Document Type : Research Paper
Authors
1 phd azad university
2 Vocational Counseling, Faculty of Education and Psychology, Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran
3 , Group psychology, Faculty of Humanities, Bojnord branch, Islamic Azad University, Bojnord, Iran
Abstract
The present study tries to identify the concept of family in the lived experiences of divorced applicants, using a qualitative method of Foundation data. The aim of this study was to gain an understanding of the life experience of divorce applicants and to discover and extract models from these experiences and to map the relevant paradigms, including the interrelationships between conditions (structure), action (process), and consequences. Data obtained through in-depth and semi-structured interviews with divorce applicants of the Karaj Family Court. The study reached theoretical saturation through the purposive sampling method with a sample size of 9 spouses (n = 18). The data were analyzed through the Strauss & Corbin method in three stages of open, axial and selective coding. The findings show that the causal conditions are the family ideological and structural tyans formation, the family evolution, the cultural problems, and economic problems. The basis conditions include family disorder, the lack of the state interactions, having the tool interaction and neglect to the religion outcome dimension. Intervention conditions are composed of the lack of life skill, the incorrect culture of the modern technology use and the lack of the separation of the family public and private scope. The consequences are of three main categories: the inevitability of divorce, the consequences of divorce, and the loss of family support. The results of the research showed that the phenomenon or category of the family concept in the living experience of divorce applicants is the unbalanced development of the family. As a result, unbalanced family development is largely eliminated by life skills training and social support.
Keywords
- آزاد ارمکی، تقی و ملکی، امیر. (1386)، تحلیل ارزش‌های سنتی و مدرن در سطوح خرد و کلان، نامه علوم اجتماعی، شماره 30: 97-121.
- ازکیا، مصطفی و ایمانی جاجرمی، حسین. (1390)، روش‌های کاربردی تحقیق، کاربرد نظریه بنیانی، تهران: انتشارات کیهان، جلد دوم.
- استراوس، انسلم و کربین، جولیت. (1397)، مبانی پژوهش کیفی (فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای)، مترجم: ابراهیم افشار ، تهران، نشر نی، چاپ هفتم.
- افراسیابی، حسین و دهقانی دارامرود، رقیه. (1396)، «بازنمایی خانواده نابسامان از نگاه زنان درگیر طلاق در شهر یزد». جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی، دوره 4، شماره : 211-230.
- آقاجانی مرسا، حسین. (1387)، جامعه‌شناسی همسرگزینی، ازدواج و طلاق، تهران: نشر علم.
- باستانی، سوسن؛ گلزاری، محمود و روشنی، شهره. (1390)، «پیامدهای طلاق عاطفی و استراتژی‌های مواجهه با آن»، فصلنامه خانواده پژوهی، دوره7 ، شماره :241-257.
- بهاری، فرشاد؛ فاتحی‌زاده، مریم؛ احمدی، احمد؛ مولوی، حسین و بهرامی، فاطمه. (1390)، «تأثیر آموزش مهارت‌های ارتباط همسران بر کاهش تعارض‌های زناشویی زوج‌های متعارض متقاضی طلاق»، پژوهش‌های روان‌شناسی بالینی و مشاوره، سال اول، شماره1: 59-71.
- بیات، بهرام. (1387)، فراتحلیل آسیب‌های اجتماعی، تهران: نشر نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، چاپ اول.
- پیر جلیلی، زهرا؛ مهدوی، سید محمدصادق و ازکیا، مصطفی. (1397)، «آسیب‌شناسی تأثیر شبکه اجتماعی تلگرام بر روابط خانوادگی زوجین شهر تهران»، نشریه بررسی مسائل اجتماعی ایران (نامه علوم اجتماعی)، دوره 9،شماره 1: 69-90.
- تافلر، آلوین. (1376)، شوک آینده، ترجمه: حشمت ا... کامرانی. تهران: نشر سیمرغ، چاپ سوم.
