نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• کرم حبیب‌پور گتابی ¹
• صلاح الدین قادری ²
• زهرا رادپور ²

¹ گروه جامعه‌شناسی دانشگاه خوارزمی

² دانشگاه خوارزمی

چکیده

پژوهش حاضر به منظور شناخت ماهیت، سنخ‌ها و تجربة زیستة سالمندان در زمینة ناخشنودی در روابط خانوادگی، با رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی به مطالعة ناخشنودی‌های سالمندان تهرانی در این روابط پرداخته است. روش نمونه‌گیری، نمونه‌گیری هدفمند با استراتژی دردسترس بود. افراد مورد مطالعه شامل 30 نفر از مردان و زنان سالمند شهر تهران بود که با آنها مصاحبۀ عمیق نیمه‌ساختاریافته انجام شد و داده‌‌ها با تکنیک تحلیل تماتیک (مضمونی) تحلیل شدند. یافته‌ها حاکی است که سالمندان ضمن درک غفلت‌گونه از ناخشنودی، تجارب چندگانه‌ای از ناخشنودی و انواع آن داشتند که مهمترین آنها، سوء‌رفتار کلامی، سوء‌رفتار جسمی، سوء‌رفتار احساسی/عاطفی، بی‌اعتباری و نامراقبتی توسط اعضای خانواده بود. ناخشنودی را براساس نوع آن که سالمندان در روابط خانوادگی تجربه کرده‌اند، می‌توان به 5 سنخ تقسیم کرد: عاطفی، کلامی، مراقبتی، اقتصادی و مالی، و جسمی. در مقابل، سالمندان استراتژی‌های متفاوتی را برای مواجهه با این ناخشنودی‌ها در پیش گرفته‌اند که رایج‌ترین آنها، سکوت و تساهل، و طرد انتخابی است. یافته‌ها دلالت بر آن دارند که سالمندان، اگرچه ناخشنودی‌های مضاعف و چندگانه‌ای را تجربه می‌کنند، اما شکل این تجربه فراگیر نبوده و از الگوی متفاوتی در بین سالمندان برحسب مرد و زن، بی‌/کم‌سواد و باسواد، و شاغل و غیرشاغل تبعیت می‌کند.

کلیدواژه‌ها

• سالمندی
• ناخشنودی
• سالمندآزاری
• روابط خانوادگی
• پدیدارشناسی

عنوان مقاله [English]

Elderly and Dissatisfaction in Family Relations (Phenemonoligical Study among Tehranian Elderly)

نویسندگان [English]

• Karam Habibpour Gatabi ¹
• Salahedin Ghaderi ²
• Zahra Radpour ²

¹ Department of Sociology at Kharazmi University

² Kharazmi University

چکیده [English]

This study deals with study of dissatisfactions of Tehranian elders in family relations in order to understand the nature, types and lived experience of the elderly in dissatisfaction in these relationships by using qualitative approach and phenomenology method. Sampling method was purposeful sampling with a combination of convenience and snow-balling strategies. The study population consisted of 30 elderly men and women in Tehran, which was done semi-structured deep interviews and data was analyzed by thematic analysis. The findings suggest that the elderly, while having neglect understanding of dissatisfaction, had multiple experiences of dissatisfaction and its types, most notably verbal abuse, physical abuse, emotional/affectional abuse, discredit and lack of care by family members. Dissatisfaction can be classified into five categories according to the types of abuses experienced by the elderly in family relationships: emotional dissatisfaction, verbal dissatisfaction, care dissatisfaction, economic and financial dissatisfaction, and physical dissatisfaction. The elderly have taken different strategies to deal with these dissatisfactions, most notably silence and tolerance, and selective exclusion. The findings indicate that the elderly, although experiencing duplicate and multiple dissatisfactions, but the form of this experience is’nt comprehensice and follows a different pattern among elderly people in terms of men/women, illiterate/literate, and employed/non-employed.

کلیدواژه‌ها [English]

• Aging
• Dissatisfaction
• Elder abuse
• Family relationships
• Phenomenology