نویسندگان

1 دانشجوی دکترای مدیریت دولتی، گرایش منابع انسانی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران. (نویسنده مسئول).

2 دانشیار دانشگاه علوم انتظامی، تهران، ایران

3 دانشیار دانشگاه الزهراء (س)، تهران، ایران

4 دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران

چکیده

چکیده
رسالت عظیم دانشگاهیان در تأمین سلامت و پویایی فردی- اجتماعیِ اعضای جامعه، تعریف‌شده است، امّا در حال حاضر مسئله اصلی که دانشگاهیان با آن دست‌وپنجه نرم می‌نمایند این است که، سلامت و پویایی دانشگاه‌ها با شیوع بیماری‌ای سازمانی، با عنوان "بی‌نشاطی اجتماعی اعضا"، به خطر افتاده است. تحقیق حاضر از نظر نوع هدف کاربردی بوده و سعی دارد تا با الهام از روش داده بنیاد و رویکرد تفسیری، مدل پارادایمیِ "بانشاطی و سلامت اجتماعی اعضای دانشگاه‌ها"، را کشف نماید.
جمع‌آوری داده‌ها با استفاده از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته، در محدودة زمانی سال‌های 97-95 صورت پذیرفته است. روش‌شناسی تحقیق، روش کیفی است. با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند و بر مبنای شاخص اشباع نظری، تعداد بیست نفر از خبرگان دانشگاهی به‌عنوان نمونه‌ای از جامعه پژوهش مورد مصاحبه قرار گرفتند. کدهای حاصل از متن گزاره‌ها، با استفاده از متدولوژی کلایزری احصا شدند و سپس بر مبنای آن‌ها، مدل پارادایمیِ سلامت و بانشاطی اجتماعی اعضای دانشگاه‌ها به صورتی داده بنیاد شناسایی شد.
روایت نظری این پژوهش بر مبنای مدل پارادایمیِ" نشاط و سلامت اجتماعی دانشگاهیان"احصاءشده، بدین شرح جلوه‌گر شد: " دانشگاه می‌تواند با استقرار نظام مدیریت استراتژیک منابع انسانی و تحت تأثیر سه شرط لازم و کافیِ حمایت در رفع تعارض‌های کار- خانواده، تأمین بالندگی ساختاری دانشگاه، پرورش تعاملات روان‌شناختی مثبت فردی سازمانی اعضا، و با رفع موانع سازمانی اجتماعی نشاط‌آفرینی از طریق برندسازی توانمندی‌های دانشگاه، زمینه‌ساز تأمین سلامت و نشاط اجتماعی اعضا شود. به‌گونه‌ای که بازتاب آن در قالب شکوفایی استعدادها و پویایی آموزشی-پژوهشی-اجرایی عضو دانشگاه (تولید و اشتراک علم) و پاسخ به نیازهای محیطی و محاطی (کیفیت، تخصص، دانش، درآمدزایی) دانشگاه به نمایش گذاشته خواهد شد.
 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The vigor-creating and social health of academics: A Grounded Theory Method

نویسندگان [English]

  • Behnoush Jovari 1
  • u m 2
  • s gh 3
  • Narges Hasan Moradi 4

1 Alzahra-Farhangiyan

4 Tehran Shomal branch

چکیده [English]

Abstract
The comprehensive mission of universities for providing individual and social health and dynamics for the members of its society has already been defined. However, at present, the most prominent problem for which university members are struggling for is in terms of the so called epidemic ‘institutional disease’ which has endangered and diminished the health and dynamics of university vigor and dynamism of human resources of universities. The purpose of this study is to present a paradigm model of social vigor-creating strategies in the environment of universities. The research is a practical one in terms of purpose, and it is based on the analysis of existing social barriers for the creation of vigor at universities, and for identifying, compiling and prioritizing strategic and operational programs. Data collection was conducted using a study method, a targeted observation,  semi-structured interviews, as well as document review related to the strategic and operational programs of universities in the period of time
between 2016-2018. The research methodology is a qualitative one based on the analysis of 20 university expert responses, and it uses the Colaizzi method for social vigor-creating of members, open and axial coding. Based on the findings of the research, the narrative of the grounded theory of social vigor-creating, which explains the social vigor of the human resources of universities, was as follows: universities can create social vigor by establishing strategic human resource management under the influence of three necessary and sufficient conditions for the development of positive psychological resources of members, support for family and social responsibilities of members, and the maturing-oriented structure strategies through empowerment branding of  university members in the target population. It is hoped that the reflection of the latter would be presented in the blossoming of talents and educational, research, and administrative dynamics of university members (production and scientific sharing) as well as  respond to the social and contextual needs (qualitative, specialized, knowledge, and monetization) of universities.
Keywords: Social Vigor-creating, Social Health, Colaizzi Method; Grounded Theory, Agreement Coefficien
 

