ORIGINAL_ARTICLE
عواملِ اجتماعیِ مؤثر بر سلامتِ اجتماعی شهروندان (مورد مطالعه: شهروندان منطقه 1 تهران)
چکیده سلامت اجتماعی به معنی نقش و عملکرد مناسب و مطلوب فرد در جامعه و داشتن پیوندهای اجتماعی شایسته درون شبکههای اجتماعی در جامعه است. از سوی دیگر، شهرها و بهویژه کلانشهرها با انبوهی از مشکلات و مسائل اجتماعی مرتبط با سلامت اجتماعی روبرو هستند که همگی بر روی سلامت جسمی و روانی افراد نیز تأثیرگذارند. با توجه به اهمیت روزافزون موضوع سلامت اجتماعی، پژوهش حاضر درصدد برآمد ضمن بررسی این موضوع مهم، اقدام به واکاوی تعیینکنندههای اجتماعی مؤثر بر سلامت اجتماعی نماید. این پژوهش در بین 400 نفر از شهروندان ساکن در منطقه 1 تهران انجام شد و برای تبیین نظری موضوع از دیدگاه نظری کوری کییز و شاپیرو استفاده شد. در بخش روش نیز با استفاده از روش پیمایش و ابزار سنجش پرسشنامه و روش نمونهگیری خوشهای، اقدام به تکمیل پرسشنامه گردید. نتایج نشان داد که چهار متغیر حمایت اجتماعی، کیفیت زندگی، امنیت اجتماعی و پایگاه اجتماعی-اقتصادی همگی با متغیر وابسته سلامت اجتماعی رابطه دارند و متغیرهای مستقل برشمرده شده قادر بهپیشبینی متغیر سلامت اجتماعی نیز بودهاند. بر این مبنا بیشترین میزان پیشبینی کنندگی مربوط به متغیر حمایت اجتماعی و پسازآن به ترتیب مربوط به متغیرهای کفیت زندگی، امنیت اجتماعی و پایگاه اجتماعی-اقتصادی بوده است.
https://rjsw.atu.ac.ir/article_10221_956bb7b6f57de69a8f7972982c807f70.pdf
2017-11-22
1
36
10.22054/rjsw.2017.10221
واژههای کلیدی:سلامت اجتماعی
حمایت اجتماعی
کیفیت زندگی
امنیت اجتماعی و پایگاه اجتماعی-اقتصادی
محمد باقر
تاج الدین
mb_tajeddin@yahoo.com
1
استادیار جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
AUTHOR
منابع
1
- آرمسترانگ، دیوید. (1372)، جامعهشناسی پزشکی، ترجمه: محمد توکل، تهران: انتشارات دانشگاه صنعتی شریف، چاپ اول.
2
- اکبریان، مهدی، تبار درزی، عبدالله و خاکی، محمدابراهیم. (1389)، «سلامت اجتماعی، پلیس و احساس امنیت». در مجموعه مقالات نخستین هماندیشی ملی سلامت اجتماعی (ص 109-92)، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دفتر سلامت روانی اجتماعی و اعتیاد.
3
- بلوک و برسلو. (1972)، پژوهشی به مفهوم سلامت اجتماعی، ترجمه: حسین عبدالله زاده، اینترنت.
4
- پارک، جان اورت. (1384)، درسنامه پیشگیری و اجتماعی. ترجمه: حسین شجاعی تهرانی با نظر حسین ملک افضلی، ویرایش هفدهم، تهران: نشر سماط.
5
- تبار درزی، عبدالله و دیگران. (1386)، بررسی ارتباط سلامت اجتماعی و متغیرهای دموگرافیک اجتماعی دانشجویان دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، پایاننامه کارشناسی ارشد دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
6
- تبار درزی، هادی عبدالله. (1386). "بررسی ارتباط سلامت اجتماعی و متغیرهای دموکراتیک اجتماعی دانشجویان دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی"، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال هشتم، شماره 30 و 31.
7
- حاتمی، پریسا. (1389)، بررسی عوامل مؤثر بر سلامت اجتماعی دانشجویان با تأکید بر شبکههای اجتماعی، پایاننامه کارشناسی ارشد مددکاری اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی.
8
- حسینی، سیده فاطمه. (1387)، "بررسی میزان سلامت اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی"، پایاننامه کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبائی.
9
- خیرالدین، اکبر. (1388)،. بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت روانی با تأکید بر سرمایه اجتماعی"مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی" پایاننامه کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه شهید بهشتی.
10
- ریموند و همکاران. (1389)، پیشبینی سلامت اجتماعی بر اساس باورهای دینی در بین دانشجویان دختر، فصلنامه «زن و مطالعات خانواده، سال دوم، شماره 7.
11
- سام آرام، عزت ا... (1391)، نظریههای مددکاری اجتماعی، تهران: دانشگاه علامه طباطبائی
12
- سام آرام، عزت ا...(1388)، بررسی رابطه سلامت اجتماعی و امنیت با تأکید بر رهیافت پلیس جامعهمحور، فصلنامه علمی-پژوهشی انتظام اجتماعی، سال اول، شماره اول.
13
- سجادی، حمیرا (1383)، سنجش سلامت اجتماعی، فصلنامه مددکاری اجتماعی علمی پژوهشی، شماره 8.
14
- سجادی، حمیرا و صدرالسادات، سید جلال. (1384)، «شاخص سلامت اجتماعی»، ماهنامه اطلاعات سیاسی-اقتصادی، سال نوزدهم، شماره 7 و 8،
15
- فارسی نژاد، معصومه. (1383)، بررسی رابطه سبکهای هویتی با سلامت اجتماعی و خودکارآمدی تحصیلی در دانشآموزان دختر و پسر پایه دوم دبیرستانهای شهر تهران، پایاننامه کارشناسی ارشد علوم تربیتی دانشگاه تهران.
16
- کنگرلو، مریم. (1387)، بررسی سلامت اجتماعی دانشجویان شاهد و غیر شاهد دانشگاه علامه طباطبایی، پایاننامه کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبایی.
17
- لطیفی، غلامرضا و امین موحدی. (1388)، بررسی رابطه بین سلامت اجتماعی و شاخصهای آن بر میزان کیفیت زندگی (کارکنان بانک ملی شهر تهران)، صفحه 4.
18
- مامورت، مایکل و ویلیکسون، ریچارد. (1387)، مؤلفههای اجتماعی سلامت. ترجمه: علی منتظری، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ اول.
19
- محسنی، منوچهر. (1383)، مقدمات جامعهشناسی، تهران: نشر آگاه
20
- نبوی، سید عبدالحسین؛ علیحسین، حسین زاده و سیده هاجر حسینی. (1388)، «بررسی تأثیر پایگاه اجتماعی- اقتصادی و هویت قومی بر احساس امنیت اجتماعی»، فصلنامه دانش انتظامی، سال دهم، شماره دوم.
21
- Cimet, G., Gencalp, N S., Keskin, G. (2003). Quality of life and jobsatisfaction of nurses. J Nurs Care Qual, 18 (2), 151-158.
22
- Cockerham‚William C‚et al. (2006). Health Life styles and Political ideology in Belarus‚ Russia and Ukraine, Journal of Social Science & Medicine‚ 62:1799-1809
23
- Keyes, C. L. M. (1998). Social Well-being. Social Psychilogy Quarterly, 61: 121-140.
24
- Keyes, C. L. M., Shmotkin, D., & Ryff, C. D. (2002). Optimizing well- being: The empirical encoundter of two traditions. Journal of Personality andSocial Psychology, 82, 1007- 1022.
25
- Keyes, C. L. M., & Waterman, M. B. (2003). Dimensions of well-being and mental health in adulthood. In M. H. Bornstein, L. Davidson, C. L. M. Keyes,
26
- Keyes, Corey.L. M, and Jeana L. Magyar-moe. (2003). The Measurement and Utility of Adult Subgectivity Well-being. Pp. 411-425 in Positive Psychological Assessment: A Handbook of Models and Measures, edited by S. J. Lopez and C. R. snyder. Washington, DC: American Psychological Association.