- جنادله، علی و راهنما، مریم. (1391)، تحولات نگرشی و تغییرات ساختاری پیش روی خانواده متعارف ایرانی (بر اساس تحلیل ثانویه داده‌های ملی)، آسیب‌های اجتماعی خانواده (نابسامانی، خشونت و طلاق)، مجموعه مقالات دومین همایش ملی آسیب‌های اجتماعی در ایران، جلد یکم، تهران، انجمن جامعه‌شناسی ایران و شورای اجتماعی کشور
- جیلانی، کمال. (1382)، بررسی علل طلاق زوجین در شهر تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
- چلبی، مسعود. (1375)، جامعه‌شناسی نظم: تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی، تهران: نشر نی.
- حاجی حسینی شاهرودی، حسن. (1380)، بررسی جامعه‌شناختی پدیده طلاق، فصلنامه علمی و پژوهشی معرفت، شماره 45: 94-85.
- دانایی‌فرد، حسن و امامی، سید مجتبی. (1386)، استراتژی‌های پژوهش کیفی، تأملی بر نظریه‌پردازی داده بنیاد، اندیشه مدیریت راهبردی، دوره 1، شماره2: 69-97.
- رابینگتن، ارل و واینبرگ، مارتین. (1382)، «رویکردهای نظری هفتگانه در بررسی مسائل اجتماعی»، ترجمه: دکتر رحمت‌الله صدیق سروستانی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- ربانی، رسول و طاهری، زهرا. (1387)، «تبیین جامعه‌شناختی میزان دینداری و تأثیر آن بر سرمایه اجتماعی در بین ساکنان شهر جدید بهارستان اصفهان»، مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد. سال پنجم، دوره 15، شماره2: 91-129.
- رزاقی، نادر و اسلامی، اصلی. (1394)، «مطالعه کیفی علت‌های تعارض در خانواده». فصلنامه فرهنگی – تربیتی زنان و خانواده، سال 10، شماره32: 53-72.
- رضاپور میرصالح، یاسر. (1392)، ارائه الگوی مفهومی سازگاری زناشویی مبتنی بر تبیین ابعاد هستی‌شناسی و ارزش‌شناسی در گفتگوهای تعاملی و درون شخصی زوجین متقاضی طلاق و زوجین برخوردار از سازگاری زناشویی و ارزیابی اثربخشی. رساله دکتری، دانشگاه علامه طباطبائی.
- ریاحی، محمداسماعیل؛ علیوردی نیا، اکبر و بهرامی کاکاوند، سیاوش. (1386)، «تحلیل جامعه‌شناختی میزان گرایش به طلاق: مطالعه موردی شهرستان کرمانشاه»، مجله پژوهش زنان، دوره 5، شماره3: 109-140.
- زرگر، فاطمه و نشاط دوست، حمید طاهر. (1386)، «بررسی عوامل مؤثر در بروز طلاق در شهرستان فلاورجان»، مجله خانواده پژوهی، شماره : 737-749.
- ساجدی، سهیلا؛ آتش پور، سید حمید و کامکار، منوچهر. (1388)، «تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر روابط بین فردی، عزت‌نفس و ابراز وجود دختران نابینا». نشریه دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی: دوره 11، شماره 39: 15-26.
- ساروخانی، باقر. (1370)، دایرة‌المعارف علوم اجتماعی، تهران: نشر کیهان.
- ساروخانی، باقر. (1380)، مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی خانواده، تهران: انتشارات سروش، چاپ هشتم.
- صدرالاشراقی، مسعود؛ خنکدار طارسی، معصومه؛ شمخانی، اژدر و یوسفی افراشته، مجید. (1391)، «آسیب‌شناسی طلاق (علل و عوامل) و راهکارهای پیش‌گیری از آن»، مهندسی فرهنگی، سال هفتم، شماره 73: 26-53.
