشافی، از لحاظ فرایند اجرای پژوهش کیفی و مبتنی بر پارادایم تفسیری، از لحاظ نتایج پژوهش کاربردی و به لحاظ معیار زمان مطالعه مقطعی (1396-1397) است. از تحلیل نظام‌مند مصاحبه عمیق با 16 نفر از عوامل بازار روسپی‌گری (روسپی، واسطه و مشتری) به روش نظریه زمینه‌ای با رویکرد اشتراوس و کوربین، 80 مقوله فرعی، 20 مقوله محوری و در نهایت بر اساس کدگذاری گزینشی پدیده مرکزی در قالب «روسپی‌گری، برون داد درگیری در چرخه فقر، بی‌پناهی و بهره‌کشی» صورت‌بندی شد. نتایج تحقیق نشان داد پدیده مرکزی شناسایی‌ شده تحت تأثیر مجموعه‌ای از شرایط زمینه‌ای شامل «نقصان در قوانین مرتبط با خانواده و زنان» و «بی‌ثباتی در شرایط اقتصادی - اجتماعی جامعه» و شرایط مداخله‌ای شامل «محدودیت‌ها و محرومیت‌های ناشی از فرهنگ سنتی»، «ازدواج نامناسب»، «اعتیاد و تسریع در گرایش به روسپی‌گری»، «خشونت خانگی»، «ضعف مهارت‌های اجتماعی»، «خانواده متزلزل» و «سوابق تحصیلی» و شرایط علّی شامل «بی‌پناهی اجتماعی»، «رونق بازار بهره‌کشی جنسی» و «فقر تشدید شونده خانوار» بوده است. همچنین روسپیان راهبردهایی همچون «انطباق فعال با وضع موجود» و «مقاومت مقطعی/ غیر پیوسته» را به کار می‌برند که منجر به پیامدهایی شامل: «تشدید آسیب‌پذیری در برابر عوامل مخاطره‌آمیز»، «قرارگیری مداوم در معرض خشونت» و «خانواده زدایی از زندگی روزمره» می‌شود.
 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Prostitution: Social Imposition or Personal Choice; A Qualitative Analysis*

نویسندگان [English]

  • ismaeel ghorbani 1
  • Mahdi Kermani 2
  • hosean behravan 3
  • Hossein Akbari 4

1 Department of Social Sciences, Faculty of Literature and Human Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

2 department of social sciences, Faculty of Letters and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

3 Department of Social Sciences, Faculty of Literature and Human Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

4 Department of social sciences, Faculty of Letters and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

چکیده [English]

Abstract
This study examines the life experiences and perceptions of prostitutes. The research design is an exploratory qualitative one and is based on the interpretive paradigm, in terms of the results it is applied and in terms of the criteria of the time it is cross-sectional. Through a systematic analysis of in-depth interviews with 16 participants (prostitutes, procurers, and customers) the grounded theory was conducted based on Strauss and Corbin's approach. After open and axial coding, 80 subcategories and 20 main categories were extracted. Ultimately, based on selective coding, the central phenomenon was formulated in the form of "prostitution, conflict resolution in the cycle of poverty, insecurity and exploitation". The results of the research showed that the central phenomenon was influenced by a set of underlying conditions including "deficiency in household and women-related laws" and "instability in socio-economic conditions" and interventional conditions including "deprivations from traditional culture", "inappropriate marriage",
 
"addiction and acceleration of the propensity for prostitution", "domestic violence", "weak social skills", "shaky family" and "educational background",  and causal conditions included "social insecurity", "the prosperity of the market for exploitation" and "the increasing poverty of the household." Prostitutes also use strategies such as "active compliance with existing status" and "cross-sectional/non-enforced resistance" that results in "incapacitated risk aversion", "continuous exposure to violence" and "removing family from everyday life."
Key words: Prostitution, Prostitute Market, Grounded Theory, Customer, Procurer