منابع
-    ایزی، الهه سادات؛ آگاهی، محسن. (1395). "رابطه امنیت و اعتماد اجتماعی و میزان نشاط اجتماعی"، فصلنامه دانش انتظامی خراسان شمالی، دفتر تحقیقات کاربردی فا، سال سوم، شماره 11: 77-103.
-    باصری، احمد. (1389). "نقش توسعه شادی و نشاط در افزایش روحیه حماسی"، فصلنامه روانشناسی نظامی، سال اول، شماره دوم:61-71.
-    باقری، مسلم؛ جاجرمی زاده، محسن؛ بنافی، منصوره. (1396). بررسی نقش میانجی‌گری نشاط اجتماعی در رابطۀ معنویت سازمانی و تعهد سازمانی (مورد مطالعه: دانشگاه شیراز)، فرهنگ در دانشگاه اسلامی، سال هفتم، شماره اول: 3-18.
-    تمیزی فر، ریحانه؛ عزیزی مهر، خیام. (1396). "بررسی رابطه بین اوقات فراغت و نشاط اجتماعی در شهر اصفهان"، پژوهشنامه مددکاری اجتماعی، شماره 6: 209-231.
-    جعفری، پریوش؛ طالب زاده، فاطمه. (1389). "ارائه الگویی برای نشاط و شادی در مدارس ابتدایی شهر تهران"، فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، سال چهارم، شماره 4: 9-32.
-    چاوش باشی، فرزانه؛ دهقان عفیفی، ناهید. (1392). "شناسایی و سنجش عوامل تأثیرگذار بر نشاط سازمانی کارکنان در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب"، فصلنامه علوم رفتاری، سال پنجم، شماره شانزدهم، شماره 16 : 43-66.
-    حق‌گویان، زلفا؛ زارعی متین، حسن؛ جندقی، غلامرضا؛ رحمتی، محمدحسین.(1394)."ارائه الگوی تبیین‌کننده نشاط در کارکنان بانک‌های خصوصی استان قم"، فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی سال چهارم،شماره (شماره پیاپی13): 119-141.
-    حق‌گویان، زلفا، حسن زارعی متین؛ جندقی، غلامرضا؛ رحمتی، محمدحسین. (1395). "شناسایی پیامدهای نشاط کارکنان به‌عنوان یکی از عوامل مؤثر بر سرمایه اجتماعی"، مدیرت سرمایه اجتماعی، دوره 3، شماره 1: 23-41.
-    حق‌گویان، زلفا؛ محمدی حسینی نژاد، ملیحه. (1395)، "بررسی وضعیت نشاط در کارکنان بانک‌های خصوصی استان قم"، پژوهش‌های روانشناختی در مدیریت، سال دوم، شماره اول: 61-90.
-    دانایی‌فرد، حسن؛ امامی، مجتبی. (1392). "استراتژی نظریه داده بنیاد در مطالعات سازمان و مدیریت". (فصل چهارم از کتاب روش‌شناسی پژوهش کیفی در مدیریت: رویکردی جامع). انتشارات صفار. چاپ دوم.
-    زارعی متین، حسن؛ احمدی زهرانی، مریم؛ حق‌گویان، زلفا. (1388). "نقش دانشگاه در ایجاد عوامل مؤثر بر شادی"، فصلنامة فرهنگ در دانشگاه اسلامی 42، سال سیزدهم، شماره 2: 4-24.
-    سرخوش، سعداله. (1394). "حضور افراد در هیئت‌های مذهبی و نشاط اجتماعی (مطالعه موردی شهر همدان در سال 1393)"، دوفصلنامه مطالعات قدرت نرم، سال پنجم، شماره دوازدهم: 99-110.
-    صادقی فسایی؛ سهیلا، شعبانی؛ آفارانی، الهه. (1396). مطالعه درک و تفسیر والدین از پدیده "ولی آزاری": یک مطالعه داده بنیاد در شهر تهران". پژوهشنامه مددکاری اجتماعی, شماره یازدهم، سال سوم: 1-49.
-    صحرائیان، علی؛ غلامه، عبدا....؛ امیدوار، بنفشه. (1390). "رابطۀ نگرش مذهبی و شادکامی در دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز" افق دانش؛ دوره 17؛ شماره 1: 60-74.
-    طالبی، داود؛ زهادی، لیلا. (1385). "بررسی عوامل مؤثر بر نشاط کارکنان در شرکت ساپکو"، فصلنامه مدیریت اطلاع‌رسانی، آموزشی و پژوهشی، بهار و تابستان، سال چهارم، شماره 13 و 14.
-    طاهریان، حسین؛ فیض، داود؛ حیدرخانی، زهرا. (1393). "عوامل مدیریتی و سازمانی مؤثر بر شادی و نشاط در دانشگاه‌ها و تأثیر آن بر تولید علم"، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، شماره 72: 99-116.
-    عابدی، حیدر علی. (1388). "کاربرد روش تحقیق پدیده شناسایی در علوم بالینی". فصلنامه راهبرد، سال نوزدهم، شماره 54: 207-224.
-    فقیهی پور، جواد؛ خادمی، فاطمه. (1395). "سلامت سازمانی"، تهران: انتشارات دارالفنون، چاپ اول.
