نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی دانشگاه علامه طباطبایی تهران (نویسنده مسئول).

2 دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی دانشگاه علامه طباطبایی تهران

3 دانش آموخته کارشناسی ارشد مددکاری اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی تهران.

چکیده

چکیده
این پژوهش اثربخشی درمان راه‌حل مدار کوتاه‌مدت (به‌عنوان یکی از مداخلات مددکاری اجتماعی کلینیکی و روانشناختی) را بر تاب‌آوری و پیشگیری از عود مردان وابسته به مواد مخدر شهرستان قروه مورد بررسی قرار داده است. این مطالعه به روش نیمه آزمایشی و به‌صورت اجرای پیش‌آزمون- پس‌آزمون بر روی دو گروه (آزمایش و کنترل) همراه با پیگیری سه‌ماهه انجام ‌شده است، گروه نمونه دربرگیرنده ۳۰ آزمودنی مرد مبتلابه اعتیاد در شهر قروه بود که به‌صورت قضاوتی و با داشتن ملاک‌های لازم از بین مراجعه‌کنندگان به کلینیک ترک اعتیاد انتخاب شدند. جهت گردآوری داده‌ها از مقیاس تاب‌آوری کانر و دیویدسون و ابزار آزمایشگاهی تست تشخیص سریع استفاده شد. پس از انجام پیش‌آزمون برای دو گروه آزمایش و کنترل، مداخله درمان راه‌حل مدار طی 7 جلسه (یک و نیم‌ساعته) بر روی گروه آزمایش اجرا شد. درنهایت، در پس‌آزمون پرسشنامه تاب‌آوری برای دو گروه و تست تشخیص سریع استفاده شد و متعاقب آن، در فاصله سه ماه، آزمون پیگیری به عمل آمد. نتایج نشان داد که میانگین نمرات گروه آزمایش در تاب‌آوری افزایش‌یافته است و میزان عود در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل کمتر بوده است. نتیجه این که درمان راه‌حل‌مدار کوتاه‌مدت به‌عنوان یکی از مداخلات مددکاری اجتماعی و روانشناختی از قابلیت عملی خوبی در افزایش تاب‌آوری و کاهش عود افراد وابسته به مواد مخدر برخوردار است.
واژه‌های کلیدی: درمان راه‌حل‌مدار، تاب‌آوری، کاهش عود، مردان وابسته به مواد مخدر.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Studying The Influence of Solution-Focused Brief Therapy on Preventing Relapse to Addiction Among Men Kaveh Ghaderi , Mohammad Masood Motevalli Yosef Esmiri , Sorush Lotfi Received: 30/6/2015 Accepted: 13/2/2016 Abstract: This study has been conducted aiming at studying the influence of Solution-Focused Brief Therapy (introduced as one of social work and psychological interventions) on enhancing resiliency and preventing

نویسندگان [English]

  • k g 1
  • m m 2
  • u a 2
  • s l 3

چکیده [English]

Studying The Influence of Solution-Focused Brief Therapy on Preventing
Relapse to Addiction Among Men
Kaveh Ghaderi[1]   ,   Mohammad Masood Motevalli[2]
Yosef Esmiri[3]   ,  Sorush Lotfi[4]
Received: 30/6/2015           Accepted: 13/2/2016
 
Abstract:
This study has been conducted aiming at studying the influence of Solution-Focused Brief Therapy(introduced as one of social work and psychological interventions) on enhancing resiliency and preventing of Relapse to addiction among men in Qorveh-This study has been carried out through the semi-experimental method and in the form of a pre-test and a post-test performance on two groups (experimental and control) within a three-month  time period. The sample included 30 addicted men selected among clients who met the essential criteria and were randomly divided in two groups of experimental and control. To collect the data, the Connor-Davidson Resilience Scale as well as laboratory tools for fast diagnosis were used. After performing the pre-test on the  experimental and control groups, solution-focused brief therapy interference was performed on the