منابع
-  ابوالحسن تنهایی، حسین. (1374). درآمدی بر مکاتب و نظریه‌های جامعه‌شناسی. تهران: مرندیز.
-  ایزدی، حسین و ضرغامی، افراسیاب. (1393). عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر پدیده روسپی‌گری در شهر شیراز در سال 1389، توسعه اجتماعی. 9 (1).
-  ببی، ارل. (1381). روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی. ترجمه: رضا فاضل. تهران: سمت.
بهزیستی خراسان شمالی. (1396). دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعی معاونت امور اجتماعی.
بهزیستی کشور. (1396). دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعی معاونت امور اجتماعی.
-  ترابی، یوسف. (1390). نقش دین و معنویت در پیشگیری از جرم. (با تأکید بر دین اسلام). کارآگاه. شماره 14.
-  جربانی، حمید. (1389). بررسی آماری جرائم زنان ایران. مجله حقوقی دادگستری. 72.
-  جعفری، تیمور. (1394).بررسی آماری و تحلیل جغرافیایی اقوام ساکن در آبادی‌های خراسان شمالی. فصلنامهدانشانتظامیخراسانشمالی.2. (7).
-  ذکایی، محمد سعید. (1381). نظریه و روش در تحقیقات کیفی. فصلنامه علوم اجتماعی. شماره 17.
-  ربانی خوراسگانی، علی و قانع عزآبادی، فرزانه. (1394). بررسی تجارب زیسته زنان روسپی (مورد مطالعه: شهرهای یزد و اصفهان). پژوهش‌های راهبردی مسائل اجتماعی ایران (پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی). 4 (2).
-  رنجبر، بهرام و شرافتی پور، جعفر. (1395). تأثیر ازهم‌گسیختگی خانوادگی بر خیابانی شدن زنان، انتظام اجتماعی. 8 (1).
سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی خراسان شمالی. (1396). گزارش اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی استـان خراسـان شمـالی سـال 1395. معاونت برنامه‌ریزی: انتشارات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی خراسان شمالی.
-  ستوده، هدایت الله. (1389). آسیب‌شناسی اجتماعی (جامعه‌شناسی انحرافات). تهران: آوای نور.
-  شکربیگی، عالیه و قزوینه، ژیلا. (1396). روسپی‌گری زنان (مورد پژوهی روسپی‌گری زنان کولی در محله حکمت‌آباد کرمانشاه)، مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، 15. (3).
-  صدیق سروستانی، رحمت‌الله. (1390). آسیب‌شناسی اجتماعی (جامعه‌شناسی انحرافات). تهران: انتشارات سمت.
-  عباس زاده، محمد و حسین پور، ابراهیم. (1390). کاربرد تثلیت در پژوهش‌های کیفی (با تأکید بر رویکرد نظریه زمینه‌ای). فصلنامه علمی پژوهشی روش‌شناسی علوم انسانی. 17 (67).
-  علوی، سید حمیدرضا. (1389). تأثیر عوامل اجتماعی بر گرایش افراد به اعتیاد، سرقت و روسپی‌گری، اسلام و پژوهش‌های تربیتی، سال دوم، شماره دوم.
-  فاتحی، ابوالقاسم؛ صادقی، سعید و اخلاصی، ابراهیم. (1389). توصیف و تحلیل ویژگی‌های جامعه‌شناختی و روان‌شناختی دختران و زنان روسپی در استان اصفهان.
-  محمدپور، احمد. (1388). بازسازی معنایی تغییرات خانواده به شیوه نظریه زمینه‌ای: مطالعات موردی ایلات منگور وگورک. فصلنامه خانواده پژوهشی. سال پنجم. شماره 19.
-  محمدپور، احمد. (1390). ضد روش: منطق و طرح روش‌شناسی کیفی (جلد 2). تهران: انتشارات جامعه شناسان.
-  محمدپور، احمد و ایمان. (1387). بازسازی معنایی پیامدهای تغییرات اقتصادی در منطقه اورمانات تخت کردستان: ارائه یک نظریه زمینه‌ای. فصلنامه رفاه اجتماعی. 7 (28).
-  مسلمی بیدهندی، پروین؛ آقابخشی، حبیب اله و اسماعیلی، ایرج. (1392). نحوه تأمین نیاز عاطفی زنان از سوی مردان و نقش آن در روسپی‌گری زنان. پژوهش اجتماعی، 6 (19).
-  وروایی، اکبر؛ نیازخانی، مرتضی و کلاکی، حسن. (1389). بررسی تأثیر عوامل اقتصادی بر گرایش به ناهنجاری اجتماعی و راهکارهای انتظامی - اجتماعی پیشگیری از آن (مطالعه موردی روسپی‌گری خیابانی). انتظام اجتماعی. 2 (1).
-  یوسفی، علی و دیگران. (1394). شناسایی عوامل تعیین‌کننده فقر چندبعدی در مناطق روستایی ایران، پژوهش‌های روستایی.6(4).
 
-   Cho S. (2013). Does Legalized Prostitution Increase Human Trafficking?.World Development.41:67–82.
-   Church S. (2003). The social organization of sex work: implications for female prostitute’s health and safety. (PhD thesis submitted in University of Glasgow).
-   Dhavaleshwar, C. U., & Umesh, T. (2012). Socio Economic Status of Prostitutes and Intervention of Social Work. Thematic Journal of Social Sciences, 1 (4), 102-105.
-   Egan T. M. (2002). Grounded theory research and theory building. Advances in developing human resources, 4(3), 277-295.
-   Flick, U. (2018). An introduction to qualitative research. Sage Publications Limited.
-   Golafshani, N. (2003). Understanding reliability and validity in qualitative research. The qualitative report, 8(4), 597-606.
-   Harcourt, C., & Donovan, B. (2005). The many faces of sex work. Sexually transmitted infections, 81(3), 201-206.
-   Howell, J. (2003). Economic and social obligations of women street prostitutes in Southern Mexico (No. 278). MichiganStateUniversity.
-   Igbo, E. U. M., & Anugwom, E. E. (2002). Social change and social problems: A Nigerian perspective. AP Express Publishers.
-   John-Fisk, H. (2013). Uncovering the realities of prostitutes and their children in a cross national comparative study between India and the US. The University of Utah.
-   Long, Billy (2012). Freedom for Women in the Sex Work Occupation: Twenty-Three Reasons Why Prostitution Should Be Legalized In America, International Journal of Humanities and Social Science Vol. 2 No. 16.
-   Nnachi, R. O. (2007). Advanced psychology of learning and scientific enquiries. Enugu: JJ Classic Publishers Ltd.
-   Qayyum, S., Iqbal, M. M. A., Akhtar, A., Hayat, A., Janjua, I. M., & Tabassum, S. (2013). Causes and Decision of Women's Involvement into Prostitution and its Consequences in Punjab, Pakistan. Academic Research International. 4(5): 398.
-   Ritchie, J., Lewis, J., Nicholls, C. M., & Ormston, R. (Eds.). (2013). Qualitative research practice: A guide for social science students and researchers. sage.
-   Sallmann, J. (2010). Living with stigma: women’s experiences of prostitution and substance use. Journal of Women and Social Work. 25 (2), 146-159.
-   Sawyer, S. P., & Metz, M. E. (2009). The attitudes toward prostitution scale: Preliminary report on its development and use. International journal of offender therapy and comparative criminology, 53(3), 334-347.
-   Scott, J., & Marshall, G. (2009). A dictionary of sociology. OUP Oxford.