27
- Keyes, C.M. and Shapiro, A. (2004). Social Well-being IN The U.S.: A Descriptive Epidemology. Orville Brim: Carol D. Ryff & Ronald C.Kessler (Eds), Healthing Are You? A National Study OF Well-be-ing Of Midlife, University Of Chicago Press.
28
- Keyes, Corey Lee.M & Shapiro, Adam. (2004). social well-being in the united states: A Descriptive Epidemiology.
29
- keyes‚C.M. (2005). Mental health and or mental illness"?Investigation Axioms of the complete state model of health. Journal of consulting and clinical psychology. 37.539-548.
30
- Keyes Corey L. M. (2006). Mental health in adolescence: Is America’s youth flourishing? American journal of orthopsychiatry. vol. 76, n3, pp. 395-402
31
- Key-Robert, Melinda J. (2009). The Impact of A Positive Social Media Intervention on Social Well-being. Ph.D Dissertation, Department of psychology and Research in Education, University of Kansas.
32
- Larson‚J.S. (1996). The World Health organization Definition of Health:Social versus Spiritual Health.social Indicators Research.
33
- Larson, James (1996). The measurement of social Well-being, Social Indicator Research. 28: 285-296.
34
- Olerson, ANN,nancy. (1996). An Explortion of the relation ships among leisure Lifestyle Dispositions complexity and health.
35
- Park, N. (2004). The Role of subjective well being in positiveyouth Devolopment. The Annals of the AmericanAcademy of political and social science, 591:25-39.
36
- Ronald, Anderson M. (1995). Revisiting the behavioral model and access to medical care, Does it matter, university of Colifornia at Los Angles, Journal of Health and Social Behavioral.
37
- Ryff, C. D., & Singer, B. (2000). Interpersonal flourishing: A positive health agenda for the new millennium. Personality and Social Psychology Review, 4, 30-44.
38
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تأثیر الگوی توانمندسازی روانی – اجتماعی بر سلامت روان زنان دارای همسر بیمار روانی مزمن
چکیده توانمندسازی در مددکاری اجتماعی به عنوان یک استراتژی مداخله برای کمک به خانوادههایی است که عوامل خطرسازی در رابطه با سلامت روان آنها وجود دارد. این پژوهش نیز بهمنظور بررسی تأثیر الگوی توانمندسازی روانی- اجتماعی در بهبود سلامت روان زنان دارای همسر بیمار روانی مزمن انجام شد. در این پژوهش نیمه تجربی (با طرح پیشآزمون ـ پسآزمون ـ پیگیری و گروه کنترل)، 40 نفر از زنانی که همسرشان مبتلا به اختلالات مزمن روانی بوده و در سال 1391 در بیمارستان روانپزشکی فرشچیان همدان بستری گردیدهاند، انتخاب و به شیوۀ تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل 20 نفره قرار گرفتند. گروه آزمایش در 8 جلسه توانمندسازی روانی-اجتماعی شرکت کردند و گروه کنترل هیچ مداخلهای دریافت نکرد. دادهها از طریق پرسشنامۀ سلامت روان SCL-90-R جمعآوری شد. جهت تجزیهوتحلیل دادهها از تحلیل واریانس دومتغیری با اندازهگیریهای مکرر روی یک متغیر و آزمون توکی استفاده شد. نمره سلامت روان زنان دارای همسر بیماری روانی مزمن در گروه مداخله در آزمون SCL-90-R نسبت به گروه کنترل، در هر دو مرحله پسآزمون و پیگیری کاهش بیشتری (p=0/01) نشان میدهد. نتیجه این که استفاده از الگوی توانمندسازی در ارتقاء سلامت روان زنانی که همسران آنها از اختلالات مزمن روانپزشکی در رنجاند مؤثر میباشد و بنابراین توانمندسازی با این الگو میتواند بالقوه منجر به بهبود سلامت هم در بیماران و هم اعضای خانواده آنها گردد.
https://rjsw.atu.ac.ir/article_10222_5cc04f795c560bbfbf3262c4e6834a3f.pdf
2017-11-22
37
71
10.22054/rjsw.2017.10222
واژههای کلیدی: الگوی توانمندسازی
سلامت روان
اختلالات مزمن روانپزشکی
مددکاری اجتماعی
عفت
بهاری
ef.bahary@gmail.com
1
دانشجوی دکتری مددکاری اجتماعی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران (نویسنده مسئول).
AUTHOR
غنچه
راهب
ghraheb@gmail.com
2
دکتری روانشناسی دانشگاه علوم بهزیستی وتوانبخشی
AUTHOR
مصطفی
اقلیما
mostafaeghlima@gmail.com
3
استادیار مددکاری اجتماعی،دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
AUTHOR
منابع
1
- ابراهیمی بلبل، فاطمه. (1385)، بررسی تأثیر اجرای نمایش روانی گروهی بر میزان افسردگی وضعیت روانی بیماران روانی مزمن زن بستری در مرکز روانپزشکی رازی، پایاننامه کارشناسی ارشد رشته روان پرستاری، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
2
- اقلیما، مصطفی و عادلیان راسی، حمیده. (1387)، تکنیکهای کار با جامعه مددکاری جامعهای، مشهد:انتشارات فرا انگیزش، چاپ اول.
3
- بنی اسد، اسما. (1390)، اثربخشی آموزش مهارتهای زندگی با رویکرد توانمندسازی مددکاری اجتماعی بر سازگاری فردی – اجتماعی دختران معلول جسمی – حرکتی، پایاننامه کارشناسی ارشد رشته مددکاری اجتماعی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
4
- پور اسلامی، محمد. (1382)، «توانمندسازی در ارتقای سلامت»، مجله طب و تزکیه، دوره -، شماره 48.
5
- پورسید، سید رضا؛ حبیب اللهی، سعید و فرامرزی، سالار. (1389)، «اثر بخشی برنامه آموزش مهارت های زندگی بر میزان سازگاری دانشجویان نابینا و کم بینا»، مجله راهبردهای آموزش، سال سوم، شماره 1.
6
- پیشگاهی فرد، زهرا؛ تجلی اردکانی، فاطمه و کاظمیان امیری، مریم. (1388)، «طراحی و آزمون روشهای توانمندسازی زنان سرپرست خانوار (نمونه مطالعه: زنان سرپرست خانوار شهر اراک) » از مجموعه مقالات دومین همایش توانمندی و توانافزایی زنان سرپرست خانوار .
7
- چیمه، نرگس؛ ملکوتی، سید کاظم؛ پناغی، لیلی؛ احمدآبادی، زهره؛ نجومی، مرضیه و احمدی تنکابنی، علی. (1387)، «عوامل مؤثر بر فرسودگی و سلامت روانی مراقبین بیماران مبتلابه اسکیزوفرنی»، فصلنامه خانواده پژوهشی، سال چهارم، شماره 15.
8
- الحانی، فاطمه. (1382)، طراحی و ارزشیابی الگوی توانمندسازی خانواده محور در پیشگیری از کمخونی فقر آهن، پایاننامه دکتری رشته آموزش بهداشت، دانشگاه تربیت مدرس.
9
- حسینی، سیداحمد ؛ ستاره فروزان، آمنه و امیریار، معصومه. (1388)، «بررسی سلامت روان زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی شهر تهران»، فصلنامۀپژوهشاجتماعی، سال دوم، شماره 3.
10
- خانکه، حمیدرضا؛ انجمینان، وحید؛ احمدی، فضل اله؛ فلاحی خشکناب، مسعود؛ رهگذر، مهدی و رنجبر، مریم. (1388)، «تأثیر مراقبت پیگیر بر کیفیت زندگی بیماران اسکیزوفرنیک ترخیص شده از بیمارستان سینا همدان»، مجله پژوهش پرستاری، دوره چهارم، شماره 15.
11
- خلوتی، ملیحه. (1386)، بررسی میزان توانمندی زنان خانهدار و عوامل مؤثر بر آن در شهر شیراز، پایاننامه کارشناسی ارشد رشته مددکاری اجتماعی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
12
- رضایی قادی، خدیجه. (1388)، «شاخصهای توانمندسازی زنان سرپرست خانوار»، از مجموعه مقالات دومین همایش توانمندی و توانافزایی زنان سرپرست خانوار.