-    فلاح، محمدحسین؛ نیک فرجام، محمدرضا. (1388). "جایگاه اعتکاف در آموزه‌های دینی و تأثیر آن بر افزایش شادکامی". فصلنامه علمی پژوهشی علوم اسلامی، سال چهارم – شماره 113:16-135.
-    قلاوندی، حسن؛ یار محمد زاده، پیمان؛ بختیار نصرآبادی، حسنعلی؛ سلطانزاده، وحید؛ پاشازاده، یوسف. (1390). "بررسی رابطه نشاط، سلامت روان و رضایت از خانواده در شرکت شیر گاز آذران اصفهان"، مدیریت فرآیند و توسعه، شماره 77، 109-120.
-    قهرمانی قاجار، سوسن؛ جووری، بهنوش؛ غیبی، پروانه. (1396)." تبیین رابطه توانمندسازی روانشناختی در محیط کار با تنیدگی کارکنان (دانشگاه فرهنگیان استان خراسان رضوی)"، ماهنامه علمی- تخصصی مدیریت، اقتصاد و حسابداری.
-    قهرمانی قاجار، سوسن؛ محمدی مقدم، یوسف؛ جووری، بهنوش (1396). "بررسی نقش نشاط منابع انسانی در تصمیم‌گیری سازمانی، مورد مطالعه: مراکز علمی- تحقیقاتی"، فصلنامه علمی- ترویجی منابع انسانی ناجا. سال دوازدهم، شماره پنجم.
-    قهرمانی قاجار، سوسن؛ جووری، بهنوش؛ وکیلی، سمیه (1395). "خط‌مشی گذاری برای مراکز آموزش عالی"، همایش علمی- پژوهشی دانشگاه محور توسعه، دانشگاه پیام نور.
-    محمد زاده، زینب؛ صالحی، کیوان. (1394). "آسیب‌شناسی نشاط و پویایی علمی در مراکز علمی و دانشگاهی مطالعه‌ای با رویکرد پدیدارشناسی"، فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، سال سوم، شماره 11 : 25-1.
-    محمد زاده، زینب؛ صالحی، کیوان. (1395). "تبیین پدیده نشاط و پویایی علمی در مراکز علمی از منظر نخبگان دانشگاهی: مطالعه‌ای با رویکرد پدیدارشناسی"، فصلنامه راهبرد، سال بیست و پنجم، شماره 79: 227-258.
-    محمود پور، بختیار؛ حیدر، رحیمیان؛ عباس پور، عباس؛ دلاور، علی. (1391). "واکاوی چالش‌های فراروی تجاری‌سازی تحقیقات علوم انسانی و ارائه نظریۀ داده بنیاد"، فصلنامه علمی- پژوهشی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، شماره 2:49-19.
-    میرشاه جعفری، ابراهیم؛ عابدی، محمدرضا؛ دریکوندی، هدایت ا..... (1381)، "شادمانی و عوامل مؤثر بر آن"، تازه‌های علوم شناختی ، سال 4، شماره 3.
-    نصر اصفهانی، علی؛ فرخی مجتبی؛ امیری، زینت. (1391). "تأثیر سیرت نیکوی مدیران بر شادی کارکنان بر اساس آموزه‌های اسلامی"، دوفصلنامه علمی پژوهشی مدیریت اسلامی، سال 20، شماره 1 بهار و تابستان 1391: 61-79.
-    نیکویی، نرگس. (1393). "بررسی اثربخشی آموزش ابزار و بر شادکامی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر پایه دوم متوسطه"، نخستین همایش ملی علوم تربیتی و روانشناسی مرودشت آذرماه 93.
-    هزارجریبی، جعفر؛ آستین افشان، پروانه. "بررسی عوامل مؤثر بر نشاط اجتماعی (با تأکید بر استان تهران)"، جامعه‌شناسی کاربردی، 33(1): 119-146.
-    هزارجریبی، جعفر؛ صفری شالی، رضا. (1389). "بررسی مفهوم شادکامی اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن (مطالعه موردی در استان مرکزی)"، برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، دوره 2، شماره 3:72-31.
-    هزارجریبی، جعفر؛ صفری شالی، رضا. (1395). "بررسی احساس شادکامی و عوامل مؤثر بر آن در بین مددجویان بهزیستی شهرستان رشت"، مدیریت فرهنگ، دوره 9، شماره 30:1-14.
-    هزارجریبی، جعفر؛ مرادی، سجاد. (1393). "نشاط اجتماعی و عوامل مرتبط با آن (مطالعه‌ای در بین دانشجویان دانشگاه علامه طباطبائی)"، فصلنامة مطالعات ملی 60، سال پانزدهم، شماره 4، سال 1393: 3-27.
-    یحیی زاده، حسین؛ پورات، زینب. (1393). "تأثیر سلامت اجتماعی بر رضایت شغلی (موردمطالعه، کارکنان شاغل بانک سپه در شهر تهران)"، پژوهشنامه مددکاری اجتماعی, 1(2):43-61.
-    یزد خواستی، فریبا؛ احمدی فروشانی، حبیب اله؛ عریضی، حمیدرضا. (1394). "الگوی علی رابطه‌ای بین نگرش مذهبی، شادی، لذت و سلامت روان در دانشجویان". مطالعات روانشناسی تربیتی، شماره 22 : 157- 176.
 