[1]. M.Sc in Clinical Psychology, Department of Psychology and Educational
     Sciences, Allameh  Tabataba’i  University, Tehran. Iran. (Corresponding author)
     kawe.ghaderi@gmail.com


[2]. M.Sc in Clinical Psychology, Department of Psychology and Educational
    Sciences, Allameh  Tabataba’i  University, Tehran. Iran


[3]. M.Sc in Clinical Psychology, Department of Psychology and Educational
    Sciences, Allameh  Tabataba’i  University, Tehran. Iran


[4]. Msc in Social Work, Department of Social Sciences, Allameh  Tabataba’i
    University, Tehran. Iran.

منابع
-   جوکار، بهرام. (1386)، نقش واسطه‌ای تاب آوری در رابطه بین هوش هیجانی و هوش عمومی با رضایت از زندگی. فصلنامه روانشناسی معاصر. دوره دوم شماره سه.
-   داودی، زهرا؛ اعتمادی، عذرا و بهرامی، فاطمه. (1390)، رویکرد کوتاه‌مدت را ه حل محور برای کاهش گرایش به طلاق در زنان و مردان مستعد طلاق، فصلنامة علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال یازدهم، شماره ۴۳.
-   زرین کلک، حمیدرضا. (1389)، اثربخشی آموزش مؤلفه‌های تاب آوری بر کاهش آسیب‌پذیری نسبت به اعتیاد و تغییر نگرش دانش آموزان نسبت به مصرف مواد. فصلنامه اعتیاد پژوهی.
-   شاطریان، محسن؛ منتی، رستم؛ کسانی، عزیز ومنتی، والیه. (1393)، عوامل مرتبط با عود اعتیاد در بیماران مراجعه‌کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر ایلام. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی ایلام. دوره بیست دوم، شماره ششم.
-   شاکرمی، محمد؛ داورنیا، رضا و زهراکار، کیانوش. (1393)، اثربخشی درمان کوتاه‌مدت راه‌حل محور بر کاهش استرس زناشویی زنان. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، دوره بیست دوم، ضمیمه، شهریور.
-   شاکرینیا، ایرج و محمدپور، مهری. (1389)، بررسی رابطه استرس شغلی و تاب آوری با فرسودگی شغلی پرستاران زن بیمارستان‌های دولتی شهر رشت، فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، سال چهاردهم، شماره دوم تابستان ص. (165-169)
-   شامحمدی قهاره، اعظم؛ درویزه، زهرا و پورشهریاری، مه سیما. (1387)، اثربخشی آموزش مهارت‌های ارتباطی بر افزایش سازگاری زناشویی همسران معتادان و پیشگیری از بازگشت معتادان مرد در شهر اصفهان، فصلنامه اعتیاد پژوهی.
-   شفیع زاده، رقیه. (1391)، رابطه تاب آوری با پنج عامل بزرگ شخصیت، دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، سال سیزدهم، شماره سه پاییز 1391، (پیاپی،49)
-   ماردپور، علیرضا؛ نجفی، محمود و امیری، فرنگیس. (1393)، اثربخشی پیشگیری از عود مبتنی بر ذهن آگاهی در پیشگیری از عود، ولع مصرف و خودکنترلی در افراد وابسته به مواد افیونی، فصلنامه اعتیاد پژوهی سوءمصرف مواد، سال هشتم، شماره سی و دوم.
-   متین نژاد، سیده اعظم؛ محمد موسوی، سیدعلی و شمس اسفندآباد، حسن. (1389)، مقایسه شیوه‌های حل مسئله و سبک‌های تفکر در افراد مصرف‌کننده مواد و افراد غیر معتاد، فصلنامه اعتیادپژوهی، ۱۱.
-   محمدی، ابوالفضل. آقاجانی، میترا و زهتاب ور، غلامحسین. (1390) ارتباط اعتیاد، تاب آوری و مؤلفه‌های هیجانی. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، سال هفدهم، شماره ۲، 136-۱۴۲.
-   مظفری، سمانه؛ میرزایی، سجاد و نجفی، فاطمه. (1389)، بررسی عوامل مؤثر بر بازگشت مجدد به‌سوی اعتیاد در مددجویان مراجعه‌کننده به کانون‌های بازپروری منتخب شهر تهران در سال 1388، اولین همایش کشوری دانشجویی عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، تهران، دانشگاه علوم پزشکی ایران.
-   میر هاشمی، مالک و نجفی، فاطمه. (1393)، اثربخشی درمان راه‌حل مدار بر تاب آوری و احساس انسجام بیماران مولتیپل اسکلروزیس (ام اس)، مجله علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی، دوره ۲۴، شماره ۳، پاییز ۹۳، صفحات ۱۷۵ تا ۱۸۱.
 