13
- ریاحی، محمداسماعیل؛ وردی نیا، اکبرعلی و پورحسین، سیده زینب. (1389)، «بررسی رابطه بین حمایت اجتماعی و سلامت روان»، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال دهم شماره 39.
14
- شکوری، علی؛ رفعت جاه، مریم و جعفری، معصومه. (1386)، «مولفه هایتوانمندی زنان و تبیین عوامل مؤثر بر آنها»، زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)، دوره پنجم، شماره 1.
15
- صادقی، مجید؛ کاویانی، حسین و رضایی، رضا. (1382)، «بررسی مقایسهای انگ بیماران روانی در خانواده بیماران مبتلا به اختلال افسردگی، اختلال دوقطبی و اسکیزوفرنی»، مجله تازههای علوم شناختی، سال پنجم، شماره 2.
16
- صالحی، اعظم؛ باغبان، ایران؛ بهرامی، فاطمه و احمدی، سید احمد. (1390)، «رابطه بین راهبردهای شناختی تنظیم هیجان و مشکلات هیجانی با توجه به عوامل فردی و خانوادگی»، فصلنامه مشاوره و رواندرمانی خانواده، سال اول، شماره 1.
17
- صالحی، لیلی. (1386)، «رابطه بین اعتقادهای مذهبی و منبع کنترل با سلامت روان در دانشجویان»، مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین، سال یازدهم، شماره 1.
18
- عمرانی فرد، ویکتوریا ؛اسماعیلی نژاد، یوسف؛ مراثی، محمدرضا و داورپناه جزی، امیر حسین. (1388)، «اثربخشی مداخلات آموزشی روانشناختی تعدیلشده بر کاهش فشار تحمیلی و ارتقای کیفیت زندگی خانواده بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی نوع یک»، مجله دانشکده پزشکی اصفهان، سال بیست و هفتم، شماره 100.
19
- فرامرزی، سالار؛ همایی، رضا و ایزدی، راضیه. (1390)، «اثربخشی آموزش شناختی و رفتاری مهارتهای زندگی بر سلامت روانی زنان دارای همسر معلول»، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال یازدهم، شماره 40.
20
- قادر زاده، امید و درویش منش، میدیا. (1396)، «مطالعه کیفی دلایل و پیامد های بیماری روانی»، مسائل اجتماعی ایران، سال هشتم، شماره1 .
21
- قاسمی، غلامرضا؛ نجمی، سید بدرالدین و اسدالهی، قربانعلی. (1379)، «آموزشهای تربیتی و روانی خانواده بر عملکرد اجتماعی بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا و اختلالات خلقی»، مجله پژوهش در علوم پزشکی، سال پنجم، شماره 1.
22
- کریمی، محمود. (1390)، «تاثیر مداخله آموزشی مدون بر اساس الگوی توانمندسازی فردی بر رفتارهای ارتقا دهنده سلامت در دوران یائسگی»، دو ماهنامه علمی پژوهشی دانشور پزشکی، سال هیجدهم18، شماره 94.
23
- کیمیایی، سید علی. (1390)، «شیوههای توانمندسازی زنان سرپرست خانوار»، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال یازدهم، شماره40 .
24
- محسنی، مصطفی؛ چیمه، نرگس؛ پناغی، لیلی و منصوری، نادر. (1390)، «مقایسه کارکرد خانواده و هیجان ابرازشده در خانواده های بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید و اسکیزوفرنی»، فصلنامه خانواده پژوهی، سال هفتم، شماره 27.
25
- مسعودی، رضا؛ الحانی، فاطمه؛ مقدسی، جعفر و قربانی، مصطفی. (1389)، «تأثیر الگوی توانمندسازی خانواده محور بر دانش، نگرش و عملکرد مراقبین بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس»، مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، دوره هفدهم، شماره 2.
26
- ملکوتی، کاظم و پشت مشهدی، مرجان. (1384)، «مقایسه اثر کلوزاپین و ضد پسیکوز های کلاسیک بر فشار روانی و سلامت روانی مراقبان بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی»، مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، سال یازدهم، شماره 4.
27
- ملکوتی، کاظم؛ نوری قاسمآبادی، ربابه؛ نقوی، محسن؛ احمدی ابهری و علی و همکاران. (1382)، « فشار روانی مراقبان بیماران مزمن روانی و نیاز آنان به خدمات مراقبتی و درمانی»، فصلنامهعلمیپژوهشیزابل، دوره ششم شماره 2.
28
- نوربالا، احمدعلی؛ باقری یزدی، سید عباس؛ اسدی لار و محسن و همکاران. (1387)، «وضعیت سلامت روان افراد 15 ساله و بالاتر شهر تهران در سال 1387»، مجلهروانپزشکیوروانشناسیبالینیایران، سال شانزدهم، شمار 4.
29
- نویدیان، علی؛ پهلوانزاده، سعید و یزدانی، محسن. (1389)، «اثربخشی آموزش خانواده بر میزان بار روانی مراقبان خانگی بیماران روانی بستری»، مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، سال شانزدهم، شماره 2.
30
- نویدیان، علی؛ سالار، علیرضا؛ کیخایی، اسداله و هاشمی نیا، علی. (1380)، «فرسودگی و خستگی روانی مراقبین خانوادگی بیماران روانی (بیمارستان و مرکز جامع روانپزشکی زاهدان، 1379) »، مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی بابل، دوره سوم، شماره 4.
31
- Alsop, Ruth, Nina Heinsohen. (2005). Measuring empowerment in Practice: Structing Analysis and Farmin Indicators. World Bank Policy Research Working Paper 3510.
32
- Birchwood-Smith, Cochrane. (1992). "Specific and non-specific effects of educational intervention for families living with schizophrenia: A comparison of three methods." British Journal of Psychiatry, 160(6), 806–814.
33
- Davis-Slone, Tang. (2011). "Role occupancy, quality, and psychological distress among Caucasian and African American women." Affilia- journal of women and social work, 26(1),72-87.
34
- Heru M., Alison, and Ryan E. Christine. (2002). "Depressive symptoms and family functioning in the caregivers of recently hospitalized patients with chronic/ recurrent mood disorders ", International Journals of Psycho Rehabilitation, 7, 53-60.
35
- Kar-Pascual, Chickering. (1999). "Empowerment of women for health promotion: a Meta-analysis." Social science and medicine, 46 (11) ,1431-1460.
36
- Ugbomeh, M.M. George. (2001). "Empowerment woman in agricultural education for sustainable rural development." Community Development Journal, 36 (4), 289-302.
37
- WHO. (2010). "Empowerment in Mental Health – A partnership project of the WHO Regional Office for Europe and the European Commission",Fact sheet for the EU Thematic Conference “Promoting Social Inclusion and Combating Stigma for Mental Health”, Lisbon, 8–9.
38
ORIGINAL_ARTICLE
تبیین نگرش زنان به شکاف جنسیتی و کسب پایگاههای اجتماعی (مطالعه موردی: زنان 30-40 سال شهر تهران)
چکیده در تمام جوامع رو به رشد شکاف و تبعیض جنسیتی مشاهده میشود. مسئله اشتغال، تحصیلات دانشگاهی، فونکسیون های اجتماعی و سایر موقعیتهایی که در آن زنها نادیده گرفته شده و یا بهعنوان رتبه دوم اهمیت به آنها نگریسته شده است، مثالهایی بارز از این نابرابریها هستند. ازاینرو این تحقیق بهمنظور سنجش نگرش زنان شهر تهران به شکاف جنسیتی در اشتغال و کسب موقعیتهای اجتماعی و اقتصادی جامعه انجامگرفته است. در این تحقیق زنان موردسنجش، زنان گروه سنی 30-40 سال هستند. پس از پیمایش و تکمیل پرسشنامههای محقق-ساخته، اطلاعات در نرمافزار آماری SPSS، وارد و سپس تحلیل انجام شد. یافتهها نشان میدهد که بین اشتغال زنان و نگرش به شکاف جنسیتی زنان رابطه معناداری برقرار است. بین پایگاه اقتصادی-اجتماعی زنان و نگرش به شکاف جنسیتی رابطهای معنادار برقرار است. بین جامعهپذیری جنسیتی زنان و نگرش به شکاف جنسیتی رابطه معناداری برقرار است و بین کلیشههای جنسیتی و نگرش به شکاف جنسیتی زنان رابطه معناداری برقرار میباشد.
https://rjsw.atu.ac.ir/article_10223_7e4f75d48ff495831fcd3b104ebec296.pdf
2017-11-22
73
94
10.22054/rjsw.2017.10223
واژههای کلیدی: نگرش به شکاف جنسیتی
پایگاه اقتصادی-اجتماعی
نابرابری جنسیتی
جامعهپذیری جنسیتی
سروش
فتحی
fathi.soroush@gmail.com
1
دانشیار گروه جامعهشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران غرب، تهران، ایران (نویسنده مسئول).