- صیادی تورانلو، حسین؛ جمالی، رضا و میرغفوری، سیدحبیب‌الله. (1386)، «بررسی رابطه اعتقاد به آموزه‌های مذهبی اسلام و هوش هیجانی دانشجویان»، مجله اندیشه نوین دینی، دوره 3، شماره: 145-172.
- عاملی، سعیدرضا و مولایی، حمیده. (1388)، «دوجانی شدن و حساسی‌های بین فرهنگی مطالعه موردی روابط بین فرهنگی اهل تسنن و تشیع در استان گلستان»، مجله تحقیقات فرهنگی ایران، شماره 1: 6-30.
- عرب، سیدمحمد؛ ابراهیم‌زاده پزشکی، رضا و مروتی شریف‌آبادی، علی. (1393)، «طراحی مدل فراترکیب عوامل مؤثر بر طلاق با مرور نظام‌مند مطالعه‌های پیشین، مجله تخصصی اپیدمیولوژی ایران»، دوره 10، شماره 4: 10-22.
- عنایت، حلیمه، دسترنج، منصوره و سلمان، فائزه. (1390)، «بررسی عوامل مرتبط با اختلافات خانوادگی، فصلنامه علمی پژوهشی جامعه‌شناسی زنان»، سال دوم، شماره اول.
- فرجی، مهدی و کاظمی، عباس. (1388)، «بررسی وضعیت دینداری در ایران (با تأکید بر داده‌های پیمایش‌های سه دهه گذشته)»، دوره 2، شماره 2: 79-95.
- فلیک، اوه. (2006)، درآمدی بر روش تحقیق کیفی. ترجمه: هادی جلیلی (1388)، تهران: نشر نی.
- قادرزاده، امید؛ قادرزاده، هیرش و حسن‌پناه، حسین. (1391)، «عوامل پیش‌بینی کننده گرایش زوجین به طلاق در مناطق مرزی»، فصلنامه مشاوره و روان‌درمانی خانواده، ویژه‌نامه خانواده و طلاق. شماره 1: 102-118.
- قاسمی، علیرضا و ساروخانی، باقر. (1393)، «عوامل اجتماعی طلاق و سلامت روانی اجتماعی در زوجین متقاضی طلاق توافقی و غیر توافقی»، فصلنامه فرهنگی- تربیتی زنان و خانواده (فرهنگی-دفاعی زنان و خانواده سابق)، سال 8 ، شماره 26.
- قائمی امیری، علی. (1389)، خانواده از دیدگاه امام امیرالمؤمنین (ع)، تهران: انتشارات انجمن اولیا و مربیان.
- کافی، امیر. (1380)، «اعتماد اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن»، مجله نمایه پژوهش، شماره 18: 9-42.
- کاملی، محمدجواد. (1386)، بررسی توصیفی علل و عوامل مؤثر در آسیب اجتماعی طلاق در جامعه ایران با توجه به آمار و اسناد موجود، فصلنامه دانش انتظامی، سال نهم، شماره سوم، 180-198.
- کریمی ثانی، پرویز؛ اسمعیلی، معصومه؛ فلسفی نژاد، محمدرضا؛ شفیع‌آبادی، عبدالله؛ فرحبخش، کیومرث و احیائی، کبری. (1389)، «تدوین محتوای مشاوره قبل از ازدواج بر مبنای شناسایی عوامل و مهارت‌های معنوی و اخلاقی پیش‌بینی کننده ازدواج موفق در بین زوج‌های تبریز»، مجله زن و مطالعات خانواده، سال دوم. شماره 7 ، 121-132.
- کریمی، سیما؛ کاظمی، مجید؛ حسنخانی، هادی و کاظمی، سمیه. (1389)، «مقایسه ویژگی‌های جمعیت شناختی زوجین در معرض طلاق و زوجین عادی شهر سیرجان». فصلنامه دانشکده پرستاری مامایی و پیراپزشکی رفسنجان، سال چهارم، شماره سوم و چهارم،42-49.