-    Agnes, M. E. (2013). Webster’s new world college dictionary. Foster City, CA: John Wiley.
-    Bandura, A. (1982). Self-efficacy mechanism in human agency. American Psychologist, 37, 122–147.
-    Bavelas,J, De Jong,P & Franklin,C. (2013). Solution Focused Therapy Treatment Manual for Working with Individuals.Solution Focused Brief Therapy Association July 1, 2013.
-    Berg, I. K. & Miller, S. (1993). Working with the problem drinker. NY: W. W. Norton.
-    Brandon TH, Vidrine JI, Litvin EB. (2007). Relapse and relapse prevention. Annu Rev Clin Psychol.3:257–84.
-    Campbell-sills,L,.&stein,M.B. (2007). Psychometric Analysis and Refinement of theConnor–Davidson Resilience Scale (CD-RISC):Validation of a 10-Item Measure of Resilience. Journal of Traumatic Stress, Vol. 20, No. 6, December 2007, pp. 1019–1028.
-    Cavanagh, M., & Grant, A.M. (2010). The solution-focused coaching approach to coaching. In E. Cox, T. Bachkirova, & D. Clutterbuck (Eds.), Sage handbook of coaching (pp. 34–47). London: Sage.
-    Condly, S.J. (2006). Resilience in children: A review of literature with implications for education. Urban Education, 41(3) 211-236.
-    Conner, K.,M. and Davidson, j.R.T. (2003). Development of a new resiliencescal: The conner-DavidsonResilience scale (CD-RISC) Depression and Anxiety 18.76-82.
-    de Shazer, S. (1985). Keys to solution in brief therapy. New York: Norto
-    De Shazer, S., Dolan, Y.M., Korman, H., Trepper, T.S., McCollum, E.E., & Berg, I.K. (2006),More than miracles: The state of the art of solution focused therapy.New York: HaworthPress.
-    DeJong, P. & Berg, I. K. (2001). Interviewing for solutions. 2 ed.Pacific Grove: Brooks/Cole
-    DeShazer S. (1985). Keys to Solution in Brief Therapy. WW Norton, 1985.
-    Bannink F. P. (2007). Solution-Focused Brief Therapy Jouranal of Contemp Psychother 2007;37: 87-9
-    Fergus, S., & Zimmerman, M. A. (2005). Adolescent resilience: A framework for understanding healthy.
-    Franklin, C. Trepper, T.S., Gingerich, W. & McCollum, E. (2012). Solution-focused brief therapy: A handbook of evidence based practice. New York: OxfordUniversity Press.
-    Gingerich, W. J. & Peterson, L.T. (2013). Effectiveness of solution-focused brief therapy: A systematic qualitative review of controlled outcome studies. Research on Social Work Practice. 23(3) 266-283
-    Grant,A,M, Cavanagh,M,J, Kleitman,S & Yu,N. (2012). Development and validation of the solution-focused inventory. The Journal of Positive Psychology Vol. 7, No. 4, July 2012, 334–348.
-    Jackson, P.Z., & McKergow, M. (2002). The solutions focus: The SIMPLE way to positive change. London: Nicholas Brealey.
-    Kim, J. S, & Franklin, C. (2008). Solution-focused brief therapy in schools: A review of the outcome literature. Children and Youth Services Review, 31(4), 464-470.