AUTHOR
مهدی
مختارپور
mehdi.mokhtarpour@gmail.com
2
دکتری جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، تهران، ایران
AUTHOR
منابع
1
- آبوت، پاملا و والاس، کلر. (1380)، جامعهشناسیزنان، مترجم: منیژه نجمعراقی، تهران: نشر نی.
2
- اعزازی، شهلا. (1380)، جامعهشناسی خانواده، تهران: انتشارات روشنگران زنان.
3
- جزنی، نسرین. (1380)، نگرشی بر تحلیل جنسیّتی در ایران، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
4
- گیدنز، آنتونی. (1374)، جامعهشناسی، ترجمه: منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
5
- محمدی اصل، عباس. (1380)، جنسیت و مشارکت، تهران: روشنگران.
6
- هاید، ژانت. (1380)، روانشناسی زنان. ترجمه: بهزاد رحمتی، تهران: نوربخش.
7
- Garrett, Sarah Moor, K. A. Guzman. L. Hair, Elizabeth. & Lippman, Laura. (2004). Parent-teen Relationships and Interaction. Retrieved February 2.2006.From http://www.childtrend.org.
8
- Robertson, Clemens, Andreas Motel-Klingebiel, Martin J. Omasik. (2007). Gender Differences in Subjective Well-Being: Comparing Societies with Respect to Gender Equality. 85:329–349.
9
- Turner, Sagar & Sharma, Monica (1998). Self, Social Identity and Psychological Well-being, NationalAcademy of Psychology (NAOP). Journal of India Psychological Studies. (June 2010) 55(2): 118–136.
10
ORIGINAL_ARTICLE
اثربخشی آموزش معنویت بر کاهش تعارضات زناشویی
چکیده این تحقیق با موضوع اثربخشی آموزش معنویت بر کاهش تعارضات زناشویی انجام شد. پس از بررسی و مطالعۀ مباحث و دیدگاههای گوناگون انجام شده، در خصوص روابط میان متغیرها، تعداد 2 فرضیه مطرح شد. ابزار مورد استفاده پرسشنامه استاندارد تعارضات زناشویی دکتر ثنایی بود. جامعۀ آماری شامل کلیه زوجین مراجعهکننده به مراکز مشاوره دادگستری شهرستان شاهرود در سال 1395 بود که با روش نمونهگیری تصادفی، تعداد 30 زوج به دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. طرح پژوهشی طرح نیمه تجربی با پیشآزمون- پسآزمون و گروه کنترل بود. ابتدا برای هر گروه پیشآزمون اجرا گردیده، سپس مداخله آزمایشی (مهارتهای معنویت) در طی 10 جلسه به اجرا درآمد. پس از اتمام برنامه آموزشی، پسآزمون اجرا گردید. زوجین پس از گذشت 5/1 ماه تحت آزمون پیگیری قرار گرفتند. نتایج فرضیات با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس تک متغیری و چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند؛ دادهها نشان داد که بین گروه آزمایش و گروه کنترل تفاوت معناداری وجود دارد. به عبارتی آموزش معنویت موجب کاهش تعارضات زوجین گردید.
https://rjsw.atu.ac.ir/article_10224_9cbcb86ddcd07c6ff9f813ca5a030fff.pdf
2017-11-22
95
120
10.22054/rjsw.2017.10224
واژههای کلیدی: آموزش معنویت
تعارضات زناشویی
رویکرد حل مسئله
معنویت
ابراهیم
شاملو
shamloo_e@hotmail.com
1
کارشناس ارشد جامعه شناسی. (نویسنده مسئول).
AUTHOR
منا
قاسمی
monaghasemi_20@yahoo.com
2
دانشجوی دکترای جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران، دانشگاه ازاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
AUTHOR
فرشته
رضوانی
rezvani_fer@gmail.com
3
کارشناس ارشد روانشناسی شخصیت بهزیستی سمنان
AUTHOR
منابع
1
- احمدی نوده، خدابخش؛ فتحی آشتیانی، علی و عرب نیا، علیرضا. (1385)، «بررسی رابطه بین تقیدات مذهبی و سازگاری زناشویی»، فصلنامه خانواده پژوهی، سال دوم،شماره 5.
2
- بشکار، سلطانعلی. (1382)، «بررسی اثربخشی آموزش مهارتهای مدیریت خشم در کاهش تعارضات زناشویی»، فصلنامه دستاوردهای روانشناختی، دوره19، شماره 1.
3
- تبرایی، رامین؛ فتحی آشتیانی، علی و رسول زاده طباطبایی، کاظم. (1387)، «بررسی سهم تاثیر جهت گیری مذهبی بر سلامت روان در مقایسه با عوامل جمعیت شناختی»، فصلنامه روان شناسی و دین، سال اول، شماره 3.
4
- ثنایی، باقر. (1379)، مقیاس های سنجش خانواده و ازدواج، تهران: انتشارات بعثت.
5
- خدایاری فرد، محمد؛ شهابی، روح الله و اکبری زردخانه، سعید. (1386)، «رابطه نگرش مذهبی با رضایتمندی زناشویی در دانشجویان متاهل»، فصلنامه خانواده پژوهی، سال سوم، شماره 10.
6
- هادی، مهدی و جان بزرگی، مسعود. (1388)، «اثربخشی درمان یکپارچه توحیدی بر مولفههای شخصیت و بالینی»، روانشناسی و دین، شماره 6.
7
- چراغی، مونا و مولوی، حسین. (1385)، «رابطه بین ابعاد مختلف دینداری و سلامت عمومی در دانشجویان دانشگاه اصفهان»، پژوهشهای تربیتی و روانشناختی، دوره 2، شماره 2.
8
- رسولی، رویا و سلطانی گرد، سمیه. (1391)، «مقایسه و بررسی جهت گیری مذهبی و عمل به باورهای دینی با سازگاری زناشویی در طلاب و دانشجویان»، فصلنامه خانواده پژوهی، سال هشتم، شماره 32.
9
- کاظمیان مقدم، کبری و مهرابی زاده، مهناز.(1388)، «مقایسه نگرش مذهبی و سلامت روانی دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد واحد بهبهان»، فصلنامه روان شناسی و دین، شماره 6.
10
- عرب بافرانی، حمیدرضا؛ کجباف، محمدباقر؛ عابدی، احمد و حبیب اللهی، سعید. (1392)، «اثربخشی اموزش معنویت بر سازگاری زناشویی زوجین»، فصلنامه مطالعات اسلام و روان شناسی، سال 7، شماره 12.
11
- قمری گیوی، حسین. (1387)، «معنویت، هویت و بهداشت روانی در گستره زندگی»، روان شناسی و دین، دوره 1، شماره 4.
12
- وست، ویلیام. (1387)، روان درمانی و معنویت، ترجمه: شهریار شهیدی و سلطانعلی شیرافکن، تهران: انتشارات رشد.
13
- هاشمیان، کیانوش و امیری، ربابه. (1386)، «رابطه عمل به باورهای دینی و میزان صمیمیت زنان دانشجوی تهرانی با همسرانشان»، فصلنامه مطالعات جوانان، شماره 9.
14
- Bartlett – piedmont – bilderback - matsumolo, bathon (2003). "spirituality, well-being, and quality of life in people with rheumatoid arthritis.". Journal of American college of rheumalology, 49 (6), 778- 783.
15
- Dadich, A. (2006). "Is spirituality important to young people in recovery ? In sights from participant of self –help support group". southern Medical Journal, 100 (4) , 422-425.