- گلدنبرگ، ایرنه و گلدنبرگ، هربرت. (1389)، خانواده درمانی، ترجمه: حسین شاه براواتی، سیامک نقشبندی و الهام ارجمند، تهران: انتشارات روان.
- گلشن، صیاد. (1372)، «بررسی طلاق و عوامل اجتماعی جمعیتی مؤثر بر آن در سال‌های 70-1364 در شهرستان خوی»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکدة علوم اجتماعی.
- گیدنز، آنتونی. (1374)، جامعه‌شناسی، ترجمه: منوچهر صبوری. تهران: نشر نی.
- ماشینی، فریده. (1380)، بررسی آگاهی‌ها، نگرش و رفتارهای اجتماعی و فرهنگی در ایران. طرح پژوهشی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- محبی، سیده فاطمه. (1390)، «تبیین جامعه‌شناختی طلاق»، کتاب اندیشه‌های راهبردی، زن و خانواده. 961-984.
- محسن‌زاده، فرشاد؛ نظری، علی‌محمد و عارفی، مختار. (1390)، «مطالعه کیفی عوامل نارضایتی زناشویی و اقدام به طلاق (مطالعه موردی شهر کرمانشاه)»، دوره 14، شماره 53 : 7-42.
- محسنی تبریزی، علیرضا. (1383)، وندالیسم: مبانی روان‌شناسی اجتماعی، جامعه‌شناسی و روان‌شناسی رفتار وندالیستی در مباحث آسیب‌شناسی و کژ رفتاری اجتماعی، تهران: انتشارات آن.
- محمدپور، احمد؛ رسول، صادقی؛رضایی، مهدی و پرتوی، لطیف. (1388)، «سنت، نوسازی و خانواده، پژوهش زنان»، دوره هفتم، شماره چهارم: 93-71.
- مختاری، مریم؛ میرفردی، اصغر و محمودی، ابراهیم. (1393)، «بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر میزان گرایش به طلاق در شهر یاسوج»، جامعه‌شناسی کاربردی، دوره 25، شماره 1: 131-157.
- مرادی، خدیجه. (1387)، مطالعه تطبیقی علل طلاق در بین فرزندان شاهد وغیرشاهد استان کرمانشاه، بنیاد شهید و امور ایثارگران، معاونت پژوهشی، دفتر مطالعات و تحقیقات.
- مشکی، مهدی؛ شاه قاسمی، زهره؛ دلشاد نوقانی، علی و مسلم، علیرضا. (1390)،«بررسی وضعیت و عوامل مرتبط با طلاق از دیدگاه زوجین مطلقۀ شهرستان گناباد». افق دانش، فصلنامۀ دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گناباد.دوره 17،شماره1 :35-45.
- مظفری‌نیا، سهراب و قاسمی‌پور، مریم. (1396)، «بررسی رابطه بین سبک زندگی متأثر از فضای مجازی و طلاق عاطفی در شهر ایلام»، نشریه فرهنگ ایلام. دوره 18، شماره 56.
- مهریار، امیرهوشنگ؛ روح ا... زاد، طاهره؛ نورانی‌پور، رحمت ا...؛ حسینی جبلی، سید میرصالح؛ یاراحمدی، علی؛ صادقی، معصومه؛ موتابی، فرشته و فرهمندپور، فهیمه. (1387)، طلاق، گزیده مقالات و نتایج کارگروه‌های همایش اسلام و آسیب‌های اجتماعی. تهران: اداره کل روابط عمومی سازمان بهزیستی کشور.
- نظری، علی‌محمد. (1392)، مبانی زوج‌درمانی و خانواده درمانی، تهران: نشر علم.
- نعیمی، محمدرضا. (1390)، «تأثیر تعامل خانواده و ماهواره در روند پدیده طلاق (مطالعه موردی شهرستان گرگان)». جامعه‌شناسی مطالعات جوانان، دوره 1، شماره 1: 191-211.