-    Koorankot, J, Mukherjee,T & Ashraf,Z,A. (2014). Solution-Focused Brief Therapy for Depression in an Indian Tribal Community: A Pilot Study. International Journal of Solution-Focused Practices 2014, Vol. 2, No. 1, 4-8.
-    Le Moal M, Kooh GF. (2007). Drug addiction: pathways to the disease and pathophysiological perspective. European Neuro-psycho-pharmacology, 17(6-7):377-9
-    Lee, M.Y., Sebold, J & Uken, A. (2002). Role of Self-Determined Goals in Predicting
-    McKergow, M., & Stellamans, A. (2011). Restoring the client’s choice of action. InterAction – The Journal of Solution Focus in Organizations, 3, 98–105..
-    Osborn.c.j(2001).does disease really matter?Incorporaing solution- focused brief therapy in alcoholism treatment unpublished dissertation:kent state university,kent,oh io.
-    Saadatzaade,R & Khalili,SH. (2012). Effects of Solution - Focused Group Counseling on Student’s Self -Regulation and academic achievement. International Journal for Cross-Disciplinary Subjects in Education (IJCDSE), Volume 3, Issue 3.
-    Sadeghieh S, Azami A, Barak M, Seddigh A, Amani F. Factors affecting the relapse among the patients referring voluntarily to addiction-abandoning centers, 2000]. Journal of ArdabilUniversity of Medical Sciences 2004; 3(12): 36-40. (Persian)
-    Scali J, Gandubert C, Ritchie K, Soulier M, Ancelin M-L, et al. (2012). Measuring Resilience in Adult Women Using the 10-Items Connor-DavidsonResilience Scale (CD-RISC). Role of Trauma Exposure and Anxiety Disorders. PLoS ONE 7(6)
-    Selekman, M. D. (1993). Pathways to change brief therapy solution with difficult adolecents.New York: Guilford.
-    sharma, Amit k upadhyaya, Suneet K,. (2012). A study of factors affecting relapse in substance abuse. Indian J.L.Sci. 2 (1): 31 – 35
-    Sinha, Rajita. (2011). New Findings on Biological Factors Predicting Addiction.
-    Snyder, C.R., Rand, K.L., & Sigmon, D.R. (2002). Hope theory: A member of the positive psychology family.In C.R. Snyder & S.J. Lopez (Eds.), Handbook of positive psychology (pp. 257–276). London: OxfordUniversity Press.
-    Stams, G.J.J.M., Dekovic, M., & Buist, K., & De Vries, L. (2006). Effectiviteit van oplossingsgerichte korte therapie: een meta-analyse (Efficacy of solution focused brief therapy: A meta-analysis). Tijdschrift voor gedragstherapie, 39, 81-94.
-    Stepleman, LM. WRIGHT. DE Bottonari, KA. (2009). Socioeconomic status: Risks and Resilience. Springer. 273-302.
-    Trepper, Terry S. McCollum, Eric E, De Jong,. Peter, Korman, Harry. Gingerich Wallace and Franklin,Cynthia. (2010). Solution Focused Therapy Treatment Manual for Working with Individuals Research Committee of the Solution Focused Brief Therapy Association.
-    United Nations Office on Drugs and Crime, World Drug Report 2014 (United Nations publication, Sales No. E.14.XI.7.
-    Wallace J. Gingerich and Lance T. Peterson.Effectiveness of Solution-Focused BriefTherapy: A Systematic Qualitative Review of Controlled Outcome Studies. Research on Social Work Practice 23(3) 266-283.
 
.