16
- Degado, Cheryl. (2005). "A Discussion of the Concept of Spirituality. Instructor, school of nursing, Cleveland state university, ohio." Nursing Science Quarterly, 157-162
17
- Fabricatore a. n - rubio d.m - gilner f.h , handal p.j .(2004). "stress, religion and mental health: religious coping in Mediating and Moderating Roles. " The International Journal For The Psychology of Religion, 14(2), 91–108
18
- Gwyther, L. P. (2006). "Spirituality and caring for older family members. " southern Medical Journal, 99 (10), 1080-1081.
19
- Hackney, ch - sanders h. , glenn, s. (2003). "Religiosity and mental health: a meta- analysis of recent studies. " gournal for scientific study of religion, vol. 42, iss. 1, 43- 55.
20
- Hunler, o,s. and genc oz,t, i. (2005). "the effect of religiousness on marital satisfaction: testing the mediator role of marital problem solving between religiousness and marital satisfaction. " Contemporary family therapy, 27(1), 123-136.
21
- Larson, G. K. and Olson, D. H. (2004). "Spiritual beliefs and marriage: a national survey based on Enrich. " The family Psychologist, 20 (2), 4-8.
22
- Marcoen, A .(1994). "Spiriruality and personal well-being in old age. " Ageing and society,14, 521-536
23
- Mcnulty, K. and Others. (2004). "Percieved uncertainty, spiritual well-beingand psychological adaptationin individuals with multiple sclerosis. " Journal of Family Psychology, vol 13, issue 3 −17.
24
- Perron, K. M.-Web, L. K – Wright - S. L ,Jackson, Z. V. (2006). "Relationship of spirituality to work and family roles and life satisfaction among gifted adult. " Journal of mental Health Counseling, 28 (3), 253-268.
25
- Piedmont, R. L .(1999). "does spirituality represent the sixth factor 0f personality? Spiritual transeendce. Reseatch in the five-factor model. " Journal of personality 7 (6), 985-1013.
26
- Piedmont, R. L .(2004). "the logoplex as a paradigm for understanding spiritual transcendcnce. " Research in the social scientific study of religion, 15 (14), 262-268.
27
- Rasic, d.t - belik s. l - elias, b - katz, l. y - enns. M, sreen, g .(2009). "Spirituality, eligion and suicidal behavior in a nationally representative sample. " Journal of affective disorders, 114, 32-40.
28
- Seligman, M. (2002). Authentic happiness. New York: Free press Thorne, B.(1998) Person centered counseling and Christian Spirituality: the Secular and the holy Landon.
29
- Weeks.,G.R. and Treat,S.R.(2001). Couples in Treatment: techniques and approaches for effective practice. Brunner-Routledge. Taylor & Francis Group.USA.
30
- Wendel, R .(2003). Lived religion and family therapy: what does spirituality have to do with it? Family process, 42 (1), 165-179.
31
ORIGINAL_ARTICLE
هنجاریابی پرسشنامه اخلاق حرفهای مددکاری اجتماعی
چکیده در سالهای اخیر، وجوب اخلاق حرفهای با هدف ارتقاء کیفیت خدمات مورد توجه مسئولین سازمانها و مؤسسات قرارگرفته است. اخلاق حرفهای بخش بنیادین اقدامات مددکاری اجتماعی در ارائه خدمات اجتماعی میباشد. بر این اساس، هدف اصلی پژوهش حاضر، تدوین پرسشنامه اخلاق حرفهای مددکاری اجتماعی و هنجاریابی آن میباشد. این مطالعه از نوع هنجاریابی اکتشافی است و جامعه آماری آن را کلیه مددکاران اجتماعی شاغل در سازمانهای خدمات اجتماعی شهر تهران که در حدود 868 نفر هستند، تشکیل دادهاند و یک نمونه 335 نفری از آنها مورد بررسی قرار گرفتهاند. ابزار جمعآوری اطلاعات در این تحقیق پرسشنامه محقق ساخته اخلاق حرفهای میباشد که روایی صوری آن از طریق استادان دانشگاهی، روایی محتوای آن با آلفای کرونباخ با میزان آلفای 81/0 و روایی سازه آن با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی تحت آزمون KMO مورد بررسی قرارگرفته است. پایایی ابزار گردآوری اطلاعات نیز از طریق روش باز آزمایی، با ضریب همبستگی 85/0 به دست آمد. بر طبق تحلیل عاملی انجام شده، بهغیراز چند گویه که حذف گردیدند، روایی تمام گویهها بر طبق آزمون KMO بالاتر از 60/0 قرار داشتند. هشت بُعد در نظر گرفته شده برای اخلاق حرفهای بر طبق ادبیات نظری موجود در این حوزه با حذف برخی از گویههای مورد تائید قرار گرفت. این نتایج بیانگر روایی و پایایی این پرسشنامه بهعنوان یک ابزار هنجارمند میباشد. با توجه به یافتههای این تحقیق، پرسشنامه محقق ساخته اخلاق حرفهای دارای روایی و پایایی قابلقبولی است و میتواند در سنجش چگونگی اخلاق حرفهای در سازمانهای خدمات اجتماعی مورد استفاده قرار گیرد.
https://rjsw.atu.ac.ir/article_10225_185c7e11b0c4594098154216c79031d8.pdf
2017-11-22
121
160
10.22054/rjsw.2017.10225
واژههای کلیدی: اخلاق حرفهای
مددکاری اجتماعی
خدمات اجتماعی
سازمان
هنجاریابی
پرسشنامه
مرضیه
قرائت خیابان
gharaat95@gmail.com
1
استادیار گروه مددکاری اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی. (نویسنده مسئول)
AUTHOR
حسین
رضایی حسین آبادی
h.rezaee508@gmail.com
2
کارشناس ارشد مدیریت خدمات اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی
AUTHOR
فاطمه
بیدی
bidi.fatemeh@yahoo.com
3
دانشجوی مددکاری اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی.
AUTHOR
منابع
1
- آراسته، حامد و جاهد، خجسته. (1388)، «بررسی رفتار در دانشگاهها و مراکز آموزشی بهعنوان گزینه با هدف بهینهسازی در رفتار»، فصلنامه علوم تربیتی، سال هشتم، شماره 1.
2
- حسنی، محمد و شاهین مهر، بهرام. (1393)، «مدلسازی رابطه بین رفتار حرفهای و مسئولیت اجتماعی با بازخورد سازمان»، مجله اخلاق در علم و تکنولوژی، سال دهم، شماره 10.
3
- حاشیه باف، عطیه. (1396)، طراحی وهنجاریابی ابزار سنجش عملکرد اخلاقی در حرفه مددکاری اجتماعی، پایاننامه دکترای رشته مددکاری اجتماعی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران.
4
- دهقانی، علی و شمسی زاده، مرتضی. (1392)، «راهکارهای مؤثر در بهبود رعایت اخلاق حرفهای: ارائه بهترین راهکار عملیاتی»، فصلنامه آموزش و اخلاق در پرستاری، سال هشتم، شماره 4.
5
- زاهدی اصل، محمد. (1390)، مبانی مددکاری اجتماعی، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبائی.
6
- عباسی، رسول؛ طاهری، قباد و باباشاهی، جعفر. (1396)، «بررسی وضعیت اخلاق حرفهای استادان دانشگاه از دیدگاه دانشجویان»، مجله اخلاق در علم و تکنولوژی، سال دهم، شماره 4.
7
- قائمی، محمد و شریعت مداری، محسن. (1396)، «رابطه رفتار حرفهای با اطمینان در میان کارکنان دانشگاهی دانشگاه»، مجله اخلاق در علم و تکنولوژی، سال هفتم، شماره 4.
8
- قرا ملکی، احد فرامرز. (1397)، اخلاق حرفهای، تهران: نشر مجنون،چاپ دوازدهم.
9
- کیانی، اردشیر و دیگران. (1392)، «ساخت و اعتباریابی مقیاس اخلاق حرفهای مشاوران و روانشناسان»، مجله پژوهشهای مشاوره، سال سیزدهم، شماره 29.
10
- گامپتون،بیولا رابرتز و گالاوی، بارت. (1390)، فرآیندهای مددکاری اجتماعی، ترجمه: سید جلال صدر السادات و فرهاد کریمی، تهران: انتشارات سمت. چاپ سوم.
