نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• احمد غیاثوند ¹
• الهه آب نیکی ²
• اردشیر انتظاری ¹

¹ دانشیار گروه جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبایی

² گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه عالمه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

بعد از شیوع همه‌گیری کرونا در اواخر سال 2019، تمام ابعاد زندگی فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بشری به‌سرعت تحت تأثیر قرار داد. بر این مبنا پژوهش‌های جامعه‌شناختی مختلفی در ایران بعد از شیوع کرونا انجام شد. بررسی این پژوهش‌ها می‌تواند به درکِ تجربه جامعه‌شناسی ایرانی در مواجهه با همه‌گیری کرونا کمک نماید. بر این مبنا، پژوهش حاضر به روش مرور سیستماتیک انجام گردیده است. پژوهش‌های مورد بررسی شامل 101 گزارش و مقاله علمی ـپژوهشی است که از آغاز همه‌گیری کرونا تا آبان 1402 منتشر شده‌اند. بعد از جمع‌آوری پژوهش‌های موردنظر، از دو جنبه مورد تحلیل و ارزیابی گرفتند. ابتدا پژوهش‌های انتخاب‌شده از لحاظ ساختاری بررسی شدند؛ سپس محتوای یافته‌های پژوهش‌ها، مقوله ‌سازی گردید. بر اساس تحلیل صورت گرفته، پژوهش‌های جامعه‌شناختی در چند حوزه عمده صورت گرفته‌اند: زیست‌-جهانِ رسانه‌ای‌شده (فضای مجازی و رسانه‌های سنتی)، زیست‌-جهانِ در مخاطره (اضطراب و هراس، مخاطره، قرنطینه و تروماسازی)، پزشکی‌شدن (مراقبت، پزشکینه‌شدن و سلامت)، بازاندیشی معنایی (بازاندیشی و مرگ‌اندیشی) و تغییر مناسبات فرهنگی-اجتماعی (تعاملات خانوادگی، تحولات فرهنگی، تحولات اجتماعی، رفتارهای جمعی، گروه‌های حاشیه‌ای و تحولات دینداری). در مقابل برخی موضوعات و حوزه‌های پژوهشی مانند پیامدهای سیاسی و اقتصادی همه‌گیری کرونا که بر کلیت جامعه ایرانی تأثیرگذار هستند، به حاشیه رفته و چندان مورد بررسی قرار نگرفته‌اند.

کلیدواژه‌ها

• همه‌گیری کرونا
• جامعه‌شناسی ایرانی
• مناسبات فرهنگی-اجتماعی
• جهان مخاطره‌آمیز
• مرور سیستماتیک

موضوعات

• این نشریه مقالات معتبر در حوزه های ذیل را به چاپ می رساند: مددکاری اجتماعی رفاه اجتماعی سلامت اجتماعی امنیت اجتماعی مسائل اجتماعی هنجارها

عنوان مقاله [English]

A systematic reading of sociological studies in Covid-19 epidemic in Iranian society

نویسندگان [English]

• ahmad ghiasvand ¹
• Elahe Abniki ²
• ardashir entezari ¹

¹ Associate Professor, Department of Sociology, Allameh Tabatabai University

² Department of Sociology, Faculty of Social Sciences, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran

چکیده [English]

After the spread of the COVID-19 epidemic at the end of 2019, it quickly affected all aspects of cultural, social, economic, and political life. Based on this, various sociological research was conducted in Iran after the outbreak of Covid-19. Examining this research can help to understand the experience of Iranian sociology in facing the COVID-19 epidemic. This research has been conducted using a systematic review method. The investigated study includes 101 scientific research articles published from the beginning of the COVID-19 epidemic to November 2023. After collecting the relevant research, they were analyzed and evaluated from two aspects. First, the selected studies were structurally reviewed. Then, the content of the research findings was categorized. Based on the analysis, sociological researches has been carried out in several significant areas: medialized bio-world (virtual space and traditional media), bio-world in danger (anxiety and fear, danger, quarantine, and trauma), medicalization (care, medicalization, and health), semantic rethinking (rethinking and death thinking) and changing social-cultural relations (family interactions, cultural changes, social changes, collective behaviors, marginal groups and religiosity changes). Some topics and areas of research, such as the political and economic consequences of the COVID-19 epidemic, which affects the entire Iranian society, have been sidelined and have not been investigated much.

کلیدواژه‌ها [English]

• Covid-19 Epidemic
• Iranian Sociology
• Socio-Cultural Relations
• Risk World
• Systematic Review