-    Cloutier, S.; J. Jambeck & N. Scott (2014). The Sustainable Neighborhoods for Happiness Index (SNHI): Journal of A Metric for Assessing a Community’s Sustainability and Potential influence on Happiness.
-    Haller,M;& Hadler,M. (2006).How social relations and structures can produce happiness and unhappiness. Journal of An International Comparative Analysis, 75, 169-216.
-    Karanika, M.,  Duncan,N, Halley M. PontesMark D. Griffiths, (2015). "Organizational identification, work engagement, and job satisfaction", Journal of Managerial sychology, Vol. 30 Issue: 8, pp.1019-1033,
-    Kjerulf. A.(2007). ”Happy hour is 9 to 5”. E-book, (online)
     http://positivesharing.com/category/ happy at work/
-    Kjerulf. A.(2007). “Make your business happy and rich”. (online)
     http://positivesharing.com/
-    Pryce- Jones, J. (2011). Happiness at Work: Maximizing Your Psychological Capital for Success. Journal of Management Decision, Vol. 49 Issue: 6, pp.1028-1032,  https://doi.org/10.1108/00251741111143676
-    Shirom, A. (2011). Vigor as a positive affect at work: Conceptualizing vigor, its relations with related constructs, and its antecedents and consequences. Journal of Review of General Psychology, 15(1), 50-64.
-    Shirom, A., Toker, S., Melamed, S., Berliner, S., & Shapira, I. (2013). Burnout and Vigor asPredictors of the Incidence of Hyperlipidemia among Healthy Employees. Journal of Applied Psychology: Health and Well-Being, 5 (1), 79–98.
-    Sonnentag, S. & Niessen, C. (2008). Staying vigorous until work is over: The role of trait vigor, day-specific experience and recovery. Journal of Occupational and organization Psychology, 81, 435-458.
-    Strauss, A., & Corbin, J. (2008). Basics of qualitative research.Translated by Mohammadi, Biok, Tehran: Human Science & CulturalStudies Center Publication (in Persian).
-    Fisher, D. C., (2010) Happiness at work, International, journal ofmanagement reviews, 12(4), pp.384-412.