11
- محمدی، ناهید و دیگران. (1395)، «بررسی میزان آگاهی پرسنل و دانشجویان از اصول اخلاق حرفهای در حیطههای ارتباطی، قانونی و اخلاقی»، مجله پژوهش در آموزش علوم پزشکی، سال ششم، شماره 1.
12
- نیکخواه فرخانی، زهرا. (1393)، «ارائۀ مدل رفتار اخلاقی پرستاران با بهرهگیری از تئوری اخلاق فضیلت محور»، مجله ایرانیاخلاقوتاریخپزشکی، سال پنجم، شماره ۶.
13
- AndersonAR, Smith R. (2007). "The moral space in entrepreneurship: an exploration of ethical imperatives and the moral legitimacy of being enterprising." Journal of Entrepreneurship and Regional Development, 19(6),479-49
14
- Annie J. Keeney& other.(2014). "Human Rights and Social Work Codes of Ethics: An International Analysis". Journal of Social Welfare and Human Rights, 2)2), 1-16
15
- Antle, Bema. (2005). Components of Ethical Practice. Presented at Canadian Association of Social Workers’ Code of Ethics Internal Training, Ottawa, Ontario: Guilford publications
16
- Birnbaum. Racheland Lach. Lucyna.(2014). "Teaching About What Ethical Social Work Practice Means: Responsibility Starts With Schools of Social Work"., Intervention, 140(3): 37-43.
17
- International federation of social work. (2018). Global Social Work Statement of Ethical Principles, https://www.ifsw.org/global-social-work-statement-of-ethical-principles/
18
- Fisher J.Bonn. (2007)."International Strategic and Ethic: Exploring the Tension between Head Office and Subsidiaries." Management Decision.45 (10):1560-1572.
19
- G-Reamer.Frederic.(2014). The Evolution of Social Work Ethics: Bearing Witness, Faculty Publications, https://digitalcommons.ric.edu/facultypublications/390.
20
- Garcia SC.(2003)."Organizational features, stress, and alcohol use in workers from a Mexican textile enterprise." Salud Mental, 29(4): 63-70.
21
- International Federation of Social Workers and International Association of Schools of Social Work .(2004). Ethics in Social Work, Statement of Principles, https://www.iassw-aiets.org/wp-content/uploads/2015/10/Ethics-in-Social-Work-Statement-IFSW-IASSW-2004.pdf
22
- Miller, Polo. (2007).” Ethical decision making in social work and counselling.” Toronto, ON: Thomson Nelson. Practice, 1(3):109-128
23
- Reamer, Fisher. (2012). Boundary issues and duals relationships in the human services.New York: ColumbiaUniversity Press
24
- Sahu.Manav. (2012). Professional Ethics, PMEC & Research Scholar: BerhampurUniversity & Professor,HOD Mech. Dept, SMIT Chandipadar,pp: 1-18
25
26
ORIGINAL_ARTICLE
اثربخشی آموزش هوش معنوی بر تابآوری زنان سرپرست خانوار در شهر یزد
چکیده این پژوهش با هدف اثربخشی آموزش هوش معنوی بر تابآوری زنان سرپرست خانوار کمیته امداد امام خمینی (ره) انجامشده است. این تحقیق یک مطالعه نیمه آزمایشی از نوع پیشآزمون پسآزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری شامل زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امداد امام خمینیشهر یزد در سال 1395 بود. از میان این زنان تعداد 30 نفر با روش نمونهگیری هدفمند انتخاب و سپس بهطور تصادفی در دو گروه 15 نفره آزمایش و گواه گمارده شدند. جهت گردآوری اطلاعات، پرسشنامه تابآوری کانر و دیویدسون (2003) مورد استفاده قرار گرفت. بعد از انجام پیشآزمون، گروه آزمایش در 8 جلسه هفتگی 90 دقیقهای، آموزش هوش معنوی بر اساس بسته آموزشی بوول (2004) دریافت کرد. آنگاه پسآزمون برای هردو گروه اجرا شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش هوش معنوی باعث افزایش معنادار میانگین نمرات تمام مؤلفههای تابآوری (استحکام شخصی، مهار و روابط ایمن) به جزء اعتماد به غرایز در زنان سرپرست خانوار شده است.
https://rjsw.atu.ac.ir/article_10226_6f157f500d5060d9ea7daa83fced1cfa.pdf
2017-11-22
164
189
10.22054/rjsw.2017.10226
واژههای کلیدی: هوش معنوی
تابآوری
زنان سرپرست خانوار
کمیته امداد امام خمینی
سیدرضا
جوادیان
javadian@yazd.ac.ir
1
استادیار مددکاری اجتماعی، گروه جامعهشناسی دانشگاه یزد (نویسنده مسئول).
AUTHOR
مهرناز السادات
حیدرپور یزدی
srj699@gmail.com
2
کارشناسی ارشد مشاوره و راهنمایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد، ایران
AUTHOR
سیده مریم
بهزادمنش
smb204@yahoo.com
3
کارشناسی ارشد مشاوره و راهنمایی، اداره کل بهزیستی استان یزد
AUTHOR
منابع
1
- بشارت، محمدعلی. (1386). تابآوری، آسیبپذیری و سلامت روانی، مجلهعلومروانشناختی، دوره 6، شماره 24.
2
- جوادی، رحم خدا؛ پرو، درا. (1387). رابطه هوش هیجانی و تابآوری در دانشجویان دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، فصلنامه اعتیاد پژوهی، سال دوم، شماره 8.
3
- حسینی، سید احمد؛ ستاره فروزان؛ آمنه و امیرفریار، معصومه. (1388). بررسی سلامت روان زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی شهر تهران، فصلنامهپژوهشاجتماعی، دوره 2، شماره 3.
4
- دستجردی، رضا؛ فرزاد، ولی اله و کدیور، پروین. (1390). نقش پنج عامل بزرگ شخصیت در پیشبینی بهزیستی روانشناختی، مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، دوره 18، شماره 2، (پیاپی 47).
5
- سامانی، سیامک؛ جوکار، بهرام و صحراگرد، نرگس. (1386). تابآوری، سلامت روانی و رضایتمندی از زندگی، مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، دوره 13، شماره 3، (پیاپی 50).
6
- شاکری نیا، ایرج. (1379). تأثیر باورهای مذهبی بر بهداشت روانی انسان، مجله پیوند، شماره 257.
7
- صمدی، پروین. (1385). هوش معنوی. فصلنامه اندیشههای نوین تربیتی، دوره 2، شماره 3.
8
- صیدی، محمدسجاد؛ پورابراهیم، تقی؛ باقریان، فاطمه و منصور، لادن. (1390). رابطه بین معنویت خانواده با تابآوری آن، با واسطهگری کیفیت ارتباط در خانواده، فصلنامه روشها و مدلهای روانشناختی، سال دوم، شماره 5.
9
- عابدی، فرشته و سرخی، زهرا. (1388). رابطه بین هوش معنوی و صفات شخصیت در بین افراد 19-50 سال شهر ساری، پایاننامه رشته روانشناسی عمومی، دانشگاه پیام نور مرکز بهشهر.
10
- فرامرزی، سالار؛ همایی، رضا و حسینی، محمدسلطان. (1388). بررسی رابطه هوش معنوی و هوش هیجانی دانشجویان،مطالعات اسلام و روانشناسی، دوره 3، شماره 5.
11
- محمودیراد، غلامحسین و باقریان، فاطمه. (1394). تأثیر آموزش هوش معنوی بر استرس شغلی پرستاران. فصلنامه مدیریت پرستاری، سال چهارم، دوره 4، شماره 1.
12
- مرعشی، سیدعلی؛ نعامی، عبدالزهرا؛ بشلیده، کیومرث؛ زرگر، یداله و غباری بناب، باقر. (1391). تأثیر آموزش هوش معنوی بر بهزیستی روانشناختی، اضطراب وجودی، و هوش معنوی، در دانشجویان دانشکده نفت اهواز، مجله دست آوردهای روانشناختی، دوره 19، شماره 1.
13
- وست، ویلیام (1383). روان درمانی و معنویت، ترجمه شهریار شهیدی، و سلطانعلی شیرافکن، تهران، انتشارات رشد.