- هاشم زهی، نوروز. (1390)، آسیب‌های اجتماعی در کلانشهر تهران (فراتحلیل پژوهش‌های طلاق وحاشیه نشینی)، به سفارش اداره کل مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، تهران: انتشارات فرهنگ و جامعه، چاپ اول.
- Amato, P. R., & Previti, D. (2003). "People’s reasons for divorcing gender, social class, the life course, and adjustment". Journal of family issues, 24(5), 602-626.
- Bramlett, M.D. & Mosher, W.D. (2001). First marriage dissolution, divorce and
remarriage: united states. Hyattsville, M.D: Ntionalcenter for health statistics.
remarriage: united states. Hyattsville, M.D: Ntionalcenter for health statistics.
- Caldwell, John C. (1982). Theory of Fertility Decline, London, Academic Press.
- Charmaz, K. (2008). Grounded Theory as an Emergent Method, In S. N. Hesse-Biber & P. Leavy (Eds). Hand book of emergent method. New York: Division of Gullford publication.
- Edalati, A., & Redzuan, M. (2010). "Perception of women towards family values and their marital satisfaction". Journal of American Science, 1(4), 132-133.
- Fincham, Davila and Kachadourian. (2004). "The tendency to forgive in dating andmarried couples": The role of attachment and relationship satisfaction. Personal Relationships, 11(3), 373-393.
- Giddens, A. (2003). Runaway World: How Globalisation is Reshaping Our Lives. Routledge, New York.
- Glaswer, B.G. & Strauss, A.L. (1967). The Discovery of Grounded Theory: Strategiest for Qualitative Research.Chicago: Aldine Publishing Company.
- Jenkins, k, w. (1992)."Religion and families". In S. J. Bahr (Ed), Family reasearch: A sixsty- year review, 1930-1990 (Vol. 1, pp. 235-288). New York: Lexington Books.
- Krahn.G& Putnam.M. (2003). Qualitative research methodologies. In M. Roberts and S.Ilardi (Eds.), Methods of research in clinical psychology: A handbook (PP. 176-195). New York: Blackwell Publishers.
- McLeod,J. (2001). Qualitative Research inCounseling and Psychotherapy. London: SAGE Publications.
- Mohsenzadeh.F. (2010). The investigation of marital dissolution factors in traditional andmodern marriages. Phd thesis. tehran. KharazmiUniversity.
- Markman, H. J., Stanley. S., & Blumberg. S. L. (1994). Fighting for your marriage. San Francisco: Jossey-Bass.
- Molina, O. (2000). "African American Women's Unique Divorce Experiences." Journal of Divorce & Remarriage, 32(3, 4): 93-99.
- Morse, J.M. & Field P.A. (1995). Qualitative Research Methods for Health Professionals, 2nd edn. Thousand Oaks: Sage Pub.
- McMillan, S., & Niles, S. (2010). Developing Your Identity as a Professional Counselor: Standards, Settings, and Specialties: Cengage Learning.
- Pretty, G. M. H. (1999). “Areview of the Sense of Community Index: Currentuses, Factor Structure, Reliability, and Further Development,” Journal of Community Psychology, (27)6.
- Rice, J. K. (2003). I can’t go back: Divorce as resistance. In L. Silverstein., & T. Goodrich. Feminist family therapy. Empowerment in social context (pp.51-63). Washington, DC: American psychologiacal Association.
- Ridenour, C. S., & Newman, I. (2008). Mixed methods research: Exploring the interactive continuum. Carbondale: Southern IllinoisUniversity Press.
- Strauss, A., & Corbin, J. (1998). Basics of Qualitative Research: Techniques andProcedures for Developing Grounded Theory. Newbury Park, CA: Sage Publications.
- Unicef. (2003). Which skills are Life Skills? Available at: WWW. Life SkillsBased Education.
- Weinberger, M. I., Hofstein, Y. & Whitbourne, S. K. (2008). "Intimacy in young adulthood as a predictor of divorce in midlife". Journal of Theoretical Social Psychology, Publication cover image.Volume15, Issue4, 551-557.
)