14
- Amram, JY. (2009). The contribution of emotional & spiritual intelligence to effective business leadership. For the degree of doctor of philosophy in clinical psychology. Institute of transpersonal psychology pal alto, California.
15
- Blum, RW, McNeely C, Nonnemaker J. (2002). Vulnerability, risk, and protection. Journal of Adolescent Health, 31(1): 28-39.
16
- Emmons, RA. (2000). Is spirituality an intelligence? Motivation, cognition and the psychology of ultimate concern. International Journal for the Psychology of Religion, 10(1): 3-26
17
- Herbst, C. (2012). Footloose and Fancy Free? Two Decades of Single Mothers’ Subjective Well-Being. Social Service Review, 86(2): 189-222.
18
- Kagan, L., Psaros C., Alert, M., Styer, A., Shifren, J., Park, E. (2011). Improving resilience among infertile women: a pilot study. Fertility and Sterility, 96(3): S151.
19
- King, D.B. (2008) Rethinking Claims of Spiritual Intelligence: A Definition, Model, and Measure. A Dissertation Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Science, Peterborouge.
20
- Lysne, CJ, Wachholtz, AB. (2011). Pain, spirituality, and meaning making, what can we learn from the literature? Religions, 2(1): 1-16.
21
- Maddahifard, R, Rahimi, M, Kazemi Zarif, AR, Fattah Moghaddam, L. (2015). The effect of spiritual group therapy on resilience and conflict of women with marital conflict. Journal of Applied Environmental and Biological Sciences, 5(9S): 326-334.
22
- Mosalanejad, L, Khodabakhshi Koolaee, A. (2013). Looking at infertility treatment through the lens of the meaning of life: the effect of group therapy on psychological distress in infertile women, International journal of fertility & sterility, 6(4): 224-31.
23
- Mosalanejad, L, Khodabakhshi Koolaee, A, Shoyokh, F. (2012). Does spiritual group psychotherapy impact on the rate of pregnancy? A case report. Iranian Journal of Psychiatry and Behavioral Sciences, 6(1): 78-81.
24
- Paukert, AL., Phillips L., Cully, JA, Loboprabhu, SM., Lomax, JW, Stanley, MA. (2009). Integration of religion into cognitive-behavioral therapy for geriatric anxiety and depression. Journal of Psychiatric Practice; 15(2): 103-12.
25
- Pinquart, M. (2009). Moderating effect of dispositional resilience on association between hassles and psychological distress. Journal of Applied Developmental Psychology, 30(1): 53-60.
26
- Wachholtz, AB, Pargament, KI. (2008). Migraines and meditation: does spirituality matter, Journal of Behavioral Medicine, 31(4): 351-66.
27
Yu, Y., Peng, L., Chen, L., Long, L., He, W., Li, M., Wang, T. (2014). Resilience and social support promote posttraumatic growth of women with infertility: the mediating role of positive coping, Psychiatry research, 215(2):
28
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی اثربخشی مداخله مددکاری اجتماعی گروهی مبتنی بر توانمندسازی بر ارتقاء کیفیت زندگی زنان سالمند
چکیده مطالعه حاضر با هدف تعیین اثربخشی مداخله مددکاری اجتماعی مبتنی بر توانمندسازی بر روی کیفیت زندگی زنان سالمند انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع آزمایشی با طرح پیشآزمون- پسآزمون- پیگیری با گروه کنترل انجامگرفته است. در این طرح، آزمودنیها بهصورت تصادفی انتخاب و در دو گروه مداخله و کنترل قرار داده شدند. نمونه آماری این پژوهش را 30 نفر از زنان سالمند منطقه 15 تهران تشکیل دادند که از طریق روش نمونهگیری تصادفی به دو گروه مداخله و کنترل تقسیم شدند. بسته مداخله تحقیق در طی نه جلسه برای گروه آزمایش اجرا شد. در حین مداخله مهارتهای حل مسئله، خود تصمیمگیری و افزایش عزتنفس آموزش داده شد. همچنین برای افزایش سلامت افراد، آموزش خود مراقبتی در 4 بعد جسمی، روانی، اجتماعی و مذهبی مورد تأکید قرار گرفت. برای ارزیابی تأثیرات مداخله، از پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت و برای تحلیل دادهها از نرمافزار spss نسخه 23 استفاده شد. برای مقایسه میانگین متغیرهای وابسته در دو گروه به تفکیک زمان اندازهگیری (سه تکرار) از آزمون تی زوجی (من-ویتنی) و برای مقایسه میانگین متغیرهای وابسته در سه زمان قبل و بعد و پیگیری به تفکیک گروه از آنالیز واریانس اندازههای تکراری (فریدمن) استفاده شد. نتایج نشان داد که مداخله مددکاری گروهی بر افزایش کیفیت زندگی کلی و خرده مقیاسهای جسمی، روانی، محیطی و اجتماعی هم بعد از مداخله هم در پیگیری اثربخش بوده است. بر اساس نتایج بدست آمده، به مداخله کنندگان و سیاستگذاران توصیه میشود تا در راستای ارتقاء سلامت و کیفیت زندگی سالمندان بر مداخلات مبتنی بر توانمندسازی تأکید نموده تا بدین ترتیب نقش سالمندان در فرآیندهای تصمیمگیری در زندگی خود افزایشیافته بهگونهای که بتوانند با سالمندی فعال، ارتقاء سلامت و کیفیت زندگی را تجربه نمایند.
https://rjsw.atu.ac.ir/article_10227_816795dbea0c15fbdfe26bf873f2f560.pdf
2017-11-22
187
222
10.22054/rjsw.2017.10227
واژههای کلیدی:مددکاری اجتماعی گروهی
سالمندی
توانمندسازی
کیفیت زندگی
فاطمه
سلیمانی
fatima.salomoni.sw@gmail.com
1
کارشناس ارشد مددکاری اجتماعی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
AUTHOR
حمیده
عادلیان
addelyan@atu.ac.ir
2
استادیار گروه مددکاری اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی (نویسنده مسول)
AUTHOR
منابع
1
- برنامه سوم پنجساله کشور: egovernment.ir/storage/app/media/national-programs/national-programs-04.pdf
2
- ترابی، مؤمن؛ راهب، الهام؛ علی پور فردین، غنچه و بیگلریان، اکبر. (1396). بررسی اثربخشی مداخله مددکاری اجتماعی گروهی با رویکرد توسعه بر توانمندسازی روانی و اجتماعی زنان سرپرست خانوار. مجله توانبخشی، دوره 18، شماره 3.
3
- دشمنگیر، پری ناز؛ شیرزادی، شایسته؛ تقدیسی، محمدحسین و دشمنگیر، لیلا. (1393). تأثیر مداخله آموزشی مبتنی بر الگوی پرسید بر ارتقای کیفیت زندگی سالمندان. مجلهآموزشوسلامتجامعه. دوره 1، شماره 2.
4
- روشنبخش، حسین، (1379). سی سال تجربه در برنامهریزی خانه سالمندان، مقاله در مجموعه سالمندی (جلد 2 مسائل اجتماعی و محیط زندگی در سالمندی)، گروه بانوان نیکوکار، تهران: آسایشگاه معلولین و سالمندان کهریزک، چاپ اول.
5
- زنجری، نسیبه؛ شریفیان ثانی، مریم؛ حسینی چاوشی، میمنت؛ رفیعی، حسن و محمدی شاهبلاغی، فرحناز، (1396). مقایسه دیدگاه متخصصان و سالمندان پیرامون سالمندی موفق، مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، دوره 2، شماره 9.
6
- ستاری، بهزاد (1385). بررسی وضعیت اجتماعی و سلامت سالمندان روستایی با رویکرد طرح توانمندسازی روستایی، فصلنامه سالمند، دوره 1، شماره 2.
7
- سیفی، غلامعلی و زینالی، امیر حمزه. (1386). جایگاه سالمندی در نظام حقوق مدنی ایران. رفاه اجتماعی، دوره 7، شماره 26.
8
- شیانی، ملیحه و زارع، حنانه. (1391). بررسی تأثیر برنامههای اجتماعمحور بر رفاه ذهنی سالمندان. نشریهعلمیپژوهشیسالمند. دوره 8، شماره 29.
9
- شیخی، محمدتقی (1389). جامعهشناسی سالمندی، تهران: نشر حریر.
10
- علی پور، فردین. سجادی، حمیرا. فروزان، ستاره. خدمتی، اسماعیل (1388). نقش حمایتهای اجتماعی در کاهش اضطراب و افسردگی سالمندان. نشریه سالمند، دوره 1، شماره 2.
11
- فیروزه مقدم، سارا؛ سهرابی، فرامرز (1389). اثربخشی آموزش شادکامی برافزایش رضایتمندی از زندگی در سالمندان. نشریه علمی پژوهشی سالمند: شماره 32.
12
- کرین، ویلیام سی (1387). پیشگامان روانشناسی رشد، ترجمه: فربد فدایی، تهران: انتشارات اطلاعات.
13
- محققی کمال، سید حسین (1386) بررسی مقایسهای کیفیت زندگی سالمندان مستمریبگیر سازمان تأمین اجتماعی و سازمان بازنشستگی کشوری شهر قم. پایاننامه کارشناسی ارشد رفاه اجتماعی. تهران: دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
14
- مرادی، شیرزاد (1390). بررسی رابطه مشارکت اجتماعی و کیفیت زندگی سالمندان عضو کانونهای سالمندی شهر تهران در سال 1390. نشریه علمی پژوهشی سالمند، 2013. دوره 7، شماره 27.
15
- مرکز ملی آمار ایران، (1395). سرشماری عمومی سال 95. https://www.amar.org.ir
16
- مقدم، فیروزه و سهرابی، فرامرز. (2014). اثربخشی آموزش شادکامی برافزایش رضایت مندی از زندگی در سالمندان. نشریهعلمیپژوهشیسالمند. دوره 9، شماره 32.
17
- نجات، سحرناز؛ منتظری، علی؛ هلاکویی نائینی، کورش و مجدزاده، محمدکاظم. (2006).استانداردسازی پرسشنامه کیفیتزندگی سازمان جهانی بهداشت (WHOQOL-BREF) ، ترجمه: و روانسنجی گونه ایرانی. مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی. شماره 3.
18
- واحدانی نیا، مریم السادات؛ گشتاسبی، آزیتا، منتظری، علی و مفتون، فرزانه. (1384). کیفیت زندگی مرتبط با سلامتی در سالمندان: مطالعه جمعیتی. فصلنامه پایش. سال چهارم، شماره دوم.
19
- همتی مسلک پاک، معصومه؛ هاشملو، لیلا و خلخالی، حمیدرضا. (1391). بررسی تأثیر اجرای برنامه خود مراقبتی اورم بر عزتنفس سالمندان ساکن خانههای سالمندان ارومیه. مجله پرستاری داخلی – جراحی، شماره 1.
20
- Adams, R. (2003). Social Work and Empowerment (3rd ed.). New York, NY: Palgrave Macmillan.
21
- Addelyan Rasi, H. (2013). Empowering Women in the Middle East by Psychosocial Interventions: Can provision of learning spaces in individual and group sessions and teaching of coping strategies improve women’s quality of life?Linkoping: LinkopingUniversity (Doctoral Dissertation).
22
- Addelyan Rasi, H., & Moula, A. (2015). Towards a Conceptual Framework for Socio-Cognitive Empowerment: Lessons from Intervention Research with Women in Iran, Clinical Social Work Journal, 43(4): 375-387, DOI:10.1007/s10615-015-0518-5.
23
- Baltes, M., & Carstensen, L. (1996). The Process of Successful Ageing. Ageing and Society, 16(4), 397-421.
24
- Birren, J. and Dieckmann, L. (1991) Concepts and content of quality of life in later years. Annual Review of Sociology, 10:215-37.
25
- Cumming E., & Growing Old, H. W. (1979). The Process of Disengagement. Basic Books, New York: Arno.
26
- Delle Buane, M. Ourciuoli Deleo, D. (1998). Quality of life and longevity; A Study of Centenarians. Journal of Age and Ageing. 72, 702-782.
27
- Fukui, S. Koike, M. Ooba, A. Uchitomi, Y. (2003). The Effect of a Psychosocial Group Intervention on Loneliness and Social Support for Japanese Women with Primary Breast Cancer. Oncology Nursing Forum. 30(5): 823-830.
28
- Hendry F., McVittie C. (2004). Is quality of life a healthy concept? Measuring and understanding life experiences of older people. Qual Health Res. DOI:10.1177/1049732304266738.
29
- Hughes B. (1990). Quality of life. In: SM. Sheila, M. Peace. Researching Social Gerontology: Concepts, Methods and Issues. Thousand Oaks, CA: Sage Publication. - Koelen, M.A., & Lindstrom, B. (2005). Making healthy choices easy choices: The role of empowerment. European Journal of Clinical Nutrition. 59, S10-S15.
30
- Leenaars A. A., Anawak J., Brown C., Hill-Keddie T., Taparti L. (2004). Genocide and suicide among Indigenous people. Journal of Community Psychology. 34, 129.
31
- Lokk J. (1990). Emotional and social effects of a controlled intervention study in a day-care unit for elderly patients. Scandinavian Journal of Primary Health Care. 8 (3): 165-172.
32
- Niemelä, K. Leinonen, R. Laukkanen, P. (2012). A supportive home visit program for older adults implemented by non-professionals: Feasibility and effects on physical performance and quality of life at one year–A pilot study. Archives of gerontology and geriatrics,54(3), e376-e382.
33
- Payne, M. (1997/2005/2014). Modern Social Work Theory. London, UK: Palgrave Macmillan.
34
- Phelan, E. A., Williams, B., Leveille, S., Snyder, S., Wagner, E. H., LoGerfo, J. P. (2002). Outcomes of Community-Based Dissemination of the Health Enhancement Program. Journal of the American Geriatrics Society, 50(9), 1519-1524.
35
- Pina P, Dukeshire S, Wong M, Scanlan A, Chambres L, Lindsay J. (1999). Patterns of self-reported health care use in injured and uninjured older adults. Journal of Age and Ageing. 28: 316–318.
36
- Schalock, R. L. (2004). Quality of life: What we know and what we don't know. Journal of Intellectual Disability Research, 48,203–216.
37
- Sirven, N., & Debrand, T. (2001). Promoting social participation for healthy aging: A counter factual analysis from the Survey of Health, Aging, and Retirement in Europe (SHARE). Paris, France: IRDES Institute for Research and Information in Health Economics.
38
- Spirduso, W.W., & Cronin, D.L. (2001). Exercise dose-response effects on quality of life and independent living in older adults. Medicine and Science in Sports and Exercise, 33(6 Suppl.) S598–S608, discussion S609–S610.
39
- Squire, A. (2002). Health and Wellbeing for Older People. Bailliere Tindall.
40
- Statistical Centre of Iran. (2016). National Account 2006–2016. Retrieved from: https://www.amar.org.ir/
41
- Theurer, K., Wister, A., Sixsmith, A., Chaudhury, H., Lovegreen L. (2012). The development and evaluation of mutual support groups in long-term care homes. Journal of Applied Gerontology, 2012:0733464812446866.
42
- Thompson, N., & Thompson, S. (2001). Empowering older people. Journal of Social Work, 1, 61–76. https://doi. org/10.1177/146801730100100105.
43
- Turner, F. J. (1996). Social work treatment: Interlocking theoretical approach (4th ed.). New York, NY: The Free Press.
44
- Turner, F. J. (2011). Social work treatment: Interlocking theoretical approach (5th ed.). New York, NY: OxfordUniversity Press.
45
- WHO. (2015). Aging & health. Factsheet no. 404. World Health Organization. Retrieved from: https://www.who.int/mediacentre/ factsheets/fs404/en.
46
- Wuthnow, R. (1991). Acts of compassion: Caring for others and helping ourselves. Princeton, NJ: PrincetonUniversity Press.
47
- Yumi Hashizume, R.N., M.Hlth.Sc., Katsuko Kanagawa R.N., Dr.Hlth.Sc. (1996). Correlates of Participation in Adult Day Care and Quality of life in Ambulatory Frail Elderly in Japan. Journal of Public Health Nursing, 13(6), 404